Minister halveert internetbewaarplicht onder druk Eerste Kamer

Internetserviceproviders hoeven niet 12 maar 6 maanden de gegevens over alle internetverkeer voor politie en justitie te bewaren. Die belangrijke buiging naar alle critici van de nieuwe bewaarplicht maakte minister Hirsch Ballin toen bleek dat zijn hele wet over het opslaan van telecommunicatiegegevens dreigde te sneuvelen in de Eerste Kamer. SP-senator Tiny Kox prees de minister voor zijn last minute-belofte de wet aan te passen maar stemde met PvdA, D66, GroenLinks en PvdD toch tegen de wet: 'Hier geldt: eerst zien, dan geloven.'

In opdracht van de Europese Unie moeten in alle lidstaten de gegevens van afzenders en geadresseerden van internetverkeer voortaan worden vastgelegd en bewaard ten behoeve van eventueel raadplegen door politie en justitie. De Europese opdracht is uiterst omstreden. Volgens onder andere het College voor de Bescherming van Persoonsgegevens is de regeling strijdig met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Een aantal gerenommeerde Nederlandse hoogleraren gaat nog verder en duidt de regeling aan als 'de vrijwillige weg naar een politiestaat'.

Internetgebruikers protesteren al lange tijd tegen wat zij zien als onnodige inbreuk op hun privacy. En internetproviders zijn bang voor torenhoge kosten, die daarna aan de gebruikers zullen worden doorberekend. Naar schatting gaat het alleen al in Nederland om meer dan één miljard te bewaren verkeersgegevens per dag. Kox: “Dit soort regels creëren voornamelijk schijnveiligheid en hebben daarom dus een hoge mate van schijnheiligheid. De minister gaf toe dat er geen boef of terrorist extra mee zal worden tegengehouden en slechts een enkeling erdoor zal worden opgespoord. Politie en justitie schieten er niks mee op. We verspillen tijd en geld, bezorgen gebruikers een hoop onrust en jagen de samenleving op onnodige extra kosten.”

Voorafgaand aan het debat deze week in de Senaat had de regering extreem zware politieke druk uitgeoefend op de CDA-fractie. CDA-woordvoerder Hans Franken was immers tot nu toe een van de meest geharnaste tegenstanders van de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens. Franken, hoogleraar informatiekunde, maakte in eerdere debatten al de kachel aan met voormalig minister van Justitie Donner en was voornemens hetzelfde te doen met diens opvolger Hirsch Ballin. Bij aanvang van het debat meldde een aangeslagen Franken echter dat hij de 'wetenschappelijke rationaliteit' moest verruilen voor 'politieke opportuniteit' en zou instemmen met de zozeer door hem bestreden wet. Dat kwam hem op vrijwel kamerbreed commentaar te staan. Tiny Kox, die de afgelopen vijf jaar samen optrok met Franken op dit dossier, vroeg hoe het kon dat het CDA nu in strijd met haar eigen argumenten tot een voorstem kwam. Hij memoreerde dat Galileo Galilei destijds pas van zijn geloof dat de aarde om de zon draaide afviel toen de paus hem dreigde met de brandstapel. Kox: “Maar ik dacht dat het CDA die toch had afgeschaft?' Waarop Franken onthutsend openbaar meldde dat er tegenwoordig ook brandstapels zijn zonder twijgen en takken maar even effectief.”

De opzienbarende ommezwaai van het CDA sterkte echter kennelijk andere partijen in hun verzet tegen de aanleg van wat wel de grootste telecommunicatiedatabank ter wereld wordt genoemd. Naast SP en GroenLinks leverden ook coalitiepartners PvdA en ChristenUnie zware kritiek op de wet en met name op de duur van de opslagtermijn. Waar de regering voor 12 maanden koos, hanteert de Duitse regering een half zo lange bewaartermijn. Tegen het einde van het debat zagen Kamerleden hoe de minister driftig aan het turven sloeg en kennelijk constateerde dat hij de slag met de Senaat dreigde te gaan verliezen. Daarop kwam hij met zijn opmerkelijke buiging en beloofde de Eerste Kamer op korte termijn de wet te zullen repareren door de bewaartermijn te halveren. Een krappe meerderheid van CDA, VVD en ChrstenUnie/SGP hielp daarna de wet over de eindstreep. De rest van de Senaat stemde tegen, op basis van de gedachte: 'eerst zien, dan geloven'.

Na de zomer zal Hirsch Ballin zijn wetswijziging aan beide Kamers voorleggen.

Betrokken SP'ers