'Geen dubbele pet voor hoogste bestuursrechter'

SP-Kamerlid Jan de Wit vindt dat er per direct een einde moet komen aan de dubbele functie van de leden van de Raad van State. Aan de ene kant adviseren de leden van de Raad van State de regering over wetsvoorstellen. Aan de andere kant moet de Raad van State als hoogste rechter oordelen in geschillen tussen de burger en de overheid. De Wit: “Dat is niet goed. Iedere schijn van partijdigheid bij de hoogste rechter moet worden vermeden. Dat is in de huidige constructie onmogelijk.”

Een particulier die een geschil heeft met de overheid moet verzekerd zijn van een eerlijk proces, maar dat is niet te garanderen als de rechter tevens het belangrijkste adviesorgaan van de overheid is, zegt De Wit: “Onlangs was er veel ophef over de rechtspraak door de Raad van State in vreemdelingenzaken. Advocaten en andere deskundigen zijn het er over eens dat een beroep van de vreemdeling bij de Raad van State weinig kans maakt. Zelfs het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld dat het hoger beroep in asielzaken bij de Raad van State geen ‘effectief rechtsmiddel’ is. Dat moet Nederland zichzelf echt aantrekken.”

De regering komt zelf met een voorstel om een ‘Afdeling advisering’ en een ‘Afdeling bestuursrechtspraak’ in het leven te roepen. Een lid van de Raad van State kan dus nog steeds lid van beide afdelingen zijn, en is dus nog steeds zowel adviseur als rechter. Het lijkt erop dat een Kamermeerderheid wil dat nieuwe leden worden belast met ofwel advies ofwel rechtspraak. De huidige leden zouden dan nog steeds beide taken mogen blijven uitoefenen. De Wit: “Ik vind dat ook de huidige leden benoemd moeten worden in één van beide afdelingen, anders blijf je tot in lengte van dagen met deze dubbelfuncties zitten. Dat is nergens voor nodig en nu is de kans daar iets aan te doen.”

Volgens de Wit moet de bestuursrechtspraak op termijn helemaal weg bij de Raad van State. “De hoogste bestuursrechter moet oordelen over het handelen van de overheid. Het is beter om deze rechtspraak onder te brengen bijvoorbeeld bij de Hoge Raad. Iedere schijn van afhankelijkheid en partijdigheid moet je vermijden. We moeten zuinig zijn op het vertrouwen van de burger in de rechtspraak”.