opinie
Krista van Velzen:

Zorgen over extra geluidsoverlast van JSF

De Partij van de Arbeid zou beter harde eisen stellen aan de maximale geluidsoverlast die de opvolger van de F-16 mag veroorzaken dan plots een lopend onderzoek hiernaar te bekritiseren.

Deze opvolger zou niet meer maar juist minder overlast moeten veroorzaken dan de huidige F-16. Daar hebben de omwonenden van de luchtmachtbases Volkel en Leeuwarden écht wat aan.

Luts Jacobi, Tweede-Kamerlid voor de PvdA wil een nieuw onafhankelijk onderzoek naar de geluidsoverlast door de JSF. Dit is een verbazingwekkende stap. Het huidige onderzoek door het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart laboratorium (NLR) naar de geluidsoverlast is binnenkort klaar. De keuze voor dit instituut is nog nooit eerder door de PvdA bekritiseerd. Het is op zijn zachts gezegd raar, om nu, op dit moment, voor een nieuw onderzoek te pleiten. Het wekt bij ons de indruk dat de PvdA de terecht bezorgde omwonenden van de luchtmachtbases Leeuwarden en Volkel wil lijmen met een onderzoekje zonder daadwerkelijk te beloven dat de geluidstoename koste wat kost voorkomen zal worden.

Hoewel het NLR betrokken is bij de ontwikkeling van de JSF, heeft staatssecretaris De Vries (Defensie) beloofd dat het een onafhankelijk onderzoek zal zijn. Als straks mocht blijken dat dit niet zo is, heeft hij een groot probleem en zou Jacobi juist reden hebben om veel meer van wat De Vries over de JSF aangeeft in twijfel te trekken. Het zou dan niet bij één extra onderzoek moeten blijven.

Dat De Vries de huidige onrust in Brabant en Friesland over geluidsoverlast niet serieus neemt is duidelijk. Hij vindt het onterecht en gewoon een onzinverhaal en maakt 'zich geen zorgen over de geluidsproductie van de JSF'. "Als blijkt dat de JSF meer geluid produceert dan de F-16, moet de luchtmacht misschien minder vliegbewegingen maken", aldus De Vries.

Dat de staatssecretaris zich wel zorgen moet maken blijkt uit rapporten van de Amerikaanse luchtmacht. Die stelt dat de JSF op 300 meter hoogte al 121 decibel produceert. Ter vergelijking: dit is 21 decibel méér dan de F-16. Dat is ernstig want elke 10 decibel extra geluid wordt ervaren als een verdubbeling van de geluidsoverlast volgens dezelfde onderzoekers van de Amerikaanse luchtmacht. Die decibellen lopen naar verwachting bij landen en opstijgen fors op. Het verschil in herrie tussen de F-16 en de JSF bij landen is nog niet onderzocht, maar de JSF produceert ten opzichte van de F-15 (die al meer herrie maakt dan de F-16 ) 19 decibel meer herrie bij landing. Dit is een geluidsniveau dat ongeveer als vier keer zo hoog wordt ervaren. De bewoners van Brabant en Friesland zouden zich hierover geen zorgen mogen maken?

Terwijl De Vries de onrust onterecht noemt, erkent de Amerikaanse luchtmacht dat de JSF erg veel lawaai maakt. Zij heeft begrip voor de maatschappelijke commotie die haar onderzoeksresultaten veroorzaken onder de Amerikaanse bevolking. De Amerikaanse luchtmacht gaat proberen de herrie van de JSF te verminderen, maar garanties worden niet gegeven. Kan De Vries wel garanties geven dat er geen extra geluidsoverlast zal komen? Dat er geen woningen gesloopt hoeven te worden? En hoe rijmt hij dat met het onderzoek waaruit blijkt dat bij een toename van 15 decibel er bij stationering van de JSF op de Noorse vliegbasis Bodø, circa 2.100 woningen gesloopt zouden moeten worden en nog eens 1.800 woningen geïsoleerd zouden moeten worden?

Het argument van De Vries dat er misschien minder vliegbewegingen gemaakt zullen worden is ronduit ongeloofwaardig. We kopen toch geen peperdure gevechtsvliegtuigen om er niet mee te oefenen? En als er minder vanaf Volkel geoefend zal worden, wie zal er dan de dupe zijn van de bulderende motoren van Lockheed Martin? De omwoners van de Luchtmachtbasis Leeuwarden?

Een nieuw onderzoek, zoals de PvdA wil, is een zoethoudertje dat de bevolking van de gemeente Uden (waar Volkel onder valt) en Leeuwarden niet zal helpen. Als de PvdA het echt wil opnemen voor de omwonenden van de twee luchtmachtbases, en daar gaan wij vooralsnog toch van uit, dan moet zij harde eisen stellen aan de opvolger van de F-16, die er overigens wat ons betreft helemaal niet hoeft te komen. Als het dan toch gebeurt, is ons voorstel om te eisen dat deze vervanger geen decibel méér overlast gaat veroorzaken dan de huidige F-16 en liefst nog minder. Die overlast en de gevolgen daarvan voor de woningbouw zijn namelijk nu al méér dan genoeg.

Betrokken SP'ers