Verbied ziekenhuisfusie als de zorg verschraalt
Veel kleine ziekenhuizen zijn de laatste jaren verdwenen, ondanks de weerstand onder de bevolking. De SP wil fusies een halt toe kunnen roepen.
Nog altijd verdwijnen vestigingen van kleine ziekenhuizen omdat ze opgaan in grote geconcentreerde zorgorganisaties. Met de nieuwe Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) moest de politiek de ongewenste schaalvergroting kunnen remmen. Maar de wet werkt onvoldoende. Aanscherping is noodzakelijk. Verschraling van het zorgaanbod in de regio en verminderde bereikbaarheid moeten als argumenten in de wet worden opgenomen om fusies een halt toe te kunnen roepen.
Sinds de totstandkoming van de wet heeft het ziekenhuis Bernhoven met vestigingen in Oss en Veghel toestemming gekregen voor ‘concentratienieuwbouw’. Met als gevolg dat Oss - met bijna 80.000 inwoners haar ziekenhuis verliest, zeer tegen de zin van de bevolking. Ziekenhuizen in Goes en Vlissingen koersen eveneens aan op samenwerkinge en een concentratie van voorzieningen. Ook de ziekenhuizen in Weert en Roermond gaan fuseren. De fusiepartners willen mogelijk poliklinieken behouden in Weert en Roermond en daarnaast een nieuw, centraal operatiecentrum bouwen langs de A2. Een definitief besluit over dit drieplekkenmodel is echter nog niet genomen.
Concentraties van functies leiden helaas vaak tot geleidelijke ontmanteling van een ziekenhuis en tot verschraling van zorg dichtbij. De fusiedrift vormt een bedreiging voor de leefbaarheid van de betrokken gebieden.
De ziektekostenverzekeraars spelen een steeds belangrijkere rol bij deze ontwikkelingen. Die leggen steeds vaker grote nadruk op financiële en zakelijke aspecten, niet op de kwaliteit van de zorg of de belangen van de mensen in de regio. Zo waren verzekeraars CZ en VGZ grote pleitbezorgers van de concentratie van de ziekenhuizen van Oss en Veghel. In Weert en Roermond hebben de verzekeraars bij het sluiten van contracten met de ziekenhuizen ook min of meer de fusie als eis op tafel gelegd. Door de nadruk op de marktwerking en kostenbeheersing staat een aantal kleine ziekenhuizen in Nederland onder grote druk.
De politiek dient pal te staan voor het behoud van het ziekenhuis om de hoek. De bereikbaarheid en spreiding van ziekenhuizen moet niet aan de zorgverzekeraars overlaten worden. De nieuwe wet WTZi was juist bedoeld om, daar waar nodig, in het algemeen belang van goede zorg in te kunnen grijpen. Maar deze wet voldoet niet en moet worden aangescherpt. Verschraling van zorg in een regio, omdat een volwaardig basisziekenhuis verdwijnt, moet een criterium zijn om fusies en concentraties van functies niet toe te staan. Daarbij zou de bereikbaarheid van ziekenhuizen als doorslaggevend criterium in de wet moeten worden opgenomen. Dit kan door de bereikbaarheidsnorm te verlagen, zodat bij acute noodzakelijke hulp vanaf het moment van bellen een ambulance binnen 30 minuten het ziekenhuis moet kunnen bereiken. Concentratie van voorzieningen mag voortaan niet meer als de bereikbaarheid afneemt van 30 naar 45 minuten. Het huidige beleid is 45 minuten. Het handhaven van de 45 minuten norm zou betekenen dat in de toekomst nog tientallen ziekenhuizen hun poorten mogen sluiten en dat zien wij niet zitten.
