Organiseer! Organiseer! Organiseer!
“Strijd is de kernactiviteit van de vakbeweging”, schrijft Menno Tamminga in zijn boek De vuist van de vakbond. En deze strijd wordt op alle fronten gevoerd. “Of het nu strijd is aan de fabriekspoort. Strijd aan de onderhandelingstafel voor een cao. Of strijd in de achterkamertjes van het sociaaleconomisch overleg met het kabinet en de werkgevers”, aldus Tamminga.
Maar om die strijd succesvol te voeren, hebben de vakbonden wel voldoende leden nodig. En daar zit een probleem, want vakbonden hebben al jaren te kampen met dalende ledenaantallen en een afnemende organisatiegraad. Was in 1980 nog een op de drie medewerkers lid van een vakbond, tegenwoordig is dat nog maar ongeveer een op de vijf.
Ondanks de dalende ledenaantallen, tellen de vakbonden samen nog altijd zo’n 1,6 miljoen leden. Alleen de ANWB en de KNVB hebben meer leden dan de grootste vakbond FNV. Verreweg de meeste mensen in loondienst vallen onder een cao die door een of meerdere vakbonden is afgesloten. En de politiek wil maar al te graag de steun van de vakbonden als er een akkoord gesloten moet worden over werk of pensioenen. Kortom: vakbonden doen er nog wel degelijk toe.
Maar wil de vakbond relevant en invloedrijk blijven, dan moet er wel wat gebeuren. Om zijn positie te versterken, zal de vakbond een andere koers moeten varen. Een die minder gericht is op persoonlijke dienstverlening en meer op het organiseren van mensen op de werkvloer. De FNV is die stap wel aan het maken, getuige de flinke investeringen in organizing-campagnes. Het is zaak dat de vakbond dit soort strategische campagnes de komende jaren vaker en breder gaat voeren.
Want willen we de grote vraagstukken van de almaar groeiende ongelijkheid en flexibilisering keren, dan zullen de verschillende sectoren binnen de vakbond de handen ineen moeten slaan en samen met bondgenoten, zoals de SP, de politiek onder druk moeten zetten met grootschalige campagnes en acties. Alleen dan kunnen we de ongelijkheid verkleinen en de flexibilisering aan banden leggen.
