Tribune 7/97 Interview: Antoinette Hertsenberg

interview

Antoinette Hertsenberg

Het is heerlijk om weer op de Veluwe te wonen. De omgeving was mij al wel bekend, omdat ik in Apeldoorn ben opgegroeid. Op weg van m'n werk naar huis lijkt het, zeker in de zomer, wel alsof ik op vakantie ga. Je kunt hier tot je tachtigste wonen en steeds nieuwe gebieden ontdekken. Als je de bossen inloopt kom je vossen, dassen en wilde zwijnen tegen. Geweldig! Ik ga nooit meer verhuizen. We willen zelf ook wat kleine dieren op het erf, maar we zijn er nog niet helemaal uit welke. Mijn zoontje heeft als kraamcadeau een kip gehad, dus die loopt hier binnenkort in ieder geval rond. Moderne kinderen denken dat kippen in de diepvries groeien. Het is voor mij belangrijker dat mijn kind de bomen leert kennen, dan dat hij op z'n vierde alle automerken kan onderscheiden.

Ik ben overtuigd vegetariër. Het is gezonder voor mezelf en zeker beter voor de dieren. De manier waarop tegenwoordig met dieren wordt omgegaan, is immoreel en het opeten ervan dus ook. Zes jaar geleden zag ik een Engelse documentaire over het dierentransport, waarin een stier aan één poot omhoog in een schip getakeld werd. Die takel brak af, het dier viel naar beneden en brak daarbij z'n heup. Toen probeerden ze hem met elektrische stoten op z'n ballen alsnog over de loopplank op dat schip te krijgen. Daar werd ik zo misselijk van. Toen had ik het eigenlijk echt wel gehad. Natuurlijk voeden wij ons kind ook vegetarisch op. Het is veel ingrijpender om voor je kind de keuze te maken om wél vlees te eten. Als hij zestien is kan hij natuurlijk zelf kiezen, maar tot die tijd eet ie wat de pot schaft. Alleen maken de meeste mensen de keuze dat daar wél vlees in zit.

Sinds Radar wekelijks wordt uitgezonden hebben we een vrij vaste groep kijkers. We willen ze een beetje bewuster maken van de macht en de rechten die ze hebben als consument. Er zijn veel programma's die goed geïnformeerde mensen nóg beter willen informeren. Prima, maar wij proberen heel bewust niet die groep op te zoeken. Wij richten ons op mensen met een gemiddelde opleiding, die toch te maken hebben met een wereld die steeds ingewikkelder in elkaar zit. Een heel breed publiek dus. Het verschil met VARA's Kassa is dat wij wat meer reportages maken en wat meer confronterend zijn. De Tros geeft meer vrijheid dan veel mensen misschien verwachten. Ze probeert nooit onze ideeën tegen te houden. Het lastige van dit soort programma's maken is, dat je - op het moment dat je fout zit - meteen een proces aan je broek krijgt. Je moet dus heel goed weten wat je doet. Het is een beetje een mengeling van belangenbehartiging en journalistiek. Je moet journalist genoeg blijven om alles goed te checken en hoor en wederhoor toe te passen. Maar aan de andere kant, als de feiten duidelijk zijn, kies je toch meer voor de consument dan voor de producent. En dat past ook wel bij mij.

Dit werk heeft ook zeker mijn leven beïnvloed. Je kent je rechten veel beter en je wordt ook kritischer op producten en prijzen. Wij kennen hier niet zo'n sterke consumentenbeweging. Deels ligt dat aan de aard van de Nederlander, die misschien toch wat minder opgevoed is met het idee dat je je recht moet halen. Anderzijds denk ik ook dat in Nederland op consumentengebied een heleboel al goed geregeld is. Het is de macht van de consument om iets níet te kopen. Als je niet achter een product kunt staan, moet je het ook niet kopen. Ik doe als vegetariër dagelijks aan een vleesboycot, toch? Maar daarnaast moeten ook de producenten verantwoordelijk gesteld worden voor hun daden. Een beetje volwassen bedrijf legt ook verantwoording af over zijn manier van produceren, en als het dat niet doet, mag je daar best actie voor voeren.

Toen ik een jaar bij Radar werkte, vroeg de Tros mij om af en toe eens in te vallen als presentatrice van 2Vandaag. En dat is goed bevallen. De samenwerking tussen Tros en EO in dat programma gaat uitstekend. De onderwerpen die de EO aansnijdt, getuigen heel vaak van een grote maatschappelijke betrokkenheid en ze doen dat op een open en plezierige manier. 2Vandaag heeft een breder publiek dan bijvoorbeeld Nova. Dat is af en toe wat moeilijker te volgen. 2Vandaag is echt voor mensen die om half zes van hun werk komen, al half in de keuken staan en eventjes de actualiteiten willen volgen. 2Vandaag staat echt dicht bij de mensen. Nova vind ik het meest politieke van de actualiteitenprogramma's. Netwerk richt zich wat vaker op de emoties. 2Vandaag gaat het meest over wat er zich dagelijks afspeelt, dicht bij mensen.

Het is fascinerend om verslag te doen van wat er in de wereld gebeurt. Je zit dicht bij het vuur. Maar ook al vóór ik deze programma's deed, maakte ik me ernstig zorgen hoe het verder moet met de wereld. En dat weet ik nog steeds niet. Op de langere termijn ziet het er somber uit. Het kan niet eindeloos zo doorgaan, dat trekt deze aardbol niet. Met dat verantwoordelijkheidsgevoel ben ik opgegroeid. Mij is met de paplepel ingegoten dat je je om méér druk moet maken dan alleen maar je eigen kleine wereldje.

Ik heb een heel diepe afkeer van gerommel met het leven. Het verbaast me dat er nog geen organisatie is opgericht tegen klonen en genetische manipulatie. Met de dierenbescherming voerden we actie op dat thema. Misschien herinner je je nog die poster met die uiers. Niet alleen met dieren, ook met mensen gebeuren nu verstrekkende dingen. Vrouwen van boven de zestig die nog baby's willen. Ik heb daar echt een afkeer van. De industrie doet alsof ze genetische manipulatie ter discussie wil stellen, maar in feite zijn ze alleen maar uit op maatschappelijke acceptatie ervan. En de overheid idem dito. Waar zijn de mensen die zich daar druk over maken en die de discussie gaande willen houden? Kan de SP dat niet oppakken, want het is echt hard nodig.