Regering en Senaat bereiken akkoord over onafhankelijk Mensenrechtenhof
De Nederlandse regering steunt ‘uit volle overtuiging’ de positie en het werk van het Europees Mensenrechtenhof en wil op geen enkele manier aan de onafhankelijkheid van het Hof tornen. SP-senator Tiny Kox is blij dat de regering eerder ontstane twijfels over haar positie heeft weggehaald over de toekomst van het Hof in Straatsburg, waar op dit moment meer dan 150.000 klachten over mogelijke schending van mensenrechten in Europa op afhandeling wachten.
Binnenkort worden de onderhandelingen voortgezet tussen de 47 lidstaten van de Raad van Europa over de toekomst van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM) en het Mensenrechtenhof. Aanvankelijke berichten over de positie van de Nederlandse regering deden veel stof opwaaien in het parlement en bij de rechterlijke macht en mensenrechtenorganisaties. De regering deed vorig jaar voorstellen om een griffierecht voor klagers in te voeren, boetes voor mensen die ten onrechte een klacht indienen en sancties voor advocaten die te gemakkelijk naar ‘Straatsburg’ zouden stappen. Ook wilde de regering alle klagers verplichten een advocaat in de arm te nemen. Verder stelde de regering voor de tekst van het EVRM aan te passen, onder meer met een passage waarin staat dat lidstaten een ruime marge krijgen over hoe een uitspraak van het Hof afgehandeld kan worden. Bij velen ontstond de indruk dat de regering inbreuk wilde maken op de onafhankelijkheid van het Hof in Straatsburg, door meer bemoeienis van het zogeheten ‘Comité van Ministers’ waarin alle regeringen van de 47 lidstaten vertegenwoordigd zijn.
Een grote meerderheid van de Eerste Kamer maakte dinsdag duidelijk een dergelijke onderhandelingspositie van de Nederlandse regering niet te zullen accepteren. Aan het einde van het debat somde Kox de oogst van de urenlange gedachtewisseling op: ‘De Nederlandse regering steunt nu uit volle overtuiging het EVRM en een onafhankelijk Mensenrechtenhof, dat het laatste woord heeft, ook als de uitkomst ons land in het ongelijk stelt. Er komt geen griffierecht en er komen geen boetes voor klagers of advocaten en geen verplichte procesvertegenwoordiging. Nederland wil niet langer de ‘margin of appreciation’ in de tekst van het EVRM vastleggen. Die ruimte wordt immers nu al door het Hof geboden. De regering gaat kijken hoe hulp aan het Hof geboden kan worden om de grote stapel klachten sneller af te handelen en erop aandringen dat een aantal landen meer gaat bijdragen aan de kosten van het Hof. En de ministers Rosenthal en Opstelten gaan zich persoonlijk inzetten voor een actievere rol van het Comité van Ministers, als het gaat om het voorkomen van klachten door betere nationale wetgeving en het sneller uitvoeren door veroordeelde lidstaten van uitspraken van het Straatsburgse Hof.’
Voor alle zekerheid dienden alle fracties minus de PVV een motie in waarin een en ander nog eens wordt vastgelegd en wordt aangedrongen op een snelle toetreding van de Europese Unie tot het Europese mensenrechtenverdrag. De ministers aanvaarden op voorhand de motie, die volgende week officieel in stemming komt.
