Spanning, juli/augustus 2008 :: Wat te doen tegen privatisering?

Spanning, juli/augustus 2008

Wat te doen tegen privatisering?

Marktwerking als opdracht is vanuit Brussel en Den Haag over het land uitgestort. Veel vroegere overheidsbedrijven zijn geprivatiseerd met soms positieve, maar vooral veel negatieve gevolgen van dien. We spraken met Mahmut Erciyas, een van de twaalf SP-leden die zitting hebben in de Provinciale Staten van Noord-Brabant.

Tekst: Sjaak van der Velden Foto: Stefan Prinssen

De privatiseringen zelf kun je in de provincie natuurlijk niet ongedaan maken. Maar hoe gaan jullie in Brabant om met de gevolgen?

“Een goed voorbeeld is wat ik noem ‘De slag bij Veolia.’ Wat was daar aan de hand? Veolia had door voor een (te) lage prijs in te schrijven de vervoersconcessie binnengesleept bij de aanbesteding van het busvervoer door de provincie.

Die lage prijs was gebaseerd op een geheim bezuinigingsplan (het zogenaamde 14-puntenplan), dat neerkwam op een forse aanval op de arbeidsvoorwaarden van de chauffeurs, die strijdig met de cao bleek te zijn. Dat plan probeerde Veolia voor de zomervakantie ten uitvoer te brengen om de concessie winstgevend te maken, maar werd verrast door een vijfdaagse staking en aanhoudend verzet van de kant van de chauffeurs.

Door de strijdbaarheid van de chauffeurs moest het busbedrijf eieren voor zijn geld kiezen. Alle voornemens tot bezuiniging op de personeelskosten zijn ingetrokken door de vervoerder. Een prachtige overwinning voor de chauffeurs.

Wij hebben de strijd van de chauffeurs gesteund en staan op het standpunt dat de verliezen van Veolia in Midden- en West-Brabant gedekt moeten worden door het bedrijf zelf. De chauffeurs via bezuinigingen laten bloeden voor stiekeme financiële keuzes van de bedrijfsleiding is voor de SP altijd onacceptabel geweest.” Hoe hielp de SP de stakende chauffeurs?

“We hebben in de Provinciale Staten de commissie bijeengeroepen om daar voor te leggen dat de provincie toch op zijn minst moet eisen dat bedrijven de cao moeten nakomen als we met hun een contract afsluiten. Een ander punt dat we inbrachten is dat Veolia tijdens de staking het contract niet nakwam en dus in gebreke bleef. Zo konden we druk uitoefenen op de bedrijfsleiding van Veolia. Overigens deden we dat als SP ook door overal op te roepen tot steun aan de chauffeurs. Uiteindelijk is het natuurlijk wel zo dat de chauffeurs en de vakbeweging de strijd zelf hebben gewonnen. Wat wij hebben gedaan was deze strijd ondersteunen en het conflict plaatsen in het licht van de marktwerking.”

Zijn er nog meer voorbeelden?

“Bij Arriva, concessiehouder in Oost-Brabant, was sprake van ernstige technische mankementen aan de bussen. De oorzaak daarvan was dat het bedrijf de concessie op het laatste moment kreeg en toen met een tekort zat. Dat tekort vulde het bedrijf aan met het overal vandaan slepen van oud materieel. Toen wij voor dit probleem aandacht vroegen in de commissie, kregen we als antwoord dat de veiligheid een taak is van de busmaatschappijen, inspectie verkeer en waterstaat en de politie. In feite komt het erop neer dat het provincie-

bestuur geen regie wil voeren. De politiek blijft zo eigenlijk afzijdig en laat zich veel ontglippen, maar wij vinden als SP dat de provincie toch op zijn minst kan eisen dat een bedrijf dat een opdracht heeft aangenomen deze op fatsoenlijke wijze uitvoert. Met inachtneming van cao’s en veiligheidsvoorschriften. Dat was ook zo toen Veolia het aanbrengen van de beloofde camera’s in de bussen steeds maar uitstelde. De chauffeurs waren hier boos over. Met het oog op de openbare veiligheid wilde het provinciebestuur eigenlijk ook dat ze werden geplaatst, maar het oefende te weinig druk uit. Want eigenlijk neigen Gedeputeerde Staten in dit soort zaken naar afzijdigheid. Dat is een direct gevolg van de filosofie van de vrije markt waar de bedrijven het zelf wel regelen op de beste manier.”

Wat is jouw conclusie uit de problemen bij het openbaar vervoer?

“Voor mij bevestigen al deze problemen onze opvatting dat marktwerking in het ov leidt tot slechtere arbeidsvoorwaarden voor het personeel en slechtere dienstverlening voor de reizigers. De SP zal zich sterk blijven maken voor het terugbrengen van het busvervoer in gemeenschapshanden. Daarbij profiteren we in hoge mate van de goede contacten die we hebben met vakbonden en chauffeurs. Dat is echt heel belangrijk, want zonder hen beginnen we niets.”