Spanning maart 2011 :: Vergrijzing is niet het probleem

Inleiding

Vergrijzing is niet het probleem

Van oudsher klagen ouderen en jongeren over elkaar. De ouderen gaan niet met hun tijd mee en de jongeren gaan veel te ver in hun vernieuwingsdrang, luiden zo ongeveer de klachten. Er is niets mis mee dat de ene groep de andere opjaagt of juist probeert af te remmen. Heel anders wordt het als dat generatieconflict wordt gebruikt voor politiek gewin. Dat laatste is wat rechtse politici nogal eens doen; zo krijgt de babyboom generatie de schuld van allerlei economische rampspoed en ook van jongeren die zich vervelend gedragen in de openbare ruimte.

Maar is de babyboom generatie wel schuldig aan asociaal gedrag in de tegenwoordige tijd? Filosoof Antoine Verbij laat zien dat de roep om zelfontplooiing uit de jaren zestig en zeventig juist misbruikt is door rechts toen dat die strijd voor zelfontplooiing van het individu verving door zelfberekenend optreden van calculerende burgers.

Leon Botter, voorzitter van Rood Jong in de SP benadrukt dat jong en oud meer gemeenschappelijke belangen hebben dan in het publieke debat wel eens wordt beweerd. Jongeren zijn vaak juist zeer solidair met ouderen, maar belangrijker nog vindt hij het feit dat oud en jong geen homogene groepen zijn. Er zijn rijke jongeren en rijke ouderen, arme jongeren en arme ouderen. De belangen zijn volgens hem duidelijk. Armere ouderen en armere jongeren hebben meer met elkaar gemeen dan met hun meer vermogende generatiegenoten.

Johan van den Hout geeft in een speciale editie van het Rijke Rooie Leven voorbeelden van conflicten tussen generaties uit het verleden. Karl Marx tegen zijn vader en schoonvader, maar later stond zijn eigen schoonzoon weer tegen de oude Karl op. Ook Troelstra had met het generatieconflict te maken, het conflict dat door de striptekenaar Peter van Straaten in talloze tekeningen is neergezet.

In een infographic laten we vervolgens een aantal feiten zien over de veranderende samenstelling van onze bevolking. Hieruit blijkt onder andere dat de babyboomers eerder een uitschieter zijn dan een structureel verschijnsel. Overigens laten de harde data ook zien dat er tegenwoordig heel wat meer mensen een betaalde baan hebben dan een eeuw geleden. Voortbordurend op de harde gegevens toont Nico Schouten in zijn artikel ‘Nieuwe leeftijdsopbouw is niet het probleem' nog eens overtuigend aan dat de problemen rond pensioenen en zorg niet de schuld zijn van de babyboomers. Het zijn economische en politieke problemen, en daar zijn economische en politieke oplossingen voor nodig.

Karel Koster van het Wetenschappelijk Bureau van de SP gaat in op de protesten in het Midden-Oosten die volgens hem ook voor een deel met leeftijd te maken hebben. De jongeren die daar nu veelal de straat op gaan, zijn beter opgeleid dan hun ouders en bovendien hebben zij toegang tot de nieuwe media. Tegelijkertijd zijn hun toekomstperspectieven kritiek door de economische crisis, die leidt tot steeds hogere kosten van het levensonderhoud.

De laatste Het Rijke Rooie Leven in de huidige reeks is van Ron Blom die schrijft over acties tegen de Apartheid in Zuid-Afrika. Vanaf volgende maand krijgt het Rijke Rode Leven een nieuwe aanpak. Daarover meer in het volgende nummer van Spanning.

Lees online