Kox: Rechtse meerderheid Oekraine ondermijnt rechtsstaat
Op voorstel van SP-senator Kox wordt onderzocht of recente wetgeving in Oekraïne die tot verbod van linkse partijen leidt, wel verenigbaar is met de regels van de Raad van Europa. Oekraïne is net als alle andere Europese landen aangesloten bij deze organisatie. Elke lidstaat moet zorgen dat zijn wetten niet in strijd zijn met de mensenrechten en de regels voor een democratische rechtsstaat.
Na de laatste verkiezingen waait in het parlement van Oekraïne een gure rechtse wind. Met een grootscheepse zuivering wordt iedereen die iets te maken heeft met het vorige regime dat begin 2014 verdween, het leven onmogelijk gemaakt. Die wetgeving deugt volgens de juridische experts van de Raad van Europa niet en moet worden aangepast. Onlangs kwam daar wetgeving bij die het mogelijk maakt linkse partijen vanwege hun opvattingen, symbolen en geschiedenis, te verbieden. Soortgelijke wetgeving in buurland Moldavië werd eerder door de Raad van Europa onaanvaardbaar genoemd waarop dat land de wetgeving aanpaste. Een voorstel van Kox om nu ook het oordeel te vragen over de Oekraïense wetgeving aan de juridische experts van de Raad van Europa, kreeg deze week brede steun tijdens een bijeenkomst in Sarajevo van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa. Kox maakt daar namens het Nederlandse parlement deel van uit.
In oktober vinden er weer verkiezingen plaats in Oekraine, voor de gemeenteraden. Die verkiezingen moeten volgens het Akkoord van Minsk in het hele land plaatsvinden dus ook in de opstandige gebieden in Oost-Oekraïne. Of dat ook daadwerkelijk gebeurt is nog de vraag. Verder heeft de regering in Kiev besloten dat er in 120 gemeenten niet gekozen kan worden omdat de situatie te onstabiel zou zijn. Verschillende partijen in het parlement zijn het daar niet mee eens en denken dat het een poging is om het stemmenverlies voor de twee grootste regeringspartijen te beperken. De partijen van president Poroshenko en premier Jatsenjoek staan er volgens peilingen beroerd voor. De grootste oppositiepartij zegt slachtoffer te worden van manipulaties die de partij uitsluiten van deelneming in gebieden waar ze traditioneel veel aanhang heeft. De Communistische Partij mag helemaal niet meedoen aan de verkiezingen op last van de regering.
Volgens Kox gaat het de verkeerde kant op met Oekraïne: 'Van een functionerende rechtsstaat is op dit moment geen sprake terwijl de wapenstilstand in het oosten uiterst wankel is. Veel mensen hebben hun vertrouwen in de regering verloren maar hun keuze voor iets anders wordt door de huidige parlementaire meerderheid ontoelaatbaar ingeperkt. Ik ga ervan uit dat de juridische experts van de Raad van Europa een hard oordeel zullen vellen. Laten we hopen dat dat dan tot enige bezinning in Kiev leidt. Oekraïne heeft niet minder maar juist meer democratie nodig om zijn enorme problemen te boven te komen.'
