Weeklog Dennis de Jong: Economische lichtpuntjes?
De afgelopen week maakte de voorzitter van de Europese Centrale Bank, Draghi, bekend dat er voorzichtige tekenen van herstel zijn voor de eurozone als geheel. Met name de bedrijven zouden weer meer vertrouwen hebben in de economische vooruitzichten. Het is een mooie boodschap tijdens een warme zomer. Het is ook een mooie boodschap aan de vooravond van de Duitse verkiezingen. Jammer dat het geen betrouwbare boodschap is.
Draghi zei zelf al dat het herstel direct samenhangt met de economische groei elders in de wereld. Valt die tegen, en die kans is groot gelet op bijvoorbeeld de tegenvallende cijfers in China, dan zal het beloofde herstel uitblijven. Bovendien verbond hij aan zijn positieve boodschap nog een voorwaarde: de lidstaten moeten wel de noodzakelijke ‘hervormingen’ met kracht uitvoeren. Dat betekent o.a. een ‘flexibeler’ arbeidsmarkt en loonsverlagingen, omdat je daarmee volgens mensen als Draghi concurrerender wordt op de wereldmarkt. Zijn er desondanks toch nog landen met een hoge werkloosheid, dan moet het mogelijk zijn voor de werklozen om te emigreren naar elders in Europa, waar nog wel werk is. Dat soort hervormingen dus. Alsof de loonquote de afgelopen decennia al niet steeds gedaald is: van wat we met z’n allen verdienen komt steeds minder terecht bij werknemers. En alsof emigratie voor iedereen een serieuze optie is. Je zal maar kleine kinderen hebben, of mantelzorg voor je ouders verrichten.
De structurele onevenwichtigheden in de eurozone zijn nog even groot als voor het uitbreken van de crisis: Zuid-Europa kent nog steeds geen substantiële ‘maakeconomie’ en de werkloosheid is er nog steeds torenhoog. Als Draghi nu zijn kaarten zet op migratie, dan rekent hij zich rijk: veel mensen zullen gewoon niet gaan migreren. Diegenen die dat wel doen zijn vaak jong en zouden juist in hun land van herkomst een nuttige bijdrage aan de economie kunnen leveren.
Laten we ons dus niets wijs laten maken door dit soort mooie boodschappen: die zijn vooral bedoeld om ons weer in de euro te laten geloven. Dat geldt in het bijzonder voor de Duitsers, want Merkel moet de parlementsverkiezingen in september natuurlijk wel gaan winnen. Stel je voor dat Duitsland opeens een draai zou maken en er een echt linkse regering zou komen. Dan zou de steun voor de neoliberale dogma’s nog verder gaan afbrokkelen. Dan zouden mensen als Rutte en Samsom nog geïsoleerder komen te staan en zou misschien het kabinet wel vallen. Daarom verdraait Draghi de feiten. En daarom zijn wij het als SP’ers aan onze stand verplicht die flauwekul door te prikken. Als het lukt om de begrotingsfetisjisten overal in Europa uit het zadel te lichten, kunnen we gaan bouwen aan echt economisch herstel. Zeker ook met hervormingen, maar die zijn dan gericht tegen de bonuscultuur, tegen belastingontwijking en niet tegen de positie van gewone werknemers.
PS: I.v.m. het zomerreces verschijnen de komende twee weken geen weeklogs. Het eerstvolgende log volgt op 25 augustus.