Tribune 12/2006 :: Vrijwilligers :: De mannen van de soep

Tribune, december 2006

Vrijwilligers

De mannen van de soep

Henk van der Wal, Willem van den Broek, Guy Jeurissen

Tekst Ronald Kennedy en Elma Verhey Foto’s Rob Voss

De SoeP Express is in vier weken tijd uitgegroeid tot een begrip. Het ‘Rode Gevaar’, zoals kunstenaar Joep van Lieshout zijn creatie liefkozend noemt, heeft de afgelopen maand ruim zevenduidend kilometer afgelegd en er zijn pakweg achtduizend bekertjes tomatensoep geschonken. Dankzij de inzet van vrijwilligers Willem van den Broek, Guy Jeurissen en Henk van der Wal – samen goed voor meer dan 75 jaar SP-lidmaatschap.

Het is 19 november, drie dagen voor de verkiezingen, en de winter lijkt dan toch nog aangebroken. Er waait een ijzig koude wind over het parkeerterrein van de Beverwijkse Bazaar, de grootste multi-culti markt van Europa. In de verte klinkt opzwepend getoeter van een Arabische muziekband. Midden in de ‘fanfare’ paradeert IJzeren Rita om uitgerekend hier de zegeningen van haar beleid aan de man te brengen.

SP-voorzitter José Higuera van IJmond-Noord vertelt dat de directie van de Bazaar grote bezwaren had tegen de komst van de SP. Maar de (allochtone) marktlui trekken zich daar kennelijk weinig van aan; nog voordat de SP-karavaan zich goed en wel heeft geïnstalleerd, komen ze om materiaal vragen. “Jullie zijn toch van de partij van Jan?”

Willem van den Broek (52) en Henk der Wal (60) laat het voorlopig koud. Ze zijn druk bezig met het opzetten van de SoeP Express. “En nou effe draaien jongens, anders staan de gaspitten de verkeerde kant op.” Als Verdonk nog geen kwartier later alweer het bazaarterrein verlaat, zijn Van der Wal en Van den Broek al druk bezig tomatensoep uit te delen aan koukleumende voorbijgangers. “Lekker soepie, meneer?” Een Turks meisje kijkt geamuseerd toe hoe Van der Wal met een flessenlikker de laatste beetjes soep uit de potten haalt. “Ons bin zuneg hè”, zegt ze lachend in een Zeeuws accent.

“Veel opgestoken duimpjes van andere automobilisten. Ook van Mercedes-rijders trouwens”

De SoeP Express, een creatie van kunstenaar Joep van Lieshout, trekt veel bekijks en wordt driftig gefotografeerd. Van der Wal, terwijl hij het gaspitje iets hoger zet: “Overal krijgen we leuke reacties. Laatst stonden we bij het Binnenhof en werden we van alle kanten gefotografeerd door Japanse toeristen. Het kan niet anders of in Japan kennen ze nu dus ook de SoeP Express.” En binnenkort trouwens ook in Rusland, want Lieshouts ‘Rode Gevaar’ is gekozen voor een Nederlandse ontwerptentoonstelling in Moskou.

Willem van den Broek lijkt het wel wat: dwars door Europa toeren met de Express, maar voorlopig blijft hij onverstoorbaar labels op de potten soep plakken. “Moet ook gebeuren”, aldus de vrachtwagenchauffeur. “We doen alles zelf, tot de afwas aan toe.”

In een krappe maand tijd heeft Van den Broek de SoeP Express al naar dertig evenementen door het hele land gereden, alles bij elkaar goed voor zo’n zevenduizend kilometer. Uit overtuiging. Van den Broek kreeg in 2004 nationale bekendheid toen hij het waagde op de radio het beroerde personeelsbeleid bij Aldi aan de kaak te stellen en vervolgens op staande voet werd ontslagen. Onder applaus van een bomvolle zaal oordeelde de rechter (“U had zeker gedacht onder het genot van een fles Aldi-wijn van 1,98 van hem af te zijn”) dat prijskraker Aldi Van den Broek weer in dienst moest nemen. Maar lang heeft dat niet geduurd. Ze hebben ‘m weggepest. “Zo gaat dat als je je mond opendoet.”

Hij is sinds 2001 actief voor de SP en heeft in die vijf jaar al het nodige werk voor de partij verzet. Maar het rondrijden van de SoeP Express vindt hij zelf wel “de mooiste actie tot nu toe. Overal kom je positieve reacties tegen. Veel opgestoken duimpjes van andere automobilisten. Ook van Mercedes-rijders trouwens.”

De SoeP Express, die onderweg achter een tomatenrood SP-busje hangt, is een genot om te rijden. ”Hij is lekker gestroomlijnd en ligt goed op de weg.” Extra zorg heeft ie wel nodig. “Laatst moesten we ‘s ochtends vroeg in Leeuwarden zijn, ‘s middags in Zwolle en ‘s avonds laat naar Emmeloord voor de volgende dag.” Maar om het kunstwerk zomaar onbeheerd ergens te stallen? Dat risico neemt hij niet. “Toen heb ik dus maar in de bus geslapen. Ach, als vrachtwagenchauffeur ben je wel wat gewend hoor.”

“In één jaar tijd hadden we bij elk huis in Eindhoven al twee keer aangebeld”

Het is lunchtijd en Van den Broek en Van der Wal worden inmiddels bijgestaan door de 60-jarige Guy Jeurissen en zijn vrouw. Bij dit echtpaar uit Eindhoven staat de SoeP Express ‘s nachts veilig gestald in hun omheinde carport. Voorheen stond de soepkar in Oirschot, nu dus heel wat dichter bij huis. “Scheelt Willem toch mooi anderhalf uur rijden per dag”, constateert Guy Jeurissen tevreden.

Van der Wal, lid van het landelijke partijbestuur en van een aantal andere maatschappelijke organisaties, deelt boterhammen uit. Er worden herinneringen opgehaald uit de ‘pionierstijd’ van de SP. Van der Wal en Jeurissen zijn namelijk al “langer lid dan Marijnissen”. Het Rode Boekje van Mao was toen nog verplichte kost, net als het werken in een fabriek. En dus ruilde Jeurissen zijn studie bouwkunde in voor de noeste arbeid aan de revolutie. Samen met Van der Wal organiseerde hij arbeiders van Eindhovense bedrijven en werd er gewerkt aan het fundament van de SP-Eindhoven, inmiddels de tweede partij van de lichtstad. “We werden de rode Jehova’s genoemd”, vertelt Jeurissen schaterlachend. “In één jaar tijd hadden we bij elk huis in Eindhoven al twee keer aangebeld.”

Zeker, er is sindsdien veel veranderd. “We hebben onze filosofie uitgebreid en ontwikkeld, maar de SP is trouw gebleven aan de basisprincipes”, vindt Jeurissen. Van der Wal valt hem bij: “We zijn een echte volkspartij geworden, maar het actievoeren zal blijven en we zullen nooit vervallen in louter parlementarisme. Dat zit er gewoon niet in.”

Gouden kansen

Vanwege de honderden nieuwe leden die zich overal in het land hebben gemeld, liggen er gouden kansen voor de afdelingen, vindt Van der Wal: “We moeten bij ze op bezoek. Uitzoeken wat ze kunnen en willen betekenen voor de partij. Dat is zó belangrijk!” Jeurissen wijst op de betekenis van ROOD, de jongeren in de partij die ook vele malen de SoeP Express hebben bijgestaan. “Geweldig, we moeten ze koesteren en in elke afdeling bijstaan en stimuleren.” De beste herinneringen aan ‘hun’ soepkar bewaren de heren aan de stakingsactie van HTM-personeel in Den Haag, een paar weken geleden. Van der Wal, een shagje draaiend: “Prachtig! Tweeduizend stakende bus- en tramchauffeurs. En jong en oud in de SP maar soep blijven schenken. Daar doe je het dus voor: al die mensen een hart onder de riem steken.”

In Beverwijk miezert het ondertussen. Sommige marktbezoekers stiefelen met hun handen in de zakken voorbij naar de overdekte hallen van de Bazaar, maar een aanzienlijk deel stopt voor een kopje tomatensoep en een goed gesprek.

Om stipt drie uur verloopt de vergunning. De mannen van de SoeP Express demonteren geroutineerd de loodzware parasol, laden de pannen in de achterklep en scheiden de lege potten van de volle. In een grote kartonnen doos ligt het resultaat van een dag noeste arbeid: 52 potten. Tot op de bodem uitgelepeld. “Dat zijn toch zo’n 500 kopjes soep”, aldus Van der Wal.

Op de verkiezingsavond in de Melkweg verklaart een grijnzende Van der Wal dat dit “natuurlijk niet de beloofde revolutie is” waar hij en zijn strijdmakkers zo’n dertig jaar geleden heilig in geloofden, maar dat hij met dit resultaat toch ook wel érg tevreden is. “Wat een uitslag!”

Ook na de verkiezingen blijft de SoeP Express rijden – natuurlijk met Willem van den Broek achter het stuur.