Tribune 03/2009 :: Ze zijn nuts - stroom in eigen handen

Ze zijn nuts

We ♥ stroom in eigen handen

Ze zijn nuts! Onder dat motto voeren lokale afdelingen, Statenfracties en Kamerleden in het hele land actie voor het behoud van Nuon en Essent in publieke handen. Sinds de SP eind januari Essent tot publiek bezit verklaarde, is er veel gebeurd.

Tekst Rob Janssen Foto’s Bas Stoffelsen

12 februari

Amsterdam: 80 procent tegen verkoop

De Amsterdamse SP deelt op de Dam ‘aandelen Nuon’ uit. De overgrote meerderheid van de voorbijgangers toont zich verontwaardigd over de voorgenomen verkoop van de hoofdstedelijke aandelen. Niet zo vreemd: vorig jaar bleek uit onderzoek van de Amsterdamse Dienst Onderzoek & Statistiek dat bijna 80 procent van de hoofdstedelingen niet wil dat de gemeente haar aandelen NUON verkoopt.

14 februari

Valentijnsdag

In een aantal Limburgse gemeenten wordt op Valentijnsdag de liefde verklaard aan publieke zeggenschap over, en invloed op, de energievoorziening. ‘We ª stroom in eigen handen’ is de leus waarmee SP’ers de wijken en stadscentra in trekken. De Provincie Noord-Holland, de gemeenteraad van Brunssum en het college van Heerlen hebben op dat moment al laten weten de aandelen in hun energiebedrijf niet te willen verkopen.

17 februari

Get te zoepe

Ook in Limburg: de SP maakt een heuse carnavalsschlager over de Essent/Nuon-perikelen. Het lied, waarin een energiebaas op carnavaleske wijze op de hak genomen wordt, haalt de landelijke pers en wordt zelfs gedraaid op Radio 3. Op YouTube is het animatiefilmpje Zoëlang um maar get te zoepe haet (Zolang hij maar iets te zuipen heeft) al duizenden keren bekeken. “De Limburgse SP-fractie wilde in carnavalstijd op ludieke wijze protesteren tegen de verkoop van Essent”, aldus fractievoorzitter Thijs Coppus. “Uiteraard hoop ik dat ons carnavalsnummer uit zal groeien tot een regelrechte hit, zodat heel Limburg zich zingend verzet tegen de voorgenomen verkoop van Essent.” De vrolijke clip is te bekijken op youtube (bevat functioneel, getekend naakt).

17 februari

“Stijgende prijzen door bureaucratie”

Tijdens een door de SP georganiseerd debat in Den Bosch laat professor Hans Schenk, econoom aan de universiteit van Utrecht, er geen gras over groeien. De opvatting dat de huidige schaalgrootte van Essent en Nuon te klein zou zijn, noemt hij bedrijfseconomisch geen juist standpunt. Schenk: “Het is een feit dat de optimale omvang van een elektriciteitsproductiebedrijf inclusief distributie in de buurt van 6000 Megawatt begint. We hebben in Nederland tussen 17.000 en 18.000 Megawatt nodig. Dat betekent dat je in Nederland drie bedrijven van optimale grootte kunt hebben. En optimaal wil zeggen dat je tegen de laagste kosten per eenheid produceert.” Met het oog op mogelijk toenemende bureaucratie waarschuwt professor Schenk voor stijgende prijzen als bedrijven groter worden. “Bedrijven worden zo groot dat ze zó veel managers en bestuurders in moeten huren om het productie-proces op de rails te krijgen, dat de kosten daarvan bijdragen aan de productieprijs. En dat betekent dat de prijzen omhooggaan. Maar het zou ook de andere kant op kunnen gaan. Namelijk dat een bedrijf zó goed is, dat er geen bureaucratie optreedt. Dan moet je naar de praktijk elders kijken waar we dit soort processen hebben kunnen observeren. Dan zien we dat in de Verenigde Staten en Engeland de prijzen gewoon omhoog zijn gegaan, omdat de bedrijven daar niet in staat zijn om de bureaucratische tendens tegen te houden. Zouden onze Nederlandse bedrijven dat wel kunnen?”

18 februari

Smakelijk: Nuts!

Gelderse SP’ers bieden Nuon-aandeel-houders in Arnhem een smakelijke traktatie aan: Nuts-chocoladerepen. De gemeenten en provincies van Gelderland en Flevoland namen in de Gelderse hoofdstad kennis van de Nuon-jaarcijfers over 2008. Het energiebedrijf maakte vorig jaar een nettowinst van 765 miljoen euro; 45 procent daarvan wordt aan de aandeelhouders uitgekeerd.

23 februari

“Volksverlakkerij”

Ook bij Nuon lijkt de kogel door de kerk. Het bedrijf maakt bekend te willen fuseren met het Zweedse staatsbedrijf(!) Vattenfall. De Scandinaviërs hebben 8,5 miljard euro over voor Nederlands energiebedrijf nummer twee. Zo wordt het wel heel erg ingewikkeld om nog enige logica in de ontwikkelingen te zien. SP-Tweede Kamerlid Paulus Jansen: “Nuon wordt verpatst omdat staatsbedrijven niet zouden passen in een geliberaliseerde markt. Maar Vattenfall is een Zweeds staatsbedrijf! Dit is volksverlakkerij van bestuurders met eurotekens in hun ogen.”

24 februari

Grootverdiener

Uit een poll op de nieuwssite van RTL Z blijkt dat een overgrote meerderheid van de bezoekers van die site tegen de verkoop van Nuon aan Vattenfall is; slechts een kwart is voor. Interessant: 20 procent vraagt zich af waarom Nuon aan een staatsbedrijf moet worden verkocht.

Ook op RTL Z: ‘RWE-topman is grootverdiener.’ RWE-chef Jürgen Grossmann kreeg in 2008 een salaris van 2,7 miljoen euro. Een bonus daarbovenop van 4,3 miljoen, plus twee miljoen die RWE in Grossmanns ‘pensioenpot’ stortte, maken een jaarinkomen van 9 miljoen. ‘Daarmee verdiende Grossmann twee keer zoveel als Jeroen van der Veer, de baas van Shell. En dat terwijl RWE veel kleiner is. De omzet van Shell is ruim negen keer die van RWE. En de winst zelfs tien keer’, schrijft RTL Z. ‘Grossmann verdient duidelijk meer dan zijn nieuwe collega Michiel Boersma bij Essent. Boersma verdient een slordige 900.000 euro. En over die beloning ontstond drie jaar geleden nog grote ophef.’

25 februari

‘Dogmatische goeroes’

Uit het redactioneel commentaar van het Friesch Dagblad van 25 februari: ‘De verkoop van Nuon aan Zweden onttovert de orakelspreuken van de marktgoeroes. De verkoop wordt gezien als een succes; Nuon had zich geen betere koper kunnen wensen. En precies die uitnemende koper is een staatsbedrijf. De staat kan dus toch een goede eigenaar zijn van een energiebedrijf. Ofwel: de bejubelde verkoop aan de Zweedse staat haalt de kern uit de pleidooien die de afgelopen jaren over ons land zijn uitgestort en waartegen de Nederlandse politiek geen weerstand kon bieden. De verkoop aan Zweden is daarom ontluisterend voor diezelfde politiek en is de genadeklap voor de kletspraatjes van de dogmatische goeroes van het marktdenken.’

26 februari

“Verkoop kan belastingbetaler miljoenen kosten”

Opnieuw een addertje onder het Nuon-gras. Omdat Vattenfall de rente voor het financieren van de overname van Nuon kan aftrekken van de winstbelasting, vreest Paulus Jansen dat de voorgenomen verkoop de belastingbetaler miljoenen gaat kosten. Door de overname te financieren op basis van een lening, kan Vattenfall minder belasting betalen. Jansen: “Nuon betaalt jaarlijks ongeveer 250 miljoen euro aan vennootschapsbelasting. In het ergste geval kunnen de Nederlandse huishoudens straks dus 36 euro per jaar extra betalen om het verlies aan de belastinginkomsten bij te passen.”

27 februari

Grijp de graaiers!

Op de actiesite www.zezijnnuts.nl wordt het spel ‘Grijp de Graaiers’ gelanceerd. Grijnzende bestuurders rennen met zakken vol geld over het scherm, op weg van het Nuon-kantoor naar het buitenland. Alleen al het lachje dat uit de computer klinkt als ze de overkant halen, is reden genoeg om te proberen ze tegen te houden.

Voor nieuws, achtergronden, opinies en de petitie: www.zezijnnuts.nl