Permanente oorlog in het Midden-Oosten
1 mei 2003. Hoe iconisch kan een beeld zijn? George W. Bush, destijds Amerikaans president, op een vliegdekschip met achter hem heel groot de tekst Mission Accomplished. Een slogan die volgens het Pentagon was bedoeld voor de crew aan boord, die net een andere missie had afgesloten. Niemand die het geloofde. Het spandoek moest overduidelijk uitstralen dat de Amerikanen waren geslaagd in hun missie in Irak.
Niets bleek minder waar. Bijna twintig jaar voeren de VS en hun bondgenoten al onafgebroken oorlog in het Midden-Oosten. Eerst in Afghanistan, waar nu wordt gesproken over het sluiten van vrede met de Taliban, die ze sinds 2001 bestreden hebben. Later in Irak, waar na het omverwerpen van het regime van Saddam Hoessein Islamitische Staat opkwam. Van een democratisch Irak, zoals de Amerikanen beloofden, is niets terechtgekomen.
In Syrië, waar een coalitie van westerse landen sinds 2011 verschillende groepen steunt, hebben de VS ook ‘voeten aan de grond’, al worden dat er steeds minder. Maar met het gevaar van oplaaiend IS-terrorisme, en Iran en Rusland die klaar zouden staan om hun invloed in de regio te vergroten, is een vertrek ook daar onwaarschijnlijk. Waarom zouden de VS hun hegemoniale belangen opgeven?
Al deze oorlogen zijn mooi voor het Amerikaanse militair-industrieel complex, dat met private beveiligers voor de oliebedrijven en wapendeals met landen als Saoedi-Arabië een flink aandeel heeft in het geweld. Deze bedrijven profiteren maximaal van het idee dat het Westen wel móet ingrijpen, omdat het alternatief nog gruwelijker is. En van het ontbreken van een exit-strategie wanneer westerse soldaten eenmaal in een conflict betrokken zijn. En dan zijn er nog de oliebelangen, die de loop van zoveel conflicten bepalen maar zo vaak onbenoemd blijven.
Is er hoop op vrede in het Midden-Oosten? Alle landen die in deze editie van Spanning worden besproken, kennen een eigen geschiedenis en hebben zo hun eigen factoren die vrede in de weg staan. Maar overal is de gemene deler de rol van (westerse) belangen.
Bush noemde oorlog ‘moeilijk, maar niet eindeloos’. Dat is een misvatting. In het Midden-Oosten is oorlog permanent geworden.
