Tribune 6/2010 :: Verloren krediet

Crisis

Verloren krediet

Commissie-De Wit kritisch na gedegen analyse

Tekst: Daniel de Jong

Foto: Suzanne van de Kerk

Omgevallen banken, economische crisis – hoe heeft het zover kunnen komen? De commissie-De Wit, met als voorzitter SP‘er Jan de Wit, zocht het uit. Minister van Financiën Wouter Bos en Nout Wellink van de Nederlandsche Bank gaan niet vrijuit.

“De brutaliteit waarmee bankiers nu omgaan met politici is bijna een bedreiging van de democratie ”

– top-accountant Jules Muis.

“Achteraf gezien denk ik dat ik in het voorjaar van 2007 had moeten aftreden ”

– voormalig ABN Amro-bestuurder Rijkman Groenink.

“De crisis is een demasqué van de professionals”

– oud-minister Gerrit Zalm.

Een greep uit opmerkelijke uitspraken die de kranten haalden tijdens de verhoren van de commissie-De Wit. Deze parlementaire onderzoekscommissie, die officieel de Tijdelijke Commissie Onderzoek Financieel Stelsel heet, is vorig jaar ingesteld om de achtergronden van de financiële crisis in kaart te brengen.

Op maandag 10 mei presenteerde SP-Tweede Kamerlid Jan de Wit als voorzitter van de commissie het rapport. De titel, ‘Verloren krediet’ heeft zowel een letterlijke als een figuurlijke betekenis, legde hij uit. “Wat begon als een uiteenspattende huizenmarktzeepbel in de Verenigde Staten is uitgegroeid tot een wereldwijde economische crisis, die ook in ons land hard heeft toegeslagen. Er zijn miljarden verdampt. Regeringen moesten bijspringen om banken overeind te houden, staatsschulden zijn enorm opgelopen. Burgers en bedrijven betalen het gelag – in de vorm van bezuinigingen, lastenverzwaringen, ontslagen en werkloosheid. Het vertrouwen in de financiële wereld is geschonden.”

Snoeiharde conclusies

“ De commissie-De Wit trekt snoeiharde conclusies over het tekortschietende toezicht op de overname van ABN Amro en op Icesave”, zegt SP-Tweede Kamerlid en financieel specialist Ewout crisis Irrgang. Volgens de commissie was er ruimte om de overname van ABN Amro tegen te houden, terwijl minister van Financiën Wouter Bos en president Nout Wellink van De Nederlandsche Bank dat altijd hebben ontkend. Irrgang: “Bos en Wellink zijn door hun tekortschietende toezicht medeverantwoordelijk voor het debacle van ABN Amro.” Ook bij het toezicht op Icesave heeft DNB de bevoegdheden om in te grijpen te krap geïnterpreteerd en waarschuwingen in de wind geslagen.

De gedegenheid van het rapport is na de presentatie alom geprezen, en de kritische conclusies worden breed gedeeld. In het rapport worden niet alleen de tekortkomingen benoemd van banken, toezichthouders en politici; er worden ook voorstellen gedaan voor verbetering. Zo pleit de commissie ervoor om nutsbankactivi- Verloren krediet Commissie-De Wit kritisch na gedegen analyse Omgevallen banken, economische crisis – hoe heeft het zover kunnen komen? De commissie-De Wit, met als voorzitter SP’er Jan de Wit, zocht het uit. Minister van Financiën Wouter Bos en Nout Wellink van de Nederlandsche Bank gaan niet vrijuit. teiten, zoals betalen, sparen en lenen af te scheiden van zakenbankactiviteiten. Dat verkleint het risico dat gewone klanten de dupe worden van riskante speculaties.

Met de publicatie van het rapport is het eerste deel van het onderzoek afgesloten, naar de oorzaken van de financiële crisis. Hierna volgt nog een tweede deel, waarin de crisismaatregelen van de regering om de financiële sector overeind te houden onder de loep worden genomen. SP, CDA, VVD, PVV en GroenLinks eisen dat dit onderzoek de vorm zal krijgen van een parlementaire enquête, waarbij verhoren onder ede worden afgenomen. De beslissing daarover zal na de verkiezingen worden genomen, door de ‘nieuwe’ Tweede Kamer.

Lees online