Nieuw Strategisch Concept NAVO moet relatie leggen met rest van de wereld
De NAVO en haar lidstaten moeten inzien dat er in een snel veranderende wereld nieuwe antwoorden gevonden moeten worden op de veiligheidsvraagstukken van de 21ste eeuw. Ze realiseren zich te weinig dat de Koude Oorlog echt voorbij is en dat de NAVO haar plaats in de mondiale veiligheidsarchitectuur opnieuw moet definiëren. Daarbij mag de alliantie niet bang zijn voor onorthodoxe oplossingen. Dat was belangrijkste boodschap van het seminar “NATO at 60- the future ahead” dat de Eerste Kamer vrijdag op initiatief van de SP organiseerde.
Binnen de NAVO wordt op dit moment druk gediscussieerd over een nieuw strategisch concept voor het grootste militaire bondgenootschap van de wereld. In november 2010 moet het nieuwe concept aangenomen worden op een NAVO-top van regeringsleiders en staatshoofden in Lissabon. Het oude strategische concept uit 1999 voldoet niet meer. De verhoudingen in de wereld zijn sindsdien diepgaand veranderd.
Op het symposium gaven diverse experts uit binnen- en buitenland hun visie op de toekomst van de NAVO. Volgens prof. Julian Lindley-French, die op dit moment als adviseur meewerkt aan een gemeenschappelijk standpunt van de Amerikaanse, Britse en Franse regering is het op dit moment onduidelijk welke rol de NAVO op het wereldtoneel wil spelen. Het nieuwe strategische concept moet daar meer inzicht in verschaffen. Konstantin Kosachev, voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Zaken van het Russische parlement, pleitte ervoor dat de NAVO samen met Rusland werk maakt van vrede en veiligheid in Europa. Hij wees erop dat met een nieuwe president in Amerika de kans groter is dat het voorstel van de Russische president Medvedev voor nieuwe Europese veiligheidsafspraken serieus genomen wordt. Maar de tijd dringt, volgens Kosachev. En er zijn nog teveel mensen in Rusland en Europa die elkaar eerder als vijand dan als partner zien. Dat herbergt grote risico’s in zich.
SP-senator Arjan Vliegenthart waarschuwde op het symposium voor het gevaar het nieuwe strategische concept op Afghanistan toe te snijden. “Het is minstens zo belangrijk dat het nieuwe strategische concept ook de relatie met internationale organisaties als de Verenigde Naties en andere grootmachten zoals Rusland, China en India definieert. Het gaat erom om onze belangen zorgvuldig af te wegen tegen die van andere landen en te proberen gemeenschappelijkheden te ontdekken. Veiligheid is een ondeelbaar begrip en we mogen onze ogen daarom niet sluiten voor landen die niet tot de NAVO horen.”
Arjan Vliegenthart
Het seminar vormt hopelijk de opmaat voor een brede maatschappelijke en politieke discussie over de nut en noodzaak van de NAVO. Voormalig Secretaris-Generaal van het bondgenootschap Jaap de Hoop Scheffer heeft tot een dergelijk debat opgeroepen. Anders zal de steun voor de bondgenootschap wel eens fundamenteel ondermijnd kunnen worden. Vliegenthart is het van harte met hem eens: “Nederland moet actief meedoen aan het debat over het nieuwe strategische concept. Anders dreigt het gevaar dat er straks een nieuw concept ligt waarover de Nederlandse politiek én bevolking zich niet heeft kunnen uitspreken. Dat is niet alleen funest voor het draagvlak van de alliantie, maar ontneemt het ons ook de mogelijkheid om onze ideeën voor een veilige wereld naar voren te brengen.”