Tribune 11/2009 :: Zout: al tien jaar smaakmakend

100ste Zout

Zout: al tien jaar smaakmakend

Politiek Café Zout beleefde op zondagmiddag 8 november de honderdste editie. In tien jaar tijd groeide dit lokale publieke debat in Oss uit tot een veelzijdig evenement van formaat.

Tekst: Marjo van Lijssel Foto: Hans van der Poel

Als de klapdeuren van de grote zaal van restaurant annex café en theater de Groene Engel in Oss opengaan, lijkt het wel de set van een grote theatershow. Op de tribune zitten wel tweehonderd mensen. Nog eens zo’n tweehonderdvijftig mensen staan voor het grote podium met muziekinstrumenten en geluidsapparatuur. Vader en zoon Leo en Stijn Steenbakkers openen om drie uur de jubileumaflevering. SP-wethouder Jules Iding neemt het woord. “Tien jaar geleden werd er in mijn ogen te weinig gedebatteerd in Oss. De naam Zout was snel bedacht. Niko Koffeman zei: ‘Zout staat voor spraakmakend en prikkelend. Bovendien kun je zout tijdens een pittige discussie in de wonden strooien’.”

Vandaag worden er een nieuw decor en website gepresenteerd en treden er columnisten, cabaretgroepen en muzikanten op. Hoofdgasten Pieter Winsemius (de oud-minister) en Jan Marijnissen debatteren over de wijkenaanpak van het kabinet en de opkomst van Wilders. Marcel van Dam toont aan dat de verhoging van de AOW-leeftijd helemaal niet nodig is en Wouke van Scherrenburg legt de tafel-gasten het vuur na aan de schenen.

In tien jaar passeerden de meest uiteen-lopende onderwerpen de revue. Van de oorlog in Irak tot homo-emancipatie. Van lokale tot landelijke politieke schandalen. Van het functioneren van de rechtspraak tot het al dan niet verhogen van de pensioenleeftijd. Veel bekende Nederlanders waren te zien in Zout. Alexander Pechtold, Dries van Agt, Prem Radhakishun, Mark Rutte, Frits Barend, Anky van Grunsven, Cees Grimbergen en Maarten van Rossem voerden er verhitte discussies. “Maar de kracht van Zout is vooral de combinatie van het serieuze debat, entertainment, muziek, cabaret, columnisten en een biertje”, zegt Paul Peters achter de coulissen. Vanaf het eerste uur heeft hij de algemene leiding van Politiek Café Zout. In het begin dachten veel Ossenaren dat het echt een SP-ding was. Maar dat idee was snel verdwenen. Peters: “Het initiatief komt inderdaad van de SP, maar het is geen SP-feestje. De organisatie is onafhankelijk en nodigt gasten uit van verschillende politieke partijen. Iedereen wordt hier zeer kritisch ondervraagd. Het maakt niet uit wat je achtergrond is. Sterker nog, SP’ers worden zelfs extra aan de tand gevoeld.”

Tien jaar geleden startte Zout in het kleine café van de Groene Engel, maar al snel werd er verhuisd naar de grote theaterzaal. Want het politieke debat trok steeds meer bezoekers, uit alle geledingen van Oss en ver daarbuiten. Lilian Marijnissen moet nog steeds lachen als ze terugdenkt aan de aflevering met Jort Kelder. “Hij was hoofdgast en kwam te laat. Het was zijn eerste openbare optreden met Georgina Verbaan. In de zaal liepen wel honderd meisjes, allemaal Georgina-fans. Toen Jort en Georgina eindelijk arriveerden zei Jort tegen me: ‘Heerlijk weer zeg. Ik heb de Porsche gewoon met open dak gereden!’ Toen dacht ik: Zout is voor iedereen!” Jules Iding: “Een heel bijzonder moment vond ik het betoog van priester, theoloog en dichter Huub Oosterhuis. Hij was in staat om een volle zaal muisstil te krijgen. De koude rillingen liepen over m’n rug.”

Presentator en columnist Prem Radhaki-shun is een veel en graag geziene gast. “Zout is de reden waarom ik op de tweede zondag van de maand mijn bed uit kom”, vertelt hij. “Zout is een wethouder die stoelen opruimt, Zout is Jan Marijnissen die zijn dochter Lilian gasten laat ontvangen, Zout is vader en zoon Steenbakkers die domme vragen stellen, Zout is goede columnisten zoals de burgemeester van Ubbergen die fucking beter is dan welke betaalde columnist dan ook. Kijk, ik word voor veel dingen uitgenodigd. En dan vraag ik veel geld, want ik ben geweldig. Maar voor Zout vraag ik niets. Want bij Zout werken alleen maar vrijwilligers.” Paul Peters: “ Ik weet wat Prem normaal kost, dus ik koop als hij komt een fles van zijn favoriete Cubaanse rum. En die betaal ik zelf. Gewoon als dank.”