publicatie

Spanning juni 2011 :: DEPTOCRACY Een andere kijk op de Griekse schuldencrisis

Spanning, juni 2011

DEPTOCRACY Een andere kijk op de Griekse schuldencrisis

De huizenmarkt is als gevolg van de crisis behoorlijk ingestort in Griekenland.

Tekst: Arjan Vliegenthart Foto: Roel Burgler / Hollandse Hoogte

De Griekse schuldencrisis heeft een grote impact op het sociale en politieke leven in Griekenland. Maar niet alleen dat, ook Griekse filmmakers roeren zich in het publieke debat over de vraag wie verantwoordelijk is voor het feit dat Griekenland voor grote en diepgaande bezuinigingen en – waarschijnlijk – privatiseringen staat. De film deptocracy waarvan op internet ook een versie met Engelse ondertiteling te vinden is, is daarvan het sprekendste voorbeeld.

DEPTOCRACY is een politieke aanklacht. Allereerst tegen internationale organisaties als het IMF, de Europese Unie en de grote Europese lidstaten als Frankrijk en Duitsland. Met vergelijkingen met landen in Latijns-Amerika wordt duidelijk gemaakt hoe de gewone Griekse bevolking op zal moeten draaien voor de schulden van de Griekse staat, terwijl internationale banken, die willens en wetens onverantwoord geld aan Griekenland hebben uitgeleend, buiten schot blijven. Grote Europese landen als Duitsland en Frankrijk hebben Griekenland daarbij extra krediet verleend, zodat het land de producten van de Franse en Duitse wapenindustrie kon blijven afnemen. Ook zij hebben volgens de makers schuld aan de grote schuldenlast van Griekenland.

De film is echter vooral een aanklacht tegen het eigen politieke stelsel, dat volgens de makers van de film jaren- lang het land met schulden heeft opgezadeld. De twee grootste partijen hebben de internationale gemeenschap, maar ook de eigen bevolking stelselmatig bedrogen. Heersende politici hebben niet het algemeen nut gediend, maar vooral hun eigen belangen verdedigd, zou luidt de aanklacht. De Griekse bevolking zou dan ook massaal in opstand moeten komen om ervoor te zorgen dat de zittende politieke klasse ter verantwoording wordt geroepen.

Naar analogie van wat er in Ecuador is gebeurd, pleiten de makers van deptocracy voor een nationale Audit Commissie. Die moet uitzoeken wie, en onder welke omstandigheden, Griekenland met de schuldenlast heeft opgezadeld. Daarna kan dan worden bepaald van welke schulden redelijkerwijs kan worden verwacht dat die worden afgelost. Dat was ook de procedure van de linkse president Correa in Ecuador, die weigerde de olie-inkomsten van zijn land slechts te gebruiken voor het aflossen van de staatsschuld, omdat de schulden die het land op zich had genomen nooit enig nut hadden gebracht aan de bevolking, maar vooral in de zakken waren beland van een kleine groep in de samenleving. Daarbij doen de makers van de film een beroep op het principe van een odious debt, een schuld die de staat is aangegaan buiten het weten van de eigen bevolking om en zonder de burgers van het eigen land te dienen. In de negentiende eeuw werd dit leerstuk regelmatig toegepast na revoluties en na de oorlog in Irak werden de schulden van dat land ook tot op grote hoogte kwijt gescholden.

De filmmakers nemen je in een goed uur mee in een rondje over de wereld. Zij strooien met cijfers en brengen gerenommeerde linkse intellectuelen en economen in stelling om hun claims te onderbouwen. Daardoor komt de film soms wat gefragmenteerd over en roept hij soms meer vragen op dan hij beantwoordt. Maar het doel van de makers is ook geen wetenschappelijk betoog. Veeleer dan met een diepgaand inzicht over het hoe en wat van de schuldencrisis, laat deptocracy de kijker achter met het gevoel dat de huidige politieke discussie, waarin de Grieken toch vooral als luiaards worden afgeschilderd die met vijftig met pensioen gaan, schijn is. En dat is wellicht ook hun grootste bijdrage. deptocracy werpt het idee omver dat het hele land en de hele bevolking over één kam te scheren zijn. Griekenland is, net als elk ander land, verdeeld in verschillende sociale groepen. Sommige daarvan hebben geprofiteerd van het in de schulden steken van het land, terwijl de grootste groep daar nooit iets van gemerkt heeft en nu wel de rekening mag betalen. En dat is een wezenlijke bijdrage aan een debat dat anders wel heel eenzijdig dreigt te worden.

De film deptocray is met Engelse ondertiteling te zien op: http://eagainst.com/articles/deptocracy-international-version