Opperbankier Boele Staal: ‘U bent de schuldige van de crisis!’

Niet de banken hebben de crisis veroorzaakt, dat hebt u gedaan. De banken hebben slechts voldaan aan uw vraag om meer geld. Dat is de strekking van het AD-interview met Boele Staal, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken.

‘De crisis is veroorzaakt door een mentaliteit van ‘het kan niet op’. Het is één van de uitspraken van Boele Staal waar weinig mensen het mee oneens zullen zijn. Maar volgens Staal was dit niet zozeer de mentaliteit van hoge bankiers, maar van de samenleving. Kortom: u bent de schuldige van de crisis!

Een nogal boude uitspraak in een tijd waarin de halve wereld gebukt gaat onder een enorme crisis. Wij betalen elke dag de rekening van gevaarlijke investeringen van banken en falend toezicht van overheden. Het casinokapitalisme heeft gegokt, en u heeft verloren. Maar in plaats van het maken van excuses (‘Dat heeft nu geen zin meer.’) opent bankiersopperhoofd Staal frontaal de aanval op de samenleving.

Wat bezielt Boele Staal? Eerst geeft hij aan dat de banken geleerd hebben van hun fouten en orde op zaken hebben gesteld. Dus hij erkent dat er fundamentele zaken zijn fout gegaan. Maar schuld bekennen? Ho maar!

De hamvraag is natuurlijk: Klopt het wat D66-prominent Staal zegt? Hebben de banken geleerd? Ik zou zeggen, kijk om u heen! Het is crisis, diepe crisis. Er zijn biljoenen verloren gegaan dankzij die gokkende bankiers die hun eigen financiële goocheltrucs niet meer begrepen. Het gevolg daarvan is dat iedere Nederlander nu onder een spervuur van bezuinigingen lijdt. Iedereen moet inleveren. Iedereen?

Nee, niet iedereen. Dat is het hele wrange van het verhaal van Staal. Heel Nederland moet de broekriem aanhalen. Maar de salarissen in de bankensector stegen in de jaren 2010 en 2011 alweer sneller dan in de rest van de economie. Veel van de verantwoordelijke mensen (of moet ik zeggen onverantwoordelijke mensen) zijn simpelweg niet opgestapt maar gaan gewoon door op hetzelfde pad.

Volgens mij dient een bank een maatschappelijk doel. Geld uitlenen aan mensen en bedrijven die willen investeren en daar goede plannen voor hebben. Geld bewaren van mensen die hun zuurverdiende centen opzij willen zetten voor een later moment. Maar de afgelopen jaren waren banken niet deze veilige vluchtheuvel voor ons geld. Een bankiersmentaliteit van ‘Greed is good’ en een politieke mentaliteit van wegkijken en dereguleren heeft ons in de crisis gestort. En tot op de dag van vandaag wordt daarmee doorgegaan.

Als we zo doorgaan is het na deze crisis wachten op de volgende. Knoopt u het alvast in uw oren? Het is niet de schuld van de bankiers. Nee, u heeft het gedaan!