SP Tribune 11/2004 - Column Jan Marijnissen: Actie Helpt!

Tribune, 19 november 2004

Column Jan Marijnissen Actie Helpt!

We kunnen het kabinet Balkenende dankbaar zijn. De Geus, Brinkhorst, Zalm en de premier zelf hebben eraan bijgedragen dat de vakbonden zich net op tijd hebben hervonden. De opeenstapeling van asociale verslechteringen die het kabinet over land heeft uitgestort maakte dat de onrust onder de achterban van de bonden zó groot werd dat een scenario zoals bij het najaarsakkoord van 2003 uitgesloten was. De mensen pikken het eenvoudigweg niet meer.

De inzet van dit VVD-kabinet, waar CDA en D66 eveneens mensen aan uitleent, was duidelijk: we breken de ruggengraat van de vakbeweging zoals eerder Thatcher en Reagan deden in het Verenigd Koninkrijk en de Vereningde Staten in de jaren tachtig. Die poging om voor lange tijd af te komen van de georganiseerde ‘factor Arbeid’ is smadelijk mislukt.

De Nederlandse bevolking is massaal voor de vakbeweging gaan liggen en het kabinet heeft precies het tegenovergestelde bereikt van wat men wilde. Niet langer een zieltogende vakbeweging, maar een spring­levende vakbond; niet langer een vakbond die vergrijst, maar een bond die ook jongeren weet aan te spreken; niet langer een onzichtbare vakbeweging, maar vakbonden die glanzen van zelfvertrouwen.

Het akkoord dat in de nacht van 5 op 6 november gesloten is bevat verbeteringen op álle onderwerpen: WAO, WW, ZW, pensioen en levensloop. Zeker, de leden moeten zich er nog over uitspreken, en, zeker, de kans bestaat dat de leden zeggen ‘Er zit meer in, want we hebben de aanval overgenomen: we moeten dóórgaan met de strijd’, maar één ding staat vast: de heren B., Z., B. en DG zullen hun uitgestreken gezichten voortaan thuis laten evenals hun arrogantie en hun idee dit land helemaal naar de verdoemenis te kunnen helpen in sociaal opzicht.

De vakbonden hebben hun bestaansrecht bewezen en kunnen dus in de toekomst nog veel betekenen voor dit land. We zullen ze ook nodig hebben want de VVD – geholpen door wie dan ook in wat voor kabinet dan ook – zal doorgaan met de pogingen Nederland te herscheppen naar Amerikaans voorbeeld. Het neoliberalisme is weliswaar op z’n retour, maar katten in het nauw kunnen rare sprongen maken.

Het kabinet sleept zich verder naar het einde, gehavend en wel. De populariteit en de geloofwaardigheid van de ploeg van Balkenende is gedaald tot lager dan ooit eerder een ander kabinet. Wij moeten zorgen dat we het momentum dat we de afgelopen maanden hebben opgebouwd vasthouden: ten behoeve van het heden, maar vooral ook ten behoeve van een serieus en kansrijk alternatief ná Balkenende.