Vroeg of laat: De sluipmoordenaar asbest
‘Hoewel overheid materieel-juridisch niet aansprakelijk is, bestaat er voor de overheid volgens de heer Marijnissen wel een morele aansprakelijkheid. De overheid heeft door de tijd heen niet alert en adequaat gereageerd op de signalen over de gevaren van asbest. Hij wees erop dat er pas in 1993 een algeheel verbod op asbest is uitgevaardigd, terwijl er in 1969 al een proefschrift was verschenen over de risico’s van asbest.’ (Jan Marijnissen in een Algemeen Overleg van de Tweede Kamer, 28 juni 1995)
Nu, zestien jaar later sterven er nog altijd honderden mensen per jaar aan de gevolgen van inademing van asbestdeeltjes. Omdat het tien tot dertig jaar duurt voordat de asbestkanker zich openbaart, zullen er de komende jaren nog veel asbestslachtoffers volgen.
Vanaf de jaren zeventig strijdt de SP tegen asbest: tegen asbestfabriek Eternit, tegen de aanwezigheid van asbest op fiets- en wandelpaden in Twente, tegen onveilige sanering. Al in 1998 diende SP-Kamerlid Remi Poppe voorstellen in om een asbestinventarisatie te verplichten voor alle woningen en andere gebouwen. De toenmalige regeringspartijen PvdA en VVD stemden tegen. Het gevolg is dat we steeds weer ernstige asbestcalamiteiten bij branden en verbouwingen beleven. Uiteindelijk kwam er in 2006 toch een onderzoek naar de aanwezigheid van asbest, ‘Asbest in kaart’. Daaruit bleek dat in alle na-oorlogse woningen en gebouwen (gebouwd voor 1994) waarschijnlijk asbest aanwezig is.
In 2008 openbaarde zich asbestkanker bij iemand uit De Bilt, opgelopen op de basisschool. Poppe stelde weer een verplichte asbestinventarisatie voor, te beginnen bij schoolgebouwen. Toenmalig minister Cramer (PvdA) wilde echter niet verder gaan dan toezeggen eigenaren van scholen en kinderdagverblijven te informeren ‘over hun verantwoordelijkheid’.
Het TV-programma Zembla kwam zaterdag 15 januari jl. met een zeer informatieve uitzending over de gevaren van asbest. Jammer dat er geen enkele verwijzing in zat naar de jarenlange strijd tegen de sluipmoordenaar asbest. Dan was duidelijk geworden hoe de asbestverwerkende industrie en de overheid al decennia lang deze hete aardappel voor zich uit schuiven.
Deze maand heeft de regering een nieuwe kans. Dan komt de regering met een reactie op een rapport van de Gezondheidsraad en op al onze voorstellen van de afgelopen jaren voor het verplicht saneren van asbest, te beginnen bij boerenbedrijven en in publieke gebouwen zoals scholen.