Noodlanding voor JSF: nu doorpakken en uit project stappen
Uit de bijdrage van Krista van Velzen aan het debat:
“Vandaag is de dag dat de Partij van de Arbeid kleur moet bekennen. Verkiezingsbeloftes houden of draaien. Ik vreesde dat de PvdA zou draaien omdat de PvdA vorig jaar mei al instemde met deelname aan de testfase van de JSF, toen het verdrag daartoe werd getekend. De PvdA stemt nu niet in met de volgende stap de fuik in. De SP is blij. Jacks Straaljager Fiasco moet een noodlanding maken.
Het regeerakkoord schrijft alleen voor dat dit jaar een besluit genomen moet worden over de aanschaf van testtoestellen. Niet over gaan tot aanschaf is het beste besluit wat we hier vandaag kunnen nemen.
Banen en winst? De beloofde banen blijven vage beloftes, grote zeepbellen die onder de kritische blik van het Centraal Planbureau en Price Waterhouse Coopers uiteenspatten.
De binnengesleepte orders blijken voor meer dan de helft geen orders voor het Nederlandse bedrijfsleven te zijn, maar slechts offertes. Mogelijkheden. Hoop…
De animo om de JSF aan te schaffen blijkt een stuk minder groot dan verwacht. De verwachting dat er 6000 toestellen verkocht zouden worden, blijkt volstrekt irreëel.
Amerika’s grootste bondgenoot Israël blijft wikken en wegen. De kans is zeer reëel dat zelfs de voorzichtige inschatting, dat er 4500 toestellen verkocht zullen worden, niet waargemaakt wordt.
Het aantal testvluchten loopt zwaar achter, de productie en de testfase overlappen op zo’n manier dat de kinderziektes pas na productie er uitgehaald zullen worden. Reden genoeg om niet in te stemmen met welke nadere stap dan ook!
Wat ons betreft kan het ambitieniveau van defensie naar beneden en daar past een kleinere luchtmacht bij. Veel minder vliegtuigen is dus een goed idee.
Verder met de F16? Maar laten we eens helemaal terug gaan naar de basisvraag: is het noodzakelijk om de F-16 nu te vervangen? Dat ding vliegt goed en het is heer en meester in de lucht. Allicht zal het slijten en zullen delen vervangen moeten worden. Ik denk dat doorvliegen met de F16 aanzienlijk minder zal kosten dan nu de JSF aan te schaffen.
Staatssecretaris De Vries komt met de niet onderbouwde stelling dat de kosten de klauwen uit lopen. Maar de vraag ’Wat kost het per jaar langer doorvliegen met de F16’ beantwoordt hij niet. Zelfs niet als de Kamer hem dat per motie verordonneert. Heeft hij wat te verbloemen? Weet hij ook wel dat langer doorvliegen stukken goedkoper is dan een nieuw vliegtuigje kopen?
Ik volg hierin de oproep van mevrouw Eijsink van de PvdA: ‘De staatssecretaris heeft er belang bij ons goed te informeren. Als hij ons niet serieus neemt, kunnen wij straks geen besluit nemen. Dan wordt er dus ook geen vliegtuig aangeschaft’.
Ik wil de PvdA een kans geven hun eerdere stem tegen mijn motie om langer door vliegen te onderzoeken recht te zetten en zal hierover een nieuwe motie indienen.
Testtoestellen Deze staatssecretaris wil dat we twee testvliegtuigen kopen en nog deze regeerperiode de rest ook. Maar wie koopt er nu voor een slordige 2 of 3 honderd miljoen aan vliegtuigen om ze vervolgens in het museum te zetten? We zitten middenin een kredietcrisis!
Niemand kan met droge ogen beweren dat de JSF geen herrie maakt. Er zijn onderzoeken die de ene kant op wijzen, er zijn onderzoeken die de andere kant op wijzen. Maar het belangrijkste ontbreekt. Namelijk stijgen en landen.
Van een serieuze kandidatenvergelijking is op dit punt geen sprake. De gemeenten Uden, waar Volkel ligt, pleit er voor geen besluit te nemen tot alle informatie over het geluid en de gevolgen voor de bouwstop bekend zijn.
Deze staatssecretaris wil toch geen vliegtuigen kopen waar niet mee gevlogen kan worden? Wij vermoeden dat dit ding veel luider zal zijn dan de F16. Minder vliegen zou wel eens zo weinig vliegen kunnen worden, dat je het ding net zo goed niet aan kan schaffen. Dat zijn toch zaken die je moet weten voordat je over gaat tot de volgende fase?
Samenvattend: er is geen noodzaak, de F16 kan nog jaren mee. Er is geen vijand, de F16 is heer en meester in de lucht. De prijs is ongewis maar stijgende. De JSF is met onzekerheden en risico’s omkleed. Dan is er maar een reactie te verantwoorden: JSF? Nee, bedankt!
De discussie rond de ontwikkeling en aanschaf van de Joint Strike Fighter (JSF) is in een cruciale fase beland. Tot veler verrassing besloot de PvdA vandaag niet in te stemmen met de aankoop van de testtoestellen van het gevechtsvliegtuig. “Terecht en verstandig dat de PvdA de JSF een noodlanding laat maken,” oordeelt SP-Kamerlid Krista van Velzen. “En nu doorpakken! Trek de stekker uit dit miljardenverslindende project.”
De regering van CDA, PvdA en ChristenUnie wil twee testtoestellen aanschaffen. De SP is daar tegen, omdat dit feitelijk betekent dat Nederland definitief kiest voor aanschaf van tientallen toestellen. Van Velzen: “Het is onverantwoord om enorme bedragen uit te trekken voor een project dat van onzekerheden aan elkaar hangt.”