opinie

PvdA gaf zelf alle ruimte aan de SP

De SP broedt niet in het PvdA-nest, zoals René Cuperus van de Wiardi Beckmanstichting op 3 december beweerde in de Volkskrant. Integendeel: de PvdA heeft haar van oorsprong sociaal-democratisch nest juist opengesteld als broedplaats voor neoliberale politiek, zeker in de afgelopen acht paarse jaren. Dát heeft veel mensen vervreemd van de huidige PvdA en hen doen zoeken naar een alternatief.

Ondanks het succes van de SP in de peilingen wil Cuperus zijn 'grote reserves tegen de SP in ere houden', zeker nu die partij volgens hem een 'hype' zou zijn. Ergens achteraan lopen is nooit verstandig. Maar de argumenten die hij noemt staan zover van de waarheid dat die reserves ongeloofwaardig worden. Cuperus heeft niet veel op met Jan Marijnissen. Dat mag, hoewel de aanhang van de PvdA daar blijkens recent opinieonderzoek anders over denkt. Hij gaat echter over de schreef als hij de SP-voorman typeert als een 'bullebak' en 'zo link als een deur'. Daarna poneert hij een aantal aantoonbaar onware stellingen. Ik noem er een paar:

In plaats van 'aanschuren tegen Fortuyn en diens electoraat' reageerde de SP vanaf het begin inhoudelijk op de inbreng van Fortuyn. Jan Marijnissen beschreef en beoordeelde het 'fortuynisme' in zijn in verkiezingstijd verschenen boek 'Schrale rijkdom'. Bij het boek zat als bijlage het rapport 'Leest u zijn boeken maar; de pimpelpaarse antwoorden van Pim Fortuyn', dat ons wetenschappelijk bureau uitbracht op de dag dat Fortuyn zijn 'Puinhopen van Paars' presenteerde. De SP was de enige partij die in veel wijken folders uitdeelde, met de opvattingen van paars, pimpelpaars en de SP naast elkaar. Dat het niet tot een rechtstreeks debat kwam lag, zo is ondertussen algemeen bekend, aan de weigering van Fortuyn.

De SP was níet bezig met 'vleien van Balkenende na de kabinetscrisis', maar deed in tegenstelling tot bijvoorbeeld de PvdA ook niet mee aan het domweg aanwijzen van Balkenende als hoofdschuldige voor die kabinetscrisis. Ieder weldenkend mens had immers kunnen zien dat dit uit nood geboren kabinet ten onder zou gaan aan zijn eigen onverenigbaarheden. De soap die de LPF en haar bewindslieden opvoerden kon gewoon geen ander einde hebben.

Het is ook niet de SP die een 'vijandschap cultiveert met de PvdA'. Integendeel, het was helaas de PvdA die zich vanaf de binnenkomst in de Tweede Kamer van de SP afwendde. Dit was een bewuste strategie, zo bleek o.a. in de film 'De keuken van Kok' en uit het gedrag van ex-PvdA-leider Ad Melkert.

De SP zegt nergens dat de PvdA 'zonder slag of stoot zijn positie binnen links moet opgeven.' Het was de PvdA zelf, die naar rechts opschoof en tussen 1998 en 2002 ook geen gebruik wenste te maken van de mogelijkheden die de 75 'linkse' zetels van PvdA, D66, GroenLinks en SP samen boden voor een minder liberale en meer sociale politiek.

De SP is geen 'kruising tussen de PvdA en de CPN van de jaren zeventig, met een vleugje Brabants plattelandskatholicisme daarbovenop'. We zijn een eigenzinnige en zelfstandige politieke beweging, met veel enthousiasme en creativiteit en met 35.000 leden en een snel groeiende groep potentiële kiezers. Dit zijn niet alleen teleurgestelde PvdA'ers en GroenLinksers. Ook maken steeds meer mensen de overstap die zich gelovig én sociaal voelen en in het huidige CDA geen goede combinatie van die twee zaken mogelijk achten. Trots is de SP ook op de vele voorheen niet-stemmers die nu wel een keuze kunnen maken. Wij zijn daar blij mee, zoals eens de SDAP blij was bruggen te kunnen slaan naar mensen uit andere bewegingen die zich verwant voelden aan een vergelijkbaar gedachtegoed.

Waarom zegt Cuperus dat de SP staat voor een onhaalbaar herverdelend sociaal-economisch programma, terwijl hij wéét de ons programma op dezelfde voorwaarden en met dezelfde regels is doorgerekend door het Centraal Planbureau, dat constateerde dat de economische groei níet minder is, de staatsschuld níet stijgt en een structureel begrotingsevenwicht wél gehandhaafd blijft bij uitvoering van de 150 alternatieven in ons verkiezingsprogramma?

Waarom noemt hij ons 'een cultureel-conservatieve partij', als hij in datzelfde programma ziet dat wij juist extra middelen uittrekken voor cultuur in de breedste zin van het woord, in tegenstelling tot de bezuinigingspolitiek van de achterliggende jaren?

Waarom duidt hij ons jarenlange (vaak tegen de stroom in gevoerde) pleidooi voor het doordacht vlottrekken van de vastlopende integratie (dat inmiddels brede steun in de samenleving krijgt) aan als 'monoculturele assimilatie en paternalisme?'

Waarom doet hij de partij die verreweg de meeste nieuwe leden weet te trekken (35.000 nu tegen 15.000 toen we in 1994 voor het eerst in de Kamer kwamen) smalend af als 'een uit de kluiten gewassen Leefbaar Oss'? Onze grootste partijafdelingen zijn tegenwoordig gevestigd in Amsterdam en Rotterdam. Ook in Oss blijft de SP trouwens groeien, negen verkiezingen op rij!

Het getuigt van cynisme om de SP te verwijten in de afgelopen jaren de positie te hebben ingenomen die gold als 'de natuurlijke terugvalpositie van de PvdA in de oppositie'. De PvdA is uit vrije wil met haar natuurlijke opponent, de VVD, gaan regeren en heeft daardoor haar plek als sociaal-democratische partij zélf laten vrijvallen. Geen enkele partij heeft het recht om een bepaald deel van het politieke spectrum op te eisen. Die plek moet verdiend worden. Het is overigens wel wat wrang om de daden die de PvdA pleegde tijdens haar tocht van links naar rechts (zoals de aanval op de WAO en de verslechterde relatie met de FNV) aan te voeren als 'grote tol' die de PvdA betaald zou hebben in haar pogingen de verzorgingsstaat overeind te houden. Juist de afbraak sinds 1982 van wat er na de oorlog is opgebouwd aan sociale voorzieningen, goed onderwijs en een hoogstaande gezondheidszorg, is de voornaamste reden dat mensen zich afkeren van de PvdA. Terecht constateert Cuperus dat de PvdA 'veel verklooid heeft, veel ballen in eigen goal heeft geschoten'. Maar om dat goed te praten met de stelling dat de PvdA 'wel de echte wedstrijd met de werkelijkheid speelde' is absurd. Wie teveel ballen in eigen goal schiet moet niet klagen als hij de slag om de kiezersgunst verliest.