Onderhandel met Iran
Omdat Iran doorgaat met zijn nucleaire programma, bepleiten haviken harde sancties. Niet doen, betogen Harry van Bommel e.a. Sancties draaien meestal uit op oorlog.
Deze week is de termijn vervallen van resolutie 1737 van de Veiligheidsraad tegen Iran. EU-buitenlandcoördinator Solana heeft in een rapport verschillende opties opgesomd. Dit rapport bevat een heldere conclusie: sancties werken niet en Iran gaat door met zijn nucleaire programma. Voorstanders van de harde lijn lezen dit graag als 'Iran gaat door met de productie van nucleaire wapens'. Waarmee de EU zich lijkt aan te sluiten bij de Amerikaanse ramkoers tegen Iran.
Dat is een verontrustende ontwikkeling die inzet van de burgers in de EU vraagt om te voorkomen dat een verwoestende oorlog in het Midden-Oosten uitbreekt. De gelijkenissen met de situatie aan de vooravond van de oorlog tegen Irak zijn even opvallend als verontrustend. Als er vaak genoeg gezegd wordt dat Iran kernwapens kan produceren, wordt het in de publieke opinie een feit. Omgekeerd, moeten we het bewind van Teheran op zijn woord geloven over zijn vredige intenties? Veel experts – ook binnen de Amerikaanse inlichtingendienst – schatten dat Iran in het snelste scenario pas in 2010 over kernwapens beschikt. Dit is ernstig genoeg om onderhandelingen met Iran te blijven volhouden.
De EU kan Irans verrijkingsrecht conform het Non-proliferatieverdrag (NPV) apriori accepteren. Vanzelfsprekend kan deze principiële erkenning alleen worden verzilverd, als het inzetten van de nucleaire technologie voor andere dan civiele doeleinden in de onderhandelingen wordt uitgesloten. Dat moet geheel volgens het NPV gebeuren en onder inspectie van het IAEA. Deze acceptatie opent de weg naar onderhandelingen. Daarmee kan de tijdelijke stopzetting van verrijking gevraagd worden.
Sancties werken in Iran contraproductief. Ze worden uitgebuit om het economische falen van het bewind van president Ahmadinejad te rechtvaardigen. En ze worden als voorwendsel gebruikt om de vrijheid van de bevolking in te perken. Ook volgens Solana zijn sancties niet effectief. De EU heeft samen met het accorderen van de resolutie 1737 de deur naar onderhandelingen op een kiertje gezet. Die deur moeten we nu wagenwijd openen. Het stopzetten van uraniumverrijking als absolute voorwaarde vooraf, blokkeert de weg naar de onderhandelingen, waarmee een oorlog tegen het 'gevaarlijke' Iran onvermijdelijk lijkt.
Een oorlog tegen Iran is in de eerste plaats desastreus voor de Iraanse bevolking. Het is bovendien naïef om te denken dat de gevolgen van Amerika's precisiebombardementen niet verder reiken dan de grenzen van Iran. De gevolgen zullen in Irak, Afghanistan, Libanon en Palestina/Israël merkbaar zijn. Daar is de diepgewortelde haat tegen de bemoeizucht van Amerika nu al groot. Europa zal de gevolgen in stijgende olieprijzen merken.
Ten slotte geeft een aanval op Iran de Iraanse regering juist een serieuze reden om uit het NPV te stappen en harder te werken aan atoomwapens.
