Grip op globalisering
De woede dringt zich op. We zien haar marcheren door de Franse straten in een geel hesje. Ze bonkt bij verkiezingen op de deuren van parlementen. Brexit, Bernie Sanders, niet-stemmers in Nederland. Ze kondigt overal haar gemeenschappelijke eis aan: échte democratie. Het is een reactie op de globalisering van kapitaal.
Deze globalisering leidt ertoe dat mensen de grip op hun leven verliezen. De lonen blijven achter bij de groei van de economie, door speculatie worden de huizenprijzen en huurprijzen opgestuwd, en doordat de winstbelasting omlaag gechanteerd wordt, moeten wij meer belasting betalen.
Op andere manieren en in verschillende vormen waren er eerder grote protestreacties op de globalisering van het kapitalisme. Rond 2000 de demonstraties van de andersglobaliserinsgbeweging, in 2011 Occuppy in de VS en in 2016 Nuit Debout in Frankrijk. Het waren momenten waarop de deur op een kier stond voor grote veranderingen. De bewegingen zijn voorbijgegaan, de ideeën zijn gebleven. Opnieuw is er momentum om de machtsverhouding tussen arbeid en kapitaal, tussen democratie en kapitalisme te veranderen.
Zelfs in Den Haag zijn er tekenen aan de wand. Zo nam de Nederlandse regering afgelopen februari een aandeel van 14 procent in KLM. Het lijkt het begin van een koerswijziging in het Nederlandse beleid, een breuk met wat Menno Tamminga in 2009 omschreef als ‘de uitverkoop van Nederland’. De komende jaren moet blijken of er echt sprake is van een breuk, of slechts van een hobbeltje op de weg van geglobaliseerd kapitaal.
In deze Spanning lees je kritische analyses over de globalisering van het kapitalisme en hoe een uitbreiding van democratie daar paal en perk aan kan stellen. Globalisering is een feit, maar de manier waarop is een keuze.
