opinie
Harry van Bommel:

Schiphol barst uit zijn voegen

‘Foutjes’ van Schiphol, ‘rekenfoutjes’ van het RIVM, extra geluidsmeetpunten, beschuldigingen van misleidende informatie en een verontwaardigde burgemeester. Sinds de opening van de Polderbaan liggen Schiphol en haar omgeving flink met elkaar in de clinch. De baan, die zou leiden tot minder overlast, lijkt een averechts effect te hebben. Deskundigen hebben nog geen eensgezinde conclusie getrokken, maar omwonenden van Schiphol weten het al wel: de Polderbaan heeft alleen maar tot meer overlast geleid.

Schiphol laat nu onderzoeken of de ernstige geluidsoverlast die de Polderbaan voornamelijk in Noord-Holland veroorzaakt, kan worden teruggebracht. Ondanks dat ze niets van dit onderzoek verwacht, probeert de luchthaven zo de onrust over de Polderbaan weg te nemen. Dit is natuurlijk arrogantie ten top. Eén van de voornaamste argumenten waarom Schiphol deze baan nodig beweerde te hebben, was het verminderen van de overlast. Nu dit niet gebeurt, is het aan staatssecretaris Melanie Schultz van Haegen om op te komen voor de omwonenden van Schiphol.

Ingrijpen van de staatssecretaris is noodzakelijk. De luchthaven heeft een te rooskleurig beeld geschetst. Het is erg moeilijk te meten wat de geluidsoverlast voor de omgeving is. Volgens professor Berkhout (die dit onderzocht heeft in opdracht van het ministerie) is het systeem van geluidsnormen rond Schiphol zelfs bewust zo ingewikkeld gemaakt. Toch is de mate van overlast eenvoudig vast te stellen. In de eerste week van juli zijn er maar liefst 1050 klachten binnengekomen over vluchten op de Polderbaan. Deze overlast zal blijven toenemen. Volgens nieuwe berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu zal in de periode 2001 tot 2005 het aantal slaapverstoorden in de omgeving van Schiphol ruim verdubbelen naar 28.400 mensen.

Schiphol probeert de grenzen aan de geluidsnormen juist op te schuiven. Een rekenfout bij het Luchtverkeersbesluit zorgt ervoor dat de Zwanenburgbaan niet volledig gebruikt kan worden naast de Polderbaan. Om toch de gewenste groei te waarborgen, heeft Schiphol aan de staatssecretaris toestemming gevraagd om in de loop van 2004 de geluidsnormen te overschrijden. De staatssecretaris moet nu kiezen tussen de luchthaven en de omwonenden. Burgemeester Van Hoogdalem van Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft haar vertrouwen in de luchthaven opgegeven en de staatssecretaris opgeroepen om op te treden tegen Schiphol.

Inmiddels kan geconcludeerd worden dat Schiphol uit zijn voegen barst. Jarenlang is alleen gekeken naar uitbreiding van Schiphol, maar als het aan de omwonenden ligt is het nu tijd geworden om naar krimp te kijken. Natuurlijk is het wel belangrijk dit op een verantwoorde manier te doen.

De bijdrage die Schiphol levert aan de Nederlandse economie is vele malen kleiner dan de transportlobby ons wil doen geloven. Schiphol’s bescheiden bijdrage van 2,5 procent in ons bruto nationaal product (alles wat we produceren), weegt niet op tegen de miljarden aan directe en indirecte subsidies. Hierdoor verzetten niet alleen omwonenden en milieubeschermers, maar ook economen zich tegen de groeifilosofie van Schiphol. Met het treffen van de juiste maatregelen kan een krimp van Schiphol juist economisch zeer verantwoord zijn.

Om Schiphol te kunnen laten krimpen zal goede vervanging van vlieg- door treinverkeer aangeboden moeten worden. Ook dienen onrechtvaardige subsidies aan de luchtvaart stopgezet te worden. De 'witte pomp Schiphol' moet zo snel mogelijk dicht. Er dient accijns te komen op kerosine. Dit gebeurt nog steeds niet vanwege internationale verdragen die dit verbieden. De invoering van een lege-stoelen-belasting om luchtvaartmaatschappijen aan te sporen hun passagiersbezetting te verhogen, met daarnaast een heffing op uitstoot van vliegtuigen kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren. Verder valt te denken aan maatregelen als BTW op vliegtickets en een heffing op korte vluchten. Door het invoeren van heffingen kunnen ook de vrachtvluchten aan banden gelegd worden. Met een verantwoord beleid zullen vooral overstappassagiers Schiphol mijden. Hierdoor zal Schiphol veranderen in een verantwoorde luchthaven die dichter tot zijn omgeving komt. Als Schiphol echt het beste voor zijn omgeving wil, zal hij zijn best doen om deze maatregelen, met behulp van de staatssecretaris, te realiseren.

Betrokken SP'ers