Wat moet er gebeuren?

Onze standpunten

1. Rijkdom is in Nederland zeer ongelijk verdeeld. Nederland heft weinig belasting op kapitaal vergeleken met andere Europese landen. Mensen die geld verdienen met vermogen, zoals aandeelhouders en vastgoedbeleggers, gaan we minstens even zwaar belasten als inkomen uit arbeid. Tegelijkertijd laten we met een ‘miljonairsbelasting’ ook de allerrijksten hun eerlijke deel betalen. Wij streven naar meer solidariteit en vragen daarom een grotere bijdrage aan de mensen met een hoger inkomen. De belastingtarieven passen we zo aan dat de hogere inkomens meer belasting gaan betalen en de lagere inkomens minder. Wij gebruiken de extra belastinginkomsten over winsten, vermogen en de hogere inkomens om alles te herstellen, wat in de afgelopen decennia door bezuinigingen is afgebroken.
2. Wij bestrijden de zogenaamde graaiflatie. Het is oneerlijk dat de winsten van bedrijven historisch hoog zijn, terwijl de boodschappen onbetaalbaar zijn geworden. In 2022 maakten grote bedrijven 327 miljard euro winst. Deze winst wordt nu verdeeld onder de aandeelhouders, dus er hoeven geen banen verloren te gaan.
3. Wij verlagen de prijzen door de btw op voedingsmiddelen en openbaar vervoer geheel te schrappen. Tegelijkertijd verhogen wij de winstbelasting voor grote bedrijven, zodat die minstens zo zwaar worden belast als het inkomen van werknemers. Wij maken ook afspraken met supermarkten om de prijzen van basisproducten te verlagen, zoals in bijvoorbeeld Frankrijk gebeurt.
4. Contant geld moet blijven bestaan. Met banken worden afspraken gemaakt om te voorkomen dat er steeds meer bankkantoren en geldautomaten verdwijnen. Om een goede toegang tot contant geld te behouden wordt daarbij een minimaal voorzieningenniveau vastgelegd.
5. We zien niets in een digitale euro, die de macht van bankiers onaangetast laat.
6. De erf- en schenkbelasting zijn flink verlaagd. Niet voor de gewone mensen met een kleine erfenis, maar vooral voor de allerrijksten met grote vermogens en erfenissen. De SP wil dit aanpassen, zodat het juist mensen met een kleine erfenis ten goede komt.
7. Banken moeten voldoende eigen geld hebben om tegenslagen te kunnen incasseren zodat onze spaargelden voldoende veilig zijn. De financiële crisis van 2008 heeft laten zien dat banken en andere financiële instellingen strenge regels nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Lange tijd heeft de politiek de banken vrij spel gegeven. Bankiers hebben gegokt met het geld van spaarders en beleggers, waardoor banken op omvielen stonden en de staat moest bijspringen. Uiteindelijk heeft de burger de rekening van deze malaise betaald.
8. We richten een nationale betaal- en spaarbank op, een publieke bank waar ons spaargeld en betaalverkeer veilig zijn en waar niet met ons geld wordt gespeculeerd. Mensen die toch liever sparen bij een commerciële bank krijgen het recht om te weten wat er met hun spaargeld gefinancierd wordt. Ook moeten mensen hun rekeningnummer kunnen meenemen wanneer zij van bank wisselen. Betaalgegevens van klanten mogen niet commercieel worden gebruikt.
9. Belastingontwijking en –ontduiking door bedrijven of door rijke personen die hun toevlucht zoeken in belastingparadijzen zorgt ervoor dat overheden te maken krijgen met teruglopende inkomsten. Jaarlijks loopt Nederland miljarden mis door belastingontwijking en –ontduiking. De bestuurders van bedrijven die belasting ontduiken worden strafrechtelijk vervolgd. Ook belastingontduikers worden strafrechtelijk vervolgd. Anderen moeten opdraaien voor die rekening in de vorm van hogere belastingen of bezuinigingen op publieke diensten.
10. We maken een einde aan belastingparadijs Nederland. Veel multinationals betalen in Nederland nauwelijks belasting. Nederland is een doorvoerhaven voor het doorsluizen van winsten naar belastingparadijzen. De maatregelen die de EU heeft genomen tegen belastingontwijking, lossen het probleem niet op.
11. De SP wil een einde maken aan belastingparadijzen, onder andere door geen belastingverdragen meer te sluiten met deze landen.
12. De belastingdeals tussen belastingdienst en multinationals moeten openbaar worden gemaakt, zodat we weten wat achter de schermen wordt afgesproken. Geheime afspraken tussen multinationals en belastingdienst schaffen we af, evenals hun belastingkortingen. Brievenbusfirma’s komen in het vervolg niet meer in aanmerking voor belastingvoordelen. Alleen bedrijven die hier werkgelegenheid bieden, komen in aanmerking voor ons gunstige fiscale stelsel. Daarnaast wil de SP dat multinationals verplicht worden om te publiceren hoeveel belasting ze betalen in ieder land waar ze actief zijn.
13. Ook grote bedrijven gaan bijdragen aan onze samenleving en eerlijk belasting betalen. De internationale wedloop waarbij de vennootschapsbelasting voortdurend wordt verlaagd moet een halt worden toegeroepen door betere internationale afspraken. Zo is de SP voorstander van een minimumtarief en een minimumgrondslag in de winstbelasting.
14. Er moet streng toezicht zijn op het beloningsbeleid van financiële instellingen. Hiermee moet een einde worden gemaakt aan het belonen van bankmedewerkers voor het nemen van onverantwoorde risico’s. Daarnaast moet onderzocht worden of er meer wettelijke mogelijkheden kunnen komen om bankiers persoonlijk aansprakelijk te stellen, en te vervolgen, voor het willens en wetens misbruiken van het financiële systeem voor eigen gewin.
15. Internationale speculatie leggen we aan banden, door de handel in derivaten in te perken, marktmanipulatie hard aan te pakken. De SP wil een belasting op flitskapitaal invoeren, de zogenaamde financiële transactietaks. Deze belast alle financiële transacties met een laag tarief. Burgers merken hier niets van, maar flitshandel en speculatie met valuta worden fors minder winstgevend. Nederland moet zich aansluiten bij de kopgroep van Europese lidstaten om een financiële transactiebelasting in te voeren. De pensioenfondsen willen we van deze heffing uitzonderen.
16. Nieuwe financiële producten die niet deugen of niet goed te begrijpen zijn worden van de markt geweerd. Nieuwe financiële producten, zoals woekerpolissen, moeten voortaan getoetst worden voordat zij op de markt worden gebracht. Net zoals dat ook gebeurt met nieuwe geneesmiddelen. Bij de toetsing wordt er door toezichthouders aandacht besteed aan transparantie, de mogelijke risico’s en maatschappelijke effecten.
17. We beschermen de privacy van de klanten van banken. Betaalgegevens mogen daarom niet commercieel worden uitgebuit.