Spanning, juli/augustus 2008 :: Column - Meebesturen

Een hete herfst

Onze partij, de SP, heeft zich de afgelopen 15 jaar stormachtig ontwikkeld. De partij van de vliegende tomaat – de partij van het protest – had zich al voor het begin van het nieuwe decennium toegelegd op het aandragen van alternatieven voor fout of ontbrekend beleid. Door samen met de mensen aan de slag te gaan en door de aansprekende manier waarop Jan Marijnissen en zijn ploeg zich in de Kamer manifesteerden, kregen steeds meer Nederlanders vertrouwen in de SP. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006 verdubbelde het aantal raadszetels (van 170 naar 342). In veel plaatsen werd de SP de tweede of derde partij, wat het perspectief opende op bestuursdeelname. Naast Heerlen, Oss en Nijmegen, ging de SP meebesturen in onder andere Groningen, Hilversum, Zaanstad, Leiden en Eindhoven en een aantal kleinere plaatsen.

Buiten en binnen de gemeenteraad oppositie voeren tegen falend beleid is één ding, maar meebesturen een ander. Meebesturen binnen finan-

ciële en beleidskaders die anderen uit hebben gezet, compromissen sluiten, stapjes in de goede richting zetten, het is allesbehalve eenvoudig. Zeker niet voor een partij die niet opgericht is om simpelweg ‘mee te doen’, maar die Nederland en de wereld wil veranderen. Hoe voorkom je dat je als bestuurderspartij het contact met de mensen kwijt raakt? Hoe werk je als SP-afdeling, -fractie en -wethouders samen of is het onvermijdelijk dat je elkaar in de wielen rijdt en de mensen uiteindelijk teleurstelt?

Door te doen, kom je erachter wat wel en wat niet werkt. In de eerste plaats is het zaak klare wijn te schenken. Dat betekent dat je duidelijk moet maken wat je in vier jaar gaat veranderen en wat je niet gaat veranderen. Door leden en niet-leden te betrekken bij het nemen van dit soort beslissingen, voorkom je dat je foute afwegingen maakt en mensen teleurgesteld raken in de SP en de politiek. Verder moge het duidelijk zijn dat meebesturen op basis van een fractie die ‘ja en amen’ zegt en een afdeling die het wat rustiger aan doet omdat de SP meebestuurt, de dood in de pot is. Door misstanden aan te pakken en mensen daarbij te betrekken, rek je de grenzen op en schep je voor-

waarden die het onze bestuurders mogelijk moeten maken om met beter beleid te komen.

Omdat de bomen niet tot aan de hemel groeien kan het voor het gemeentebestuur logisch zijn om een buurthuis te sluiten of te bezuinigen op de thuiszorg. Zelfs sterke SP-wethouders winnen niet elke slag binnen het college. In dit soort gevallen horen actieve SP’ers hun verantwoordelijkheid te nemen en in beweging te komen. Niet op de automatische piloot, maar doordacht (vanuit de noodzaak elkaar te versterken in plaats van te ondermijnen). Tegelijkertijd vergt dat van de betrokken bestuurders dat zij goed overleggen en afstemmen met hun eigen fractie en met bestuurders van andere collegepartijen.

De kwaliteit van het bestuur staat of valt bij de relatie met de bevolking. Het werken met SP-kranten en het afleggen van huis-aan-huis bezoeken hoort niet bij de SP in haar vorige – activistische – fase, maar is juist in de fase van bestuursdeelname de cruciale factor. Op steeds meer plaatsen bewijst de SP dat zij kan besturen zonder van de mensen te vervreemden. Actie, fractie en meebesturen: soms leer je met vallen en opstaan. De plaatsen waar we nu deelnemen aan het bestuur zijn voor onze partij praktijklaboratoria. Dat maakt dat het slagen of falen van onze bestuurders – en de betrokken fracties en afdelingen – een uitstraling heeft die verder gaat dan de gemeentegrenzen.

Algemeen secretaris