Tribune 09/2009 :: Verkiezingen 18 november

Actueel

Verkiezingen 18 november

“Wij zijn er klaar voor!”

Horst aan de Maas, Oldambt, Venlo, Venray, Zuidplas

Anders dan elders mogen gemeenten waar een herindeling heeft plaatsgevonden 18 november al naar de stembus. De rest mag in maart. "We willen dat een frisse wind gaat waaien".

Foto's: Menno Herstel Tekst: Willem Bos

Op 3 maart volgend jaar mag de overgrote meerderheid van de Nederlandse kiezers naar de stembus om een nieuwe gemeenteraad te kiezen. In een zestal gemeenten zijn al op 18 november verkiezingen. Dit zijn gemeenten waar een gemeentelijke herindeling heeft plaatsgevonden, dat wil zeggen dat gemeentes zijn samengevoegd of uitgebreid. In vijf van die gemeenten staan actieve SP-afdelingen klaar om aan deze verkiezingen deel te nemen.

Bij drie gemeenten gaat het om de gemeentelijke herindeling in Noord-­Limburg. Venlo wordt uitgebreid met de plaatsen Arcen, Velden en Lomm. Venray krijgt er Blitterwijck, Geijsteren en Wanssum bij. En de gemeente Horst aan de Maas gaat ook Sevenum, Meerlo, Swolgen en Tienray omvatten.

In Zuid-Holland wordt een nieuwe gemeente gevormd met de naam Zuidplas, die Moordrecht, Nieuwerkerk aan de IJssel en Zevenhuizen-Moerkapelle zal omvatten. Tot slot is er dan gemeente Oldambt in Oost-Groningen, waar de voormalige gemeenten Scheemda, Reiderland en Winschoten samengaan. Aan Oost-­Groningen hebben we in de Tribune van september uitgebreid aandacht besteed. Nu richten we de blik op Noord-Limburg en Zuidplas.

Venlo durft

Venlo is de grootste van de vier. Door de uitbreiding groeit het aantal inwoners van 92.000 tot net iets boven de 101.000.”En,” zegt SP-lijsttrekker Alex Vervoort, “dan is het net een ‘honderdduizendplus-gemeente’ met alle voordelen van dien – ook voor de salarissen van de burgemeester en de wethouders.” Vervoort benadrukt dat het om een herindeling van bovenaf gaat, iets wat de provincie heeft doorgedrukt. “De inwoners van Venlo maakt het niet zo veel uit dat er een paar dorpen bij komen maar in de plattelandsgemeenten Arcen en Lomm zijn de bewoners er niet gelukkig mee. Die willen liever bij een plattelands- gemeente als Horst.”

De SP zit in Venlo nu niet in de gemeenteraad. “In de jaren negentig heeft de SP er wel in gezeten, maar de afdeling is in 1999 opgeheven en in 2003 weer heropgericht”, vertelt Vervoort. “Vanaf 2005 is het een officiële afdeling, maar we hebben er toen bewust voor gekozen niet mee te doen met de verkiezingen. We waren er toen nog niet klaar voor. We hadden nog te weinig scholing, te weinig ervaring en we waren vooral te weinig geworteld in de samen­leving. Als we toen hadden meegedaan, waren we opgegaan in het parlemen­tarisme en te weinig gedaan aan werk in de wijken. Nu zijn we er klaar voor”, zegt de lijstrekker stellig.

Een sociaal en menselijk Venlo, dat staat voor de SP centraal. “Er wordt nu te veel gedaan aan beton, aan prestigeprojecten, en er is te weinig aandacht voor de wijken en de mensen in de wijken. Wij pleiten voor betaalbare en fatsoenlijke woningen, voor de wijkagent terug in de buurten. Ook de veiligheid in de gemeente is een belangrijk punt. Daarbij gaat het in Venlo met name om twee punten: het uitplaatsen van het gevaarlijke rangeerterrein waarover vanaf 2012 ook duizenden tonnen ammoniak zullen rijden en een snelweg door een van de wijken. Dat laatste is een project waar we nu al zes jaar actie tegen voeren,” vertelt Vervoort.

“Daarnaast speelt de integratie natuurlijk een grote rol”, voegt Vervoort toe. “Niet omdat de problemen in Venlo zo veel groter zijn dan elders, maar door het Wilders-effect.” Geert Wilders komt uit Venlo en kreeg er bij de Kamerverkie­zingen bijna een kwart en bij de Europese verkiezingen bijna eenderde van de stemmen.

Hoe komt het dat Wilders in Venlo zo veel aanhang heeft? “Hij heeft helemaal geen aanhang,” reageert Vervoort. “Onder aanhang versta ik dat mensen actief met hem meedoen. Dat is niet het geval. Hij had graag meegedaan aan de verkiezingen maar hij kon geen capabele mensen vinden. Wilders kan mooi het ongenoegen verwoorden. Als je ‘waarom’ vraagt aan mensen die op hem gestemd hebben dan krijg je te horen: “Vanwege die buitenlanders.” Als je doorvraagt kunnen ze niet uitleggen wat ze daarmee bedoelen. Er is grote onvrede met de landelijke politiek. Wilders spreekt mensen aan met zijn taalgebruik, maar hij biedt geen oplos­singen. Als we de mensen dat voorhouden dan gaan ze nadenken, dan gaan ze twijfelen.”

“Wij benadrukken dat integreren meedoen is.” zegt Vervoort. “En dat betekent in de eerste plaats dat iedereen Nederlands moet leren spreken. Daar begint het mee. Het is heel jammer dat Wilders niet meedoet. Niet alleen omdat ik graag met hem in debat was gegaan, maar dan hadden we ook kunnen zien wat hij nu echt voorstelt. Een deel van zijn aanhang zal nu misschien niet gaan stemmen en verder zie je dat de jacht op de kiezers van Wilders is geopend. We hadden hier laatst de hele PvdA-top op bezoek en die praten dan de Wilders-kiezers naar de mond.

Wij doen dat niet. Wij gaan uit van onze eigen kracht en onze eigen opvattingen. Als er mensen zijn die eerder op de PVV stemden en nu op de SP zijn ze welkom, maar we gaan onze ideeën er natuurlijk niet aan aanpassen.

Wij doen in de campagne eigenlijk wat we anders ook doen. “De wijken in, met de mensen praten, vragen wat er goed gaat en wat niet, actie voeren met de mensen en onze alternatieven en oplossingen naar voren brengen.”

Venray gaat er voor

Ook de SP-lijsttrekker in Venray, Elianne Sweelssen, benadrukt dat ze in de verkiezingscampagne eigenlijk hetzelfde gaat doen als in de rest van het jaar. Alleen wel intensiever. Venray heeft nu zo’n 38 duizend inwoners en komt met de uitbreiding op een kleine 40 duizend.

“Wij hebben een aantal speerpunten”, vertelt Sweelssen. “Jongeren, daar is nu erg weinig voor te doen; de leefbaarheid in de kleine kernen; voorzieningen voor ouderen en sociale woningbouw. In de kerkdorpen bij Venray lopen de voorzieningen terug, er dreigen basisscholen gesloten te worden en als dat gebeurt dan zal de stagnatie en vergrijzing in de dorpen nog sneller gaan.”

“We willen dat er een frisse wind gaat waaien in Venray en dat geldt ook voor de bestuurscultuur”, voegt ze toe. Net als in vele plaatsen in Limburg is het CDA al heel lang aan de macht en vormt nu samen met de PvdA en een lokale partij het college. Dat moet anders, als het aan de SP ligt. “Een groot deel van de thema’s die nu in de verkiezingscampagne worden opgepakt, zijn punten waar we al veel langer mee bezig zijn”, zegt Sweelssen. “Bijvoorbeeld volkshuisvesting. Er zijn hier net twee flats met in totaal 96 woningen tegen de grond gegaan. Wij hebben ons daar met de bewoners heftig tegen verzet. Onder druk van die acties zijn nu voor het eerst weer sociale huurwoningen opgeleverd. Wij hebben dat punt weer op de agenda gezet. Natuurlijk voeren we hier ook de landelijke acties, zoals 65 blijft 65. Verder hebben we deze zomer een leden­enquête gehouden, specifiek gericht op de verkiezingen. Er zijn dertig mensen die meehelpen in de campagne, dat is een stuk meer dan anders. En we hopen ook dat we er weer nieuwe leden aan overhouden. En natuurlijk een goed resultaat!”

Horst aan de Maas gaat door

In Horst aan de Maas is al twintig jaar een stabiele en strijdbare SP-afdeling. En dat willen ze weten ook. Ze hebben een krantje uitgebracht en huis-aan-huis verspreid, met de titel ‘Twintig jaar SP in de gemeenteraad, twintig jaar aan de kant van de burgers’.

In 1990 deed de SP in de gemeente haar intrede in de raad met één zetel, in 1994 werden dat er drie en in 2006 vijf. Daarmee is de SP de tweede partij in Horst. Na het CDA, maar net groter dan de PvdA.

Wilma Kurvers-Van Schaijk is voorzitter van de afdeling en een van de oudgedienden. “In 1990 begonnen we met een stuk of vijf, zes mensen. We zijn altijd erg actief geweest op straat”, vertelt ze. “Het raadswerk is natuurlijk heel leuk en aardig, maar we hebben er altijd voor gezorgd dat we zichtbaar waren op straat en veel acties voerden. In het begin was dat moeilijk, omdat mensen ons maar schreeuwers vonden die overal tegen waren. Maar dat is wel veranderd, de laatst zeven of acht jaar staan de mensen veel meer open voor onze ideeën. Soms als we op de markt staan komen er mensen naar ons toe die vragen: “Met wat voor actie zijn jullie momenteel bezig? Kan ik iets tekenen?”

Horst aan de Maas

Horst is een typische plattelandsgemeente met veel land- en tuinbouw. De afdeling heeft een actieve werkgroep en daaruit is een vereniging ontstaan van tientallen mensen die zich sterk maken voor het boerengezinsbedrijf. De nieuwe gemeente bestaat uit zestien kernen en omvat een groot gebied. Door de afdeling wordt een grote kaart gemaakt waarop voor alle kernen een belangrijk knelpunt staat aangegeven. In het ene dorp kan dat de veiligheid zijn van de naar school fietsende kinderen, in het andere een ontbrekende voorziening, of het tegenhouden van een gepland agrarisch megabedrijf. “Met die kaart gaan we op de markten staan om met de mensen te discussiëren over de problemen en onze oplossingen.”

Zuidplas is present

De nieuwe gemeente Zuidplas dankt haar naam aan de Zuidplaspolder. Dat is de laagste plek in Nederland, tussen Gouda en Rotterdam. De vier gemeenten in dit gebied besloten tot een fusie. Uit een onderzoek dat de SP-afdeling samen met de Statenfractie hield, bleken amper zeventig inwoners de fusie te steunen. “Een belangrijke rol daarbij speelt de angst om door een van de twee grote buren opgeslokt te worden”, vertelt André Mulller voorzitter van de SP-afdeling Zuidplas.

“Wij hebben gekeken wat de gevolgen voor de bewoners waren en dan blijkt vooral het verdwijnen van voorzieningen uit de dorpen een belangrijk punt te zijn. Daarom zijn wij onze campagne gestart met het onthullen van een wegwijzerbord waarop de afstand tot een aantal voorzieningen wordt aangegeven. Moet ik twaalf kilometer reizen voor een paspoort en vijf kilometer voor een bankloket, dat zijn de vragen die bij mensen spelen. Die onthulling heeft alle lokale media gehaald, dus dat was een mooi begin.”

“Daarnaast richten we ons in de campagne op huisvesting,” gaat Muller verder. “Er is vooral een gebrek aan woningen voor jongeren en aan sociale huurwoningen. Er worden in de polder drieduizend woningen gebouwd, waarvan maar elf procent sociale huurwoningen en dat zou veel meer moeten zijn.”

“Wij gaan in onze campagne in op de zaken die onder de mensen leven”, zo vat Muller de SP-aanpak samen. Dat lijkt vanzelfsprekend voor lokale verkiezingen. “Maar dat is het voor de andere partijen niet. Het CDA heeft bijvoorbeeld een caravan waarmee ze op iedere braderie staan om een algemeen CDA-foldertje en CDA-ballonnen uit te delen. Leuk voor de kinderen, maar onder de mensen merk je dat dat begint te irriteren. Wij richten ons op zaken die de mensen bezighouden.”