Onderzoek naar risico’s Vrijhandelsverdrag VS-EU

Er komt een onderzoek naar de risico’s van het Vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU. Daartoe is deze week een motie aangenomen van GroenLinks, PvdA en SP. Kamerlid Jasper van Dijk: ‘Het vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU is al een frontale aanval op de democratie genoemd. Met het verdrag kunnen multinationals - buiten de gewone rechtspraak om - claims indienen bij landen over winst die zij in de toekomst zouden mislopen. Veel gekker moet het niet worden.’

Het onderzoek is bedoeld om de financiële en sociale risico’s van zogenaamde “investeringsbeschermingsovereenkomsten” boven water te krijgen. Deze overeenkomsten moeten bedrijven die in het buitenland investeren recht geven op een “eerlijke en billijke behandeling”. De voorgestelde bescherming in het verdrag met de VS gaat volgens de SP en vele maatschappelijke organisaties echter veel te ver. Bedrijven kunnen via een geschillencommissie, ofwel de Investor State Dispute Settlements (ISDS), overheden aanklagen zonder dat daar een rechter aan te pas komt. Het proces vindt achter gesloten deuren plaats en kan volgens critici de beleidsvrijheid van overheden enorm beperken.

Van Dijk: ‘Bekend is het voorbeeld van het besluit van de Duitse regering om acht kernreactoren te sluiten na de ramp in Fukushima. Energiebedrijf Vattenfall kwam in opstand en eiste 3,7 miljard euro schadevergoeding vanwege misgelopen winst in de toekomst. “Eerlijk en billijk” blijken zeer rekbare begrippen die landen veel schade kunnen toebrengen. Het vormt tevens een ernstige bedreiging voor de nationale soevereiniteit.’

SP-Europarlementariër Dennis de Jong: ‘Het voorgenomen handelsverdrag gaat nog veel verder. Feitelijk worden de VS en de EU tot vrijhandelszone gemaakt. Dit vormt een grote bedreiging voor onze sociale rechten. Daarom ben ik betrokken bij het opzetten voor een alternatief handelsmandaat waarmee maatschappelijke organisaties uit Europa dit soort vrijhandelsverdragen proberen te voorkomen ’