Gerkens: Hogere straffen bij schenden privacy
Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) moet meer mogelijkheden krijgen om afschrikwekkende sancties op te leggen aan overtreders van de Wet bescherming persoonsgegevens. Ook moet er een informatiecentrum komen waar mensen terecht kunnen met vragen over hun persoonsgegevens en moeten de mogelijkheden om klachten in te dienen worden uitgebreid. Deze voorstellen doet SP-Kamerlid Arda Gerkens woensdag in een debat met minister Hirsch Ballin (Justitie) over de bescherming van persoonsgegevens.
Gerkens: “Persoonsgegevens worden bewaard of gedeeld tussen instanties. Mensen hebben hier geen problemen mee als dat gebeurt volgens de regels en mensen wéten wat er met hun gegevens gebeurt. Dat is vaak niet het geval. Er is dus echt werk aan de winkel.”
Gerkens benadrukt dat veiligheid en privacy hand in hand gaan. “Ik hoor soms politici zeggen ‘als ik moet kiezen, dan kies ik voor veiligheid en een beetje minder privacy’. Dat is een valse tegenstelling. Natuurlijk moeten politie en justitie soms inbreuk maken op het privacyrecht, bijvoorbeeld wanneer het nodig is iemand te fouilleren of een huis te doorzoeken. Maar dat moet wel volgens de regels gebeuren. Mensen worden bijvoorbeeld niet altijd achteraf op de hoogte gesteld dat ze zijn afgeluisterd. Dat is kwalijk, want dan kun je daar ook niet tegen protesteren. En het maakt mensen achterdochtig.”
Ook bedrijven schenden de privacy van burgers geregeld, stelt Gerkens. “Het is onduidelijk wat er met je gegevens gebeurt wanneer je in goed vertrouwen enquêtes invult op internet. Worden die gegevens verkocht met een commercieel doel? Dat mag helemaal niet, maar het gebeurt. Wanneer mensen dat niet weten kunnen ze er niet over klagen en wordt er niet tegen opgetreden. Het begint bij transparantie, dan komt de versterking van het klachtrecht en sluitstuk is de bevoegdheid van het CBP om te bestraffen. Er moet echt nog veel gebeuren.”
De SP eist van de minister van Justitie de volgende verbeteringen:
1. Informatie en adviesverstrekking verbeteren Het moet volstrekt helder worden wat er met persoonsgegevens gebeurt. Voor welk doel worden de gegevens verzameld, aan wie worden de gegevens doorgegeven en welke mensen hebben om welke reden toegang tot de gegevens; al deze informatie moet steeds duidelijk worden verstrekt uit eigen beweging van de instantie of het bedrijf dat persoonsgegevens verzamelt of deelt. Een gebrek aan transparantie over wat er met persoonsgegevens gebeurt maakt mensen achterdochtig en onwetend over wat zij hier tegen kunnen ondernemen. Er komt een nieuw informatiecentrum waar iedereen terecht kan met vragen over persoonsgegevens. Het CBP is niet alleen te klein om deze vragen te beantwoorden, maar ook de toezichthouder als het fout gaat. Die taken moeten gescheiden worden.
2. Rechten en klachtmogelijkheden verbeteren Iedereen heeft het recht op inzage in zijn persoonsgegevens, het recht om onjuistheden te corrigeren en het recht om bezwaar te maken. Dit recht krijgt pas inhoud als mensen hier van op de hoogte zijn en er goede klachtregelingen bestaan. Dat is een overheidstaak en moet niet aan de diverse (commerciële) sectoren zelf worden overgelaten. Zelfregulering is hier geen geschikt middel. Het bedrijf waarbij in de digitale systemen is ingebroken waardoor persoonsgegevens zijn gestolen krijgt een meldplicht.
3. Hogere straffen Overtredingen van de Wet bescherming persoonsgegevens moeten effectief en doeltreffend worden bestraft. De huidige maximumboete van € 4.500 is veel te laag en niet afschrikwekkend voor grote commerciële partijen. Het College bescherming persoonsgegevens moet een toezichthouder met tanden worden.
