Senaat steunt Dienstenwet, SP niet
De Eerste Kamer heeft deze week de Dienstenwet aangenomen. Daarmee wordt de Europese ‘Dienstenrichtlijn’ in Nederland ingevoerd, na al in 2006 door het Europees Parlement te zijn goedgekeurd. De SP stemde als enige tegen. “Er is gelukkig door veel strijd heel wat vooruitgang geboekt. Maar er blijft nog teveel onzeker om ja te zeggen”, aldus SP-senator Tuur Elzinga.
De richtlijn, ook wel ‘Bolkesteinrichtlijn’ genoemd naar de toenmalige eurocommissaris VVD’er Frits Bolkestein, was jarenlang voorwerp van verbeten strijd. Bolkestein wilde de Europese dienstenmarkt liberaliseren door grensoverschrijdende dienstverleners alleen nog aan de regels van hun land van oorsprong te houden. Dit ‘land-van-oorspongbeginsel’ zou ertoe leiden dat er oneerlijk op arbeidsvoorwaarden zou kunnen worden geconcurreerd. Als een loodgieter uit Hongarije of Roemenië in Nederland zijn diensten komt aanbieden en alleen de Hongaarse of Roemeense arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden hoeft te respecteren, duikt hij onder de kosten die een Nederlandse loodgieter wél moet maken. Dat leidt tot een race to the bottom. Dat geldt niet alleen voor bescherming van werknemers, maar ook voor milieubescherming. In Nederland werkte de SP daarom in de afgelopen jaren samen met PvdA, Groenlinks en de vakbonden samen om deze uiterst liberale richtlijn zolang en zoveel mogelijk tegen te houden. Ook Europees werd volop actie gevoerd. In Brussel en Straatsburg demonstreerden vele tienduizenden mensen tegen de voorstellen van Bolkestein. Met succes. Het omstreden 'land-van-oorsprongbeginsel' werd uit de richtlijn geschrapt en veel publieke en semi-publieke diensten werden uitgezonderd van de werkingskracht ervan. Werknemers worden ook in de toekomst beschermd bij arbeid in een andere lidstaat volgens de normen van de al bestaande – meer zekerheid biedende – Europese ‘Detacheringsrichtlijn’.
SP-senator Tuur Elzinga telde in het debat met de ministers Van der Hoeven en Hirsch Ballin deze week de zegeningen van de geleverde strijd, waarbij hij zelf nauw betrokken was. Elzinga: “Er is veel winst geboekt en die moeten we als progressieve partijen en vakbonden ook claimen. Maar ondertussen blijkt dat de Detacheringsrichtlijn minder bescherming biedt dan beloofd. Enkele recente uitspraken van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg zijn zeer zorgwekkend.” Om die reden roept Elzinga de regering op zich in de Europese Unie hard te maken voor de verdediging van arbeidsvoorwaarden en fundamentele vakbondsrechten.
De Europese vakbeweging heeft aan de bel getrokken over de arresten van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg, waarin telkens aan de vrijheid van vestiging en de vrijheid van dienstverlening een hoger belang wordt toegekend dan aan nationale regelgeving ter bescherming van arbeidsvoorwaarden of aan fundamentele vakbondsrechten, zoals het recht op staking of collectieve actie. De SP-senator vroeg de regering dan ook of zij de zorgen over de bescherming van werknemers in de EU deelt en erkent dat sociale grondrechten niet ondergeschikt mogen zijn aan de economische vrijheden. Hij vroeg de regering verder zich in de Europese Unie in te zetten voor een socialere interpretatie van de Detacheringsrichtlijn. Minister Van der Hoeven van Economische Zaken onderschreef dat ook in de Dienstenrichtlijn de sociale bescherming moet blijven gewaarborgd en zal minister Donner (Sociale Zaken) vragen duidelijkheid te geven over de precieze bescherming van werknemers onder de Detacheringsrichtlijn.
Elzinga: “‘Ook dat is winst, maar niet voldoende om ons ja tegen deze Dienstenwet te laten zeggen. Daarvoor is nog teveel onzeker.”
