PvdA schendt belofte van 'eerlijk delen'
Door de 6 miljard aan bezuinigingen heilig te verklaren, gooit de PvdA de deur om over links naar meerderheden te zoeken hard dicht. De inkomensverschillen zijn de afgelopen decennia fors opgelopen en zullen door het kabinetsbeleid verder oplopen. Een verdere verrechtsing van het beleid ligt op de loer nu de PvdA tekent voor 6 miljard euro aan extra bezuinigingen en nieuwe gedoogpartners op rechts zoekt.
Dat is onverstandig. Ons land heeft nu juist behoefte aan meer zekerheid voor lage inkomens, aan kleinere inkomensverschillen en aan gerichte investeringen in de economie.
'Dit kabinet heeft niet tot doel inkomensverschillen te verkleinen', zei premier Rutte tijdens de Algemene Beschouwingen. Die uitspraak werd bevestigd door minister Dijsselbloem. 'Het eindresultaat is niet nivellerend', zei hij nadat ook VVD-leider Zijlstra had gesteld dat de eerste begroting van het kabinet 'niet nivellerend' is.
Gelijk hebben ze. De koopkrachtplaatjes van het CPB laten duidelijk zien dat de laagste inkomens er dit jaar harder op achteruit gaan dan alle andere inkomensgroepen. Ook volgend jaar worden de verschillen tussen arm en rijk niet verkleind. Alleen bij de inkomens onder modaal komt een inkomensachteruitgang van meer dan 5 procent veelvuldig voor. 200 duizend gezinnen in de laagste inkomensgroep zullen daar volgend jaar mee te maken krijgen. We kunnen dan ook gerust stellen dat de PvdA haar belangrijkste belofte, namelijk 'eerlijk delen', niet waarmaakt. Sterker nog, de verschillen tussen arm en rijk worden juist groter.
Ook dit kabinet breekt niet met de politiek die sinds de jaren tachtig is ingezet om de inkomensverschillen in Nederland te vergroten. Recent bleek dat de kloof tussen arm en rijk de laatste decennia veel sneller is gegroeid dan gedacht. De 10 procent minst verdienende huishoudens ging er 30 procent op achteruit in reëel inkomen, terwijl de rest erop vooruitging. Verdiende de rijkste 10 procent in 1977 nog 5,1 maal zo veel als de 10 procent met de laagste inkomens, in 2011 is dat 8,2 maal zo veel.
En daarin is het jaar 2012 nog niet eens meegenomen. Vorig jaar daalde het reëel beschikbaar inkomen met 3,2 procent. Dat is de grootste daling die het CBS ooit heeft gemeten sinds het in 1981 met metingen begon. Tegelijk zagen bestuurders in grote bedrijven hun inkomen vorig jaar juist met 6 procent groeien.
Het beeld wordt nog schrijnender wanneer we naar de scheefgroei in vermogensontwikkeling kijken. Op Polen na is in geen enkel Europees land de vermogensongelijkheid zo groot als in Nederland. En dat verschil groeit met de dag. Vorig jaar groeide het aantal miljonairs (in dollars) in Nederland met 13 procent. In één jaar tijd zagen ze hun vermogen met meer dan 25 miljard euro stijgen. De VVD-achterban kan dus opgelucht ademhalen: van echt eerlijk delen is bij dit kabinet geen sprake.
De kloof tussen arm en rijk is flink gegroeid en groeit nog steeds, ook de maatregelen van dit kabinet dragen daar weer toe bij. Alleen al het verdwijnen van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten kost deze groep mensen volgens het Nibud tot wel 514 euro netto per jaar. Daar komt het afschaffen van de belastingaftrek voor specifieke zorgkosten en het wegvallen van de compensatie eigen risico voor mensen met een laag inkomen nog eens bij. Compenserende maatregelen schieten tekort. De hardste klappen vallen juist bij de meest kwetsbare mensen.
Het is opvallend dat juist een PvdA-bewindspersoon het fanatiekst verdedigt dat er geen sprake is van een beleid dat de verschillen tussen arm en rijk verkleint. Waar blijven dan de afspraken daarover in het regeerakkoord en waar blijft het verhaal van eerlijk delen? Door in de onderhandelingen over de begroting van 2014 de 6 miljard aan bezuinigingen heilig te verklaren gooit hij de deur om over links naar meerderheden te zoeken juist hard dicht.
Een eerlijke verdeling is wel degelijk mogelijk. Zo kunnen de zorgkosten eerlijker worden verdeeld. Ook kunnen we eerlijker delen door meer lasten in de vermogenssfeer te laten neerslaan. Een internationale vergelijking laat zien dat vermogen in Nederland extreem laag wordt belast.
Het kabinet houdt roekeloos vast aan bezuinigingen en laat de inkomensverschillen alleen maar groeien. Daarmee neemt de PvdA afscheid van de belangrijkste belofte die ze bij het aantreden van het kabinet heeft gemaakt. Van eerlijk delen is geen sprake en ook onder dit kabinet groeit de kloof tussen arm en rijk. De VVD-achterban kan opgelucht ademhalen: er wordt niet genivelleerd.
