Spanning maart 2010 :: Bezuinigingen op gemeentelijk veiligheidsbudget zijn onverantwoord

Bezuinigingen op gemeentelijk veiligheidsbudget zijn onverantwoord

Hoewel vrijwel alle politieke partijen om het hardst roepen dat het veiliger moet worden in Nederland, wordt daar niet meer – maar juist fors minder – geld voor uitgetrokken. Niet alleen op de politie worden miljoenen euro’s bezuinigd. Ook het budget dat de gemeenten van het Rijk krijgen, om de veiligheid in de buurten te bevorderen en de overlast te bestrijden, wordt gekort. Dit zal vooral ten koste gaan van de preventie. Dat zal op de langere termijn funest zijn voor de leefbaarheid in de buurten.

Tekst: Michiel van Nispen – SP-Tweede Kamerfractie, medewerker Justitie Foto: sxc.hu

De SP strijdt al jaren voor meer buurtagenten, die hun tijd op straat doorbrengen en niet door de bureaucratie vastgelijmd zitten achter hun bureau en computer. Uit het grootschalige onderzoek van de SP onder ruim 10.000 politieagenten blijkt dat bijna negen van de tien politieagenten vinden dat zij onvoldoende in de buurt aanwezig kunnen zijn. In plaats van dit probleem op te lossen, kondigde voormalig minister van Binnenlandse Zaken Ter Horst aan dat er miljoenen bezuinigd moeten worden op de politie. Het verzet tegen deze bezuinigingen gaat door en groeit. Tientallen gemeenten en ook korpsbeheerders hebben zich ertegen uitgesproken. SP’ers kunnen, voor zover ze dat nog niet gedaan hebben, hun gemeentebestuur oproepen bij de landelijke politiek te protesteren tegen de bezuinigingen op de politie. De voorgenomen bezuinigingen zullen ook inzet worden van de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni.

Niet alleen meer blauw

Meer veiligheid in de buurten en minder overlast en verloedering kunnen echter niet alleen bereikt worden door meer politieagenten aan te stellen. Daarvoor is veel meer nodig. In de eerste plaats natuurlijk essentiële zaken waar SP’ers zich dagelijks voor inzetten, zoals beter onderwijs, goede jeugdzorg, het bestrijden van segregatie in de buurten en op scholen, en voorzieningen in de buurt. Kortom, de juiste verbeteringen voor de lange termijn. Maar het bestrijden van overlast kan niet lang wachten. In sommige buurten is het geen pretje om te wonen: mensen durven er ’s avonds niet meer over straat en autokraken zijn aan de orde van de dag. Dat is niet acceptabel, mensen hebben recht op leefbaarheid; leefbaarheid dient centraal te staan, ook in ‘mindere’ buurten.

In de wet staat dat de burgemeester belast is met de handhaving van de openbare orde. Ook het bestrijden van overlast en het tegengaan van verloedering zijn gemeentelijke taken. Dat is ook goed, omdat niet in iedere buurt dezelfde veiligheidsmaatregelen effectief zullen zijn. Daarom moeten de burgemeesters, wethouders, raadsleden en burgers van iedere gemeente de problemen analyseren, maatregelen voorstellen en vooral actie ondernemen. Zo zal het in de ene buurt effectief zijn om buurtvaders in te zetten, in de andere buurt zal dringend behoefte zijn aan jongerenwerkers en kan het helpen om in het uitgaansgebied extra camera’s te plaatsen, waarvan de beelden direct worden bekeken zodat als dat nodig is, kan worden ingegrepen. De verantwoordelijkheid voor dit soort maatregelen is bij de gemeenten dus op de goede plaats, maar die moeten daarvoor dan wel voldoende bevoegdheden en financiële middelen krijgen van het Rijk. Aan dat laatste ontbreekt het.

Bezuinigingen

Het budget dat gemeenten van de rijksoverheid krijgen, voor veiligheid en het bestrijden van overlast en verloedering, zit razend ingewikkeld in elkaar. Er zijn verschillende potjes geld beschikbaar. De middelen voor ‘Veiligheid en Leefbaarheid’ nemen iets toe, het geld voor de problematiek van Marokkaans-Nederlandse jongeren blijft gelijk maar moet over meer gemeenten worden verdeeld en het potje geld voor veiligheid in het kader van het Grotestedenbeleid houdt op te bestaan. Hoe ingewikkeld dit alles ook is gemaakt, de conclusie is dat de gemeenten er per saldo op achteruit gaan. Het samenwerkingsverband van 32 grote steden heeft berekend dat het budget in 2011 tot wel 40 procent kleiner wordt. Het budget van de stad Groningen zakt bijvoorbeeld van € 2,2 miljoen naar € 1,5 miljoen.

Er wordt dus bezuinigd op het veiligheidsbudget van de gemeenten. Ondertussen draait de publiciteitsmachine van de ministeries op volle toeren. Het ene na het andere persbericht dat er extra geld beschikbaar komt rolt naar buiten. Dat is technisch gezien niet onjuist, maar over het feit dat andere potjes geld kleiner worden of ophouden te bestaan worden geen persberichten verspreid. In de Tweede Kamer worden deze bezuinigingen door andere partijen gewoon geaccepteerd. Het voorstel van SP-Tweede Kamerleden Krista van Velzen en Ronald van Raak, om niet te bezuinigen en de omvang van de veiligheidsmiddelen te garanderen, werd niet gesteund door CDA, PvdA, ChristenUnie, D66 en SGP.

Er wordt heel veel van gemeenten gevraagd. Burgemeesters mogen sinds kort ook huisverboden opleggen aan plegers van huiselijk geweld en gebiedsverboden opleggen aan overlastgevers. Meer doen, maar wel met minder geld. Van gemeenten wordt verlangd dat zij hard aan de slag gaan om buurten met problemen te verbeteren, maar goedwillende gemeenten worden nu gekort op hun budget waardoor allerlei belangrijke maatregelen dreigen te sneuvelen. Gemeenten als Eindhoven, Groningen en Venlo hebben al bij de Tweede Kamer aan de bel getrokken met de boodschap dat de bezuinigingen echt tot grote problemen leiden.

Veiliger

Bezuinigen op preventie is bijna een garantie dat binnen een paar jaar de problemen in de buurten zullen toenemen. Dat is regelrecht in strijd met de boodschap van alle politieke partijen dat het veiliger moet worden en dat overlast in de buurten moet worden bestreden. Het is onverstandig te bezuinigen op belangrijke zaken als straatverlichting, jongerenwerkers, huismeesters en nazorg voor ex-gedetineerden.

SP’ers in de gemeenteraden kunnen hiermee aan de slag. Breng in kaart wat de exacte (financiële) gevolgen zijn voor jouw gemeente, welk nuttige beleid stopgezet dreigt te worden en roep je gemeentebestuur op tegen deze bezuinigingen te protesteren. Bezuinigen op het gemeentelijke veiligheidsbudget is onverstandig en kortzichtig.

Gemeentelijke uitgaven in 2009

Lees online