‘Slechte vooruitzichten vereisen daadkracht en solidariteit’

De zeer slechte economische vooruitzichten die vandaag bekend zijn geworden, maken extra duidelijk hoe belangrijk het is om de economie te stimuleren en oog te houden voor solidariteit. Dat stelt SP-leider Agnes Kant in reactie op de ongekend negatieve berichten van het Centraal Planbureau (CPB). Er wordt ondermeer massawerkeloosheid voorspeld: liefst één op de tien mensen zal zijn of haar baan verliezen.

De voorspelling van de economische ontwikkeling is negatiever dan wie ook had gedacht. Hoe valt dit bij de SP? “Dit is erg slecht nieuws, vooral de mensen die hun baan gaan verliezen zullen het zwaar krijgen. Die mensen zijn onze eerste zorg. Daarom hameren wij er al weken op dat het kabinet met een economisch stimuleringsplan moet komen. Waar de overheid voor banen kan zorgen, moet ze dat doen. Helaas is het kabinet nog traag, trager dan bijvoorbeeld omringende landen.”

Gaat de SP de crisis oplossen? “Nee, die pretentie hebben wij niet. Het gaat erom de klappen zo goed mogelijk op te vangen en de pijn eerlijk te verdelen. Deze crisis is veroorzaakt door de grootverdieners en is het gevolg van het ongebreidelde kapitalisme, we moeten voorkomen dat de rekening vooral terecht komt bij de mensen die het minste kunnen hebben en geen enkele schuld aan de crisis hebben.”

Er zullen hoe dan ook straks meer mensen dan banen zijn, zo is de voorspelling. “Dat betekent dus dat je niet kunt doen alsof werkeloosheid de schuld is van de werklozen, zoals veel rechtse partijen vaak suggereren. Die mensen moet je dus niet straffen door uitkeringen te korten, maar hen sterker maken: hun kansen vergroten door bij te scholen of om te scholen. En de SP blijft pleiten voor een soepeler regeling voor werktijdverkorting, dat is in feite een heel productieve werkloosheidsregeling.”

Wat moet er in zo’n stimuleringspakket zitten? Wat stelt de SP concreet voor? “Investeer in de bouw en onderhoud van huurwoningen, in energiebesparing in woningen. In onderhoud van scholen, in onderhoud en aanleg van spoorwegen. Leg extra spoorlijnen aan, bijvoorbeeld tussen Breda en Utrecht. Verbeter de waterwegen en sluiscomplexen. Pleeg nieuwbouw voor ziekenhuizen, verbouw verpleeghuizen zodat straks iedereen een éénpersoonskamer kan krijgen. Bouw buurtverpleeghuizen. Investeer in duurzame energieprojecten en innovatie. Er is genoeg te doen, het is vooral een kwestie van keuzes maken, mouwen opstropen en beginnen.”

En wat moet er op de langere termijn gebeuren? “Deze crisis is een systeemcrisis, de praktijk toont hier aan dat het ongeremde kapitalisme wereldwijd tot drama’s leidt. Het is dus geen kwestie van een noodverband leggen en dan weer doorgaan. De politiek moet lessen trekken en er zullen fundamentele veranderingen moeten komen. De economie zal democratischer moeten worden bestuurd en gecontroleerd, met meer zeggenschap voor werknemers en minder aandeelhoudersmacht. De graaicultuur moet echt ten einde komen en excessen moeten veel feller worden bestreden. We moeten echt naar een nieuwe koers, anders zullen we snel weer op weg zijn naar de volgende crisis.”

Zie ook de reactie van Agnes Kant bij de NOS: