Tribune 11/2007 :: Geen ophokplicht maar kwaliteit

Actueel

Scholierenstaking legt verwaarlozing onderwijs bloot

“Geen ophokplicht maar kwaliteit”

Tekst Rob Janssen Foto Bas Stoffelsen

Deetman, Ritzen, Hermans, de afgelopen vijfentwintig jaar kwamen meerdere onderwijsministers onder vuur te liggen van stakende studenten en scholieren. Eind november gingen opnieuw duizenden leerlingen de straat op, hier en daar liep het zelfs uit de hand. Steen des aanstoots:

de zogenaamde 1040-urennorm, die leidt tot “ophokplicht en nutteloze lessen”. SP-Kamerlid Jasper van Dijk: “De discussie over die norm maakt de jarenlange verwaarlozing van het onderwijs zichtbaar. Investeringen zijn keihard nodig.”

Scheikundeles krijgen van de gymleraar. Wegens lerarentekort ‘opgehokt’ worden in een leslokaal dat zo vol zit, dat je er niet eens huiswerk kunt maken. Drie jaar lang geen wiskunde krijgen, omdat er al die tijd geen vervangende wiskundeleraar is. Is het dan vreemd dat scholieren de barricades optrekken? “En het is niet bepaald de eerste keer dat scholieren en studenten de alarmklok luiden”, zegt Tweede Kamerlid Jasper van Dijk, verwijzend naar de actie Noodklok (‘Wij willen les’) eerder dit jaar. Toen ging het om het zogenaamde Nieuwe Leren, waarbij de leerling of student zelf kennis moet op zien te doen en de leraar slechts als‘begeleider’ optreedt. “Dat is de leer-methode Zoek-het-zelf-maar-uit”, schampert Van Dijk. De onvrede over het Nieuwe Leren leidde uiteindelijk tot een parlementair onderzoek naar de onderwijsvernieuwingen. Op 30 november ging het om de zogenaamde 1040-urennorm. 15.000 scholieren demonstreerden daar-tegen op het Amsterdamse Museumplein. Gerelateerd aan die norm zijn de boetes die staats-secretaris Van Bijsterveldt aan scholen uitdeelt als scholieren dat aantal uren niet halen. Van Dijk, die de menigte toesprak op het Museumplein, laat weten trots op de demonstranten te zijn.

“In feite ging de demonstratie over de kwaliteit van het onderwijs. De 1040-urennorm werkt averechts en veroorzaakt nutteloze lessen. Scholieren worden urenlang -opgehokt in lokalen, zonder begeleiding, om dat aantal uren maar te halen. Neplessen zijn dat. Dat heeft niets te maken met onderwijs.”

“De staatssecretaris blijft zich blind staren op dat getalletje 1040”

Over de relletjes en de vernielingen die werden aangericht tijdens scholierenstakingen is Jasper van Dijk kort. “Dat gedrag van groepjes raddraaiers kan natuurlijk absoluut niet door de beugel. Maar het overgrote deel van de demonstranten heeft zonder meer gelijk, met: ‘Geef ons goed onderwijs; weg met de ophokplicht en de flauwekullessen’. Die boodschap ondersteun ik van harte.”

Volgens het Kamerlid is het van wezenlijk belang om de achtergrond van de huidige situatie in beschouwing te nemen: “Er is 25 jaar bezuinigd op het onderwijs, waardoor er een groot lerarentekort is ontstaan en waardoor ook steeds vaker lesgegeven wordt door onbevoegde leraren. Scholen moeten desondanks aan die 1040-norm voldoen en proberen die uren krampachtig in te vullen. Staatssecretaris Van Bijsterveldt blijft zich vervolgens blind staren op dat getal 1040 en deelt boetes uit. Ja, zo kom je er dus nooit uit.”

Hoe kom je er dan wel uit? “Door niet steeds te praten over kwantiteit, maar over kwáliteit. De leraren doen keihard hun best, maar er zijn er te weinig. Volgens de laatste cijfers heeft een kwart van de leraren geen lesbevoegdheid voor het vak dat ze geven. Het heeft echt geen zin om scholen nu met boetes om de oren te slaan; dat zorgt ervoor dat de scholen alleen maar nog verder in de knel komen te zitten. Het eerste wat er moet gebeuren is zorgen voor voldoende én bevoegde leraren, zodat scholen met hen afspraken kunnen maken over een goede indeling van de schoolweek. Pas dan kun je het gaan hebben over aantallen uren”, aldus de SP’er. Hij stelt dat de focus op de urennorm afleidt van de echte discussie: de broodnodige investeringen in het onderwijs. “De jarenlange bezuinigingen hebben met zich meegebracht dat nieuwe leraren moeilijk te vinden zijn. Doodzonde, want het is een prachtig vak. Dit kabinet moet beginnen met investeren, en ook stoppen met datgene wat altijd gebracht is onder het motto ‘onderwijsvernieuwing’. Het zogenaamde Nieuwe Leren, het Studiehuis; het zijn fiasco’s geworden. Kwaliteit moet nu echt voorop komen te staan.”