‘Omgekeerde solidariteit’ mooie term voor foute maatregel
Omgekeerde solidariteit, die term gebruikt minister Hoogervorst voor het verleggen van de rekening naar hen die de pech hebben ziek zijn. Zij moeten solidair zijn met gezonde mensen, stelt hij. Maar die nieuwe uitdrukking verhult niet dat het hier gewoon gaat om afbraak van de solidariteit.
Het afbraakbeleid van dit kabinet begon met fikse pakketverkleiningen. Zelfzorgmiddelen, zoals pijnstillers voor reumapatiënten en laxeermiddelen voor rolstoelgebruikers, worden ook voor chronisch zieken vanaf 1 januari niet meer vergoed. Inmiddels is duidelijk geworden dat deze maatregel zeer ernstige gevolgen heeft voor patiënten die deze middelen niet meer kunnen betalen. Kiezen tussen nog meer armoede of meer pijn, is één van de gevolgen van de ‘omgekeerde solidariteit’ van deze minister. De beperking van het zittend ziekvervoer betekent een fikse financiële aanslag voor chronisch zieken. Het leidt zelfs tot afzien van noodzakelijke behandelingen, zoals de landelijke verenging voor revalidatieartsen onlangs meldde. Het niet meer vergoeden van de fysiotherapie heeft vergelijkbare gevolgen.
De volgende stap in ‘omgekeerde solidariteit’ was de fikse verhoging van de eigen bijdragen in de thuiszorg. Uit onderzoek van het ministerie bleek dat ongeveer 15.000 mensen thuiszorg hebben moeten opzeggen, dankzij de verhoging. Wie in die gegevens niet zijn meegenomen, zijn zij die noodgedwongen het aantal uren thuiszorg verminderen, helemaal geen aanvraag meer doen of in de financiële problemen komen en bezuinigen op andere basisbehoeften. Let wel, thuiszorg kun je alleen krijgen als een onafhankelijke deskundige heeft beoordeeld dat je het nodig hebt, het gaat dus in alle gevallen om noodzakelijke zorg.
Opmerkelijk is dat minister De Geus vorige week aankondigde te willen kijken of de verhoging teruggedraaid kan worden voor ouderen met alleen AOW, omdat ondanks alle schrijnende gevolgen zijn collega’s staatssecretaris Ross en minister Hoogervorst hiervoor geen enkele aanleiding zien. Laten we hopen dat hier niet om de zoveelste valse belofte gaat van deze minister van Sociale zaken. En dat hij niet vergeet te kijken naar alle anderen in vergelijkbare inkomensposities die op thuiszorg zijn aangewezen.
Vanaf begin volgend jaar komt de No Claim in het ziekenfonds. Dit is de meest exemplarische illustratie van de afbraak van de solidariteit. Ziek gaat betalen voor gezond. Dat kan je dan wel politiek ‘spinnen’ door het ‘omgekeerde solidariteit’ te noemen, maar het is gewoon aantasting van de solidariteit van gezonde mensen met zieke mensen. De minister stelt dat hij ‘te soft’ is geweest door te kiezen voor de No Claim in plaats van een eigen bijdrage van 250 euro. Want een onzin, want in plaats van betalen op moment dat je zorg nodig hebt, moet nu iedereen maandelijks meer premie betalen. De manier waarop je meer betaalt is dus anders, maar meer betalen zal je dus als je chronisch ziek bent, gehandicapt of meer zorg nodig hebt vanwege je hogere leeftijd. Alleen wie de mazzel heeft dat ‘ie geen gebruik hoeft te maken van de zorg, krijgt geld terug. Een ‘No-claimsysteem’ in de zorg is ook nog eens bureaucratisch en betekent een gevaar voor de volksgezondheid. Om geld te besparen zullen mensen een noodzakelijk bezoek aan de dokter uitstellen, met alle mogelijke gevolgen voor hun gezondheid. En naast de onnodige ellende voor de patiënten, maakt dat de zorg ook nog eens duurder doordat er dan vaak ingrijpendere behandelingen nodig zullen zijn.
Het afbreken van de solidariteit heeft nog geen enkel probleem in de zorg opgelost: het verlegt alleen de rekening. Beter omgaan met de solidair opgebrachte premiecenten in de zorg is beslist mogelijk. Mijn voorstel: begin met het aanpakken van de bureaucratie. De SP heeft na langdurig en uitgebreid onderzoek becijferd dat daar één miljard te halen is en er zijn concrete plannen voor aangeboden aan de minister. Op de afzet van geneesmiddelen wordt nog steeds heel veel winst gemaakt. Doe eens iets aan de agressieve marketing van farmaceuten die daarmee onnodig veel en onnodig dure geneesmiddelen promoten. Doe ook eens iets aan het feit dat ‘de pil nog steeds te duur wordt betaald’, via een aangescherpte prijzenwet en een nieuwe wet voor generieke geneesmiddelen die maximumprijzen stelt. En ten slotte: doe eens iets aan de torenhoge salarissen van de topbestuurders in de zorg.
