Iedereen onderdak
In Vlaanderen is vorige week een spoedwet aangenomen om huisuitzettingen tijdens de coronacrisis te verbieden. In Frankrijk eist de regering hotelkamers op voor daklozen. In Italië hoeven hypotheken tijdelijk niet betaald te worden. Veel landen zetten nu alles op alles om te zorgen dat er voor iedereen een thuis is, komt of blijft. Ze volgen hiermee de VN die landen oproept direct maatregelen te nemen omdat “huisvesting de frontlinie tegen corona is geworden”. De Nederlandse regering neemt nu voorzichtig eerste maatregelen. Maar meer is nodig.
Vanaf het begin van de coronacrisis hebben wij erop aangedrongen maatregelen te nemen om te zorgen dat iedereen onderdak heeft en kan blijven. Deze week zet het kabinet de eerste stappen. De intentie is uitgesproken dat huisuitzettingen worden gestopt, er komt een wet om tijdelijke huurcontracten te verlengen en het afsluiten van gas-, water en stroom wordt gestopt. Dit is mooi, maar niet genoeg.
Zo slaat het Leger des Heils alarm omdat daklozen de coronacrisis op straat moeten uitzitten. Voor hen heeft de regering geen extra maatregelen aangekondigd. Sociaal advocaten waarschuwen bovendien dat de aankondiging dat er geen huisuitzettingen plaatsvinden geen garantie is en er nog steeds rechtszaken over uitzettingen doorgaan. Het CPB waarschuwt voor een economische dreun door het coronavirus. Mensen komen hierdoor in de problemen met het betalen van huur en hypotheek. Ook op dit punt zijn nog geen maatregelen genomen, zelfs de aangekondigde huurverhoging van tussen de 5,1% en 6,6% heeft het kabinet niet geschrapt. Het is urgent dat verdere en bindende stappen worden gezet.
De coronacrisis maakt op een zeer pijnlijke manier duidelijk wat er echt toe doet in onze samenleving, waar we op terug moeten vallen als al het andere wegvalt: de zorg, de cruciale beroepen, een zeker en goed inkomen voor iedereen, een goed en veilig thuis, een overheid die weet wat het moet doen en er is voor iedereen. En tegelijkertijd maakt de coronacrisis ongelofelijk pijnlijk duidelijk welke crises we al hadden in onze samenleving. De gevolgen van de wooncrisis worden nu nog schrijnender dan ze al waren.
De verdubbeling van het aantal daklozen in de afgelopen tien jaar brengt deze mensen nu nog meer in gevaar. De doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt zorgt er nu voor dat mensen van de een op de andere dag hun inkomen geheel of gedeeltelijk kwijtraken. De torenhoge huren in de vrije sector brengen mensen nu nog verder in de financiële problemen. Een economische teruggang of zelfs crisis dreigt. En terwijl tijdens de vorige economische crisis banken met publiek geld overeind werden gehouden werden maatregelen genomen die de huidige wooncrisis veroorzaken of verdiepen. Nu moeten we ervoor kiezen om fors te investeren in wat nu zo cruciaal blijkt te zijn: niet de markt, maar de samenleving, door te investeren in het bouwen van goede en betaalbare huurwoningen voor mensen met een laag en gemiddeld inkomen, door de huren te verlagen, door bestaande woningen te verbeteren.
Thuisblijven is de manier om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dus moeten we nu alles op alles zetten om te zorgen dat iedereen een goed en betaalbaar thuis heeft. Vele landen nemen nu grandioos grote maatregelen die eerder totaal onmogelijk leken. De Nederlandse regering kan niet achterblijven. We moeten ervoor zorgen dat daklozen opgevangen worden. En we moeten per direct zorgen dat mensen die nu inkomen verliezen niet in de problemen komen met huur en hypotheek. Daar moeten we vandaag mee beginnen. Maar alleen noodmaatregelen zijn niet genoeg. Deze crisis laat zien hoe groot het belang van een goed en veilig thuis is. De komende maanden moet worden gewerkt aan het oplossen van de wooncrisis. Dat waar we nu met z’n allen op terugvallen moeten we koesteren en veel sterker maken.
Lilian Marijnissen, SP-fractievoorzitter
Sandra Beckerman, SP-Kamerlid
Deze opinie verscheen ook in Trouw op 27 maart 2020.
