Tribune 6/97: Een lange hete zomer in Scheveningen.

Scheveningen komt in opstand tegen de verloedering

Het wordt een lange, hete zomer!

De laatste twintig jaar groeit het massatoerisme zó hard dat de Scheveningers er geen vat meer op hebben. Rond de boulevard schieten de betonflats en peperdure appartementen als paddestoelen uit de grond, met daartussen een mega-bioscoop en glimmende gokpaleizen. "Ze bouwen maar raak. Ze willen van een vierkante millimeter een vierkante kilometer maken. Terwijl er bijvoorbeeld nog zoveel kantoorruimte leeg staat," zegt Piet Baak, een van de leden van het Comité Leefbaar Scheveningen. Dat comité werd door plaatselijke SP-leden opgericht om de krachten te bundelen. Hoe dichter je bij de pier komt, hoe meer het uitzicht op zee wordt ontnomen door reclameborden, vlaggen en plastic opblaasgevaartes. Cola, Ola en McDonald's hebben het strand in de houdgreep; naar de laatste haringkar moet je zoeken. Zelfs de meeuwen eten geen vis meer. Ze wachten liever tot een toerist zijn laatste frietjes laat vallen. De beroemde pier is voor één gulden verkocht aan de familie Van der Valk. Die bouwde er een restaurant op, maar laat de rest dusdanig verslonzen dat begin dit jaar nog iemand door de rotte reling heen viel.

De vissers moeten straks naar een museum, om te kijken hoe leuk het vroeger allemaal was

De ontwikkeling van grootschalig toerisme staat op gespannen voet met de belangen van bewoners. Piet Baak: "De andere kant van Scheveningen rond Duindorp en de oude haven wordt steeds meer gekenmerkt door achterstallig onderhoud en sloop van betaalbare woningen om die te vervangen door duurdere nieuwbouw. Drie scholen, een zwembad en het buurthuis zijn ook al verdwenen. Als ik uit mijn huis zou gaan, metselen ze de deur tussen de woonkamer en de slaapkamer dicht en noemen dat dan renovatie. De huur gaat dan wel van 350 naar 430 gulden! Nieuwbouwwoningen die niet veel groter zijn dan die van mij kosten al 800 gulden per maand." Ook de haven en de hieraan verbonden werkgelegenheid moet er aan geloven. Karel Kulk van het Comité Leefbaar Scheveningen: "De kottervissers dreigen steeds minder bedrijfsruimte over te houden en hebben al laten weten dat zij wellicht moeten uitwijken naar elders. Daarmee zou een van de laatste stukjes Scheveningse identiteit verloren gaan." In dit havengebied staat de bouw van een museum gepland. Het is wel erg zuur dat echte, levende Scheveningse vissers moeten verdwijnen om vervolgens in een museum te kunnen gaan bekijken hoe leuk en folklorisch het "vroeger" allemaal was.

Het comité verzamelde de klachten en wensen van meer dan 400 Scheveningers in een lijvig zwartboek en overhandigde dat op 10 mei aan burgemeester Deetman. Die toonde zich welwillend: "Dit zwartboek komt op een goed moment nu de discussie in de stad [Den Haag] over de toekomst in het jaar 2025 van start is gegaan. Het gemeentebestuur zit nu in een fase van goed luisteren naar de burgers." Reactie van SP-afdelingsvoorzitter Fred Wezenaar: "Wat een geouwehoer! Het stadsbestuur heeft zich nog nooit wat van burgers aangetrokken. Het fundament voor de toekomst is allang gelegd en daar heeft de Haagse burger niets meer over te zeggen." De inspraakprocedure over het bestemmingsplan van Scheveningen is volgens Wezenaar een farce: "Formeel moet het, dus de bestuurders doen eventjes geïnteresseerd, maar nemen vervolgens niets van die inspraak mee in het beleid."

"Dat je veel Scheveningers hoort praten over losmaking van Den Haag, is een teken aan de wand"

De Scheveningse bevolking wil vooral dat er naar hen geluisterd wordt. Piet Baak: "Ze doen maar wat, wij worden nergens bij betrokken." Dat is helaas niets nieuws. Twintig jaar geleden kon alleen het vastberaden protest van de Scheveningse bevolking voorkomen dat het monumentale Kurhaus werd gesloopt. Sindsdien is de tweedeling in het dorp hand over hand toegenomen. Maar wie wind zaait zal storm oogsten, waarschuwen de doorgaans zo vriendelijke autochtone Scheveningers. Karel Kulk: "We willen dat onze klachten en wensen serieus worden genomen door de politiek. Dat kan bijvoorbeeld door een Scheveningse deelraad in te stellen, met uiteraard serieuze bevoegdheden en een realistisch budget. Het Comité Leefbaar Scheveningen is geen afscheidingsbeweging. Maar het feit dat je veel dorpsgenoten hoort praten over losmaking van de gemeente Den Haag, is een teken aan de wand. Dan broeit er echt iets, want over het algemeen is men hier erg gezagsgetrouw." Nu het comité de spits heeft afgebeten, kan burgemeester Deetman rekenen op een lange, hete zomer. Nieuwe acties zijn al in voorbereiding om politieke druk te blijven houden op de Haagse ketel.