Tribune 12/2001 SP-succes in Voorburg-Leidschendam

Tribune 14 december 2001

Doorbraak in Voorburg, geweldige uitslag in Leidschendam

Nu de rest van Nederland nog!

2684 Stemmen – slechts 113 minder dan de PvdA – en vier raadszetels. Die rolden op 7 november voor de SP uit de stembussen in Voorburg en Leidschendam. Een fantastisch resultaat en een enorme opsteker voor 6 maart, als ook de rest van Nederland nieuwe gemeenteraden kiest.

De grijpgrage handen van de gemeente Den Haag hingen al jarenlang als een dreigende schaduw boven Leidschendam, Voorburg en de andere randgemeenten van de Hofstad. Den Haag wilde stukken grondgebied van de buren inpikken en kreeg daarbij de warme steun van het paarse kabinet. In een poging het onheil af te wenden, vluchtten Voorburg en Leidschendam vervolgens in een fusievoorstel, dat in een referendum aan de bevolking verkocht werd als middel om de annexatieplannen tegen te houden. 'Wat wij al voorspelden, kwam uit,' concludeert Piet de Ruiter, voorzitter van de Leidschendamse SP-fractie (tot 1 januari) en zesde op de lijst voor de Kamerverkiezingen. 'De fusie komt er, maar de annexatie gaat ook door.' Op 1 januari gaan Leidschendam en Voorburg op in de nieuwe gemeente Vlietstede, en dus waren er vervroegde raadsverkiezingen nodig.

'Hoe konden we in hemelsnaam binnen enkele maanden een factor van betekenis worden in het rechtse Voorburg?'

De uitgangspositie was beroerd. Weliswaar is de SP al sinds jaar en dag sterk in Leidschendam, met onder meer vier raadszetels, maar in het grotere Voorburg was zelfs nog niet het begin van een afdeling aanwezig. De Ruiter: 'Met alleen onze Leidschendamse kiezers zouden we niet verder kunnen komen dan twee zetels. Maar hoe konden we in hemelsnaam binnen enkele maanden een factor van betekenis worden in het rechtse Voorburg? De VVD is er al 'eeuwen' de grootste partij en ook het CDA en de plaatselijke partijen zijn er groot.' Het antwoord kwam in de vorm van een creatieve en intensieve campagne. De Ruiter: 'We hebben enorm veel gedaan: duizenden folders, kaarten en brieven verspreid, drukbezochte manifestaties georganiseerd, veel cultuur verweven in de campagne, royaal de actie-brandweerauto's van de SP ingezet, en noem maar op.'

Op een gegeven moment kopte de Haagsche Courant Harde campagne en SP zorgt voor onrust in Voorburg. Waaraan heb je dat te danken? 'Het begon al met ons affiche, waarop wij de kiezers opriepen af te rekenen met landjepikkers. Daarmee doelden we op de paarse partijen plus GroenLinks en CDA, die samen de verantwoordelijkheid dragen voor de annexatiebeslissing. De plaatselijke vertegenwoordigers van die partijen vonden het heel erg, dat wij hén daarop aanspraken. Zelf waren ze immers ook tegen de Haagse landhonger. Ook de soap rond de verkiezingsborden zorgde voor de nodige opschudding. In Voorburg stonden er slechts vijf, en die waren van Madurodamformaat. Wij hadden als eerste affiches en dus waren de borden zo vol. Dat zorgde voor protesten, een plakoorlog en de nodige onrust. Vervolgens hebben wij de borden uitgebreid: we maakten er aan weerszijden een stuk aan vast, en beplakten dat. Opnieuw protesten van de andere partijen, waarna de gemeente onze uitbreiding weghaalde. En wij weer een stuk ónder de borden bevestigden. Zo'n houding waren ze daar helemaal niet gewend. Ook hadden we in Voorburg voor een manifestatie een heel plein afgehuurd. Kwam de PvdA eraan die pal voor onze neus een kraam neer wou zetten. Dat accepteerden we natuurlijk niet. Waarna de Voorburgse partijbonzen in de krant reageerden met uitlatingen als de SP is hier te gast en moet zich daarnaar gedragen. Daarmee was de toon gezet: wij waren in de ogen van de mensen de verrassende nieuwkomer die niet over zich heen laat lopen. Het verwijt van harde campagne sloeg trouwens helemaal niet aan, omdat we in al onze activiteiten juist een heel vrolijke uitstraling hadden.'

'Doorslaggevend voor ons succes is toch het taaie handwerk geweest: het aanbellen en persoonlijk met de mensen spreken'

Vrolijk was zeker de inzet van cultuuruitingen. De afdeling organiseerde twee popfestivals, één in Voorburg en één in Leidschendam, waar regionale bands speelden om de Tomaatpopprijs. Ook brachten studenten van de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten samen met SP-lijsttrekker (en beeldend kunstenaar) Hans van Leeuwen een muurschildering van 200 vierkante meter aan op het leegstaande Montelgebouw in Leidschendam. 'Een belangrijk punt uit ons programma is dat hier een cultureel centrum komt,' licht Van Leeuwen toe. 'Met de schildering brachten we dat op een verrassende manier onder de aandacht.'

Alle creatieve uitingen hebben veel bijgedragen aan het vestigen van een positief imago van de partij, concludeert campagneleider De Ruiter. 'Maar doorslaggevend voor ons succes is toch het taaie handwerk geweest: het aanbellen en persoonlijk met de mensen spreken. Ik schat dat we zo'n 10.000 deuren gehad hebben. En het werkt echt. In Voorburg haalden we in een volkswijk waar we aanbelden zo'n 18 procent van de stemmen en in een volkomen vergelijkbare wijk waar we niet aangebeld hebben zo'n 10 procent. De verkiezingen gaan ergens over, was ons devies. Laten we dat aan de mensen uitleggen.'

SP-thema's die persoonlijk onder de aandacht van de kiezers gebracht werden, waren onder andere: de terugkeer van de kraamzorg, het behoud van het openbaar karakter van een groot recreatiegebied en het voorkomen van sloop van karakteristieke en betaalde huurwoningen.

Een geweldige opsteker kwam kort voor de verkiezingen, bij het lijsttrekkersdebat dat het Veurs College organiseerde voor de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs. Nadat alle politici hun zegje gedaan hadden, mochten de jongeren stemmen. De uitslag was overweldigend: de SP kreeg 95 van de 150 stemmen, wat omgerekend zou neerkomen op maar liefst 22 van de 35 zetels in de raad. De echte uitslag was minder uitbundig. Maar de vier raadszetels, de negen procent van de stemmen in het rechtse Voorburg en de voldoening over de campagne zorgden voor een geweldig feest. En voor een optimistische stemming bij de SP-afdelingen die de komende maanden aan de slag gaan om het er even goed vanaf te brengen. Landelijk campagneleider Tiny Kox: 'Leidschendam en Voorburg laten zien dat we onder omstandigheden die verre van gunstig zijn toch een uitstekend resultaat kunnen boeken. Het recept daarvoor is simpel: goed analyseren waar de mogelijkheden liggen en vervolgens heel hard werken. Dat gaan we dus doen.'

De complete uitslag in Voorburg-Leidschendam