Crisismaatregelen: 'Kabinet moet handrem eraf halen'

SP-woordvoerder Financiën Ewout Irrgang vindt de aangekondigde kabinetsmaatregelen om de economische crisis tegen te gaan veel te mager. Irrgang: “We hebben te maken met de grootste economische crisis sinds de jaren ‘30 en het kabinet neemt maatregelen met handrem erop.”

De Tweede Kamer sprak vandaag over de viertal steunmaatregelen om de economische crisis het hoofd te bieden, die het kabinet vrijdag aankondigde. Het komt er vooral op neer dat de overheid meer garanties gaat geven aan banken, zodat het voor bedrijven, woningbouwcorporaties en zorginstellingen makkelijker wordt om aan geld te komen.

Volgens Irrgang moet natuurlijk voorkomen worden dat bedrijven failliet gaan doordat zij niet aan geld kunnen komen, maar de aangekondigde maatregelen zijn slechts enkele druppels op de gloeiende plaat. Volgens de Europese Commissie zal Nederland te maken krijgen met de grootste economische krimp sinds de jaren ’30. De minister van Sociale Zaken voorspelt massawerkloosheid. Volgens Irrgang is er daarom een veel groter pakket maatregelen nodig om de economie op gang te houden, net als in landen zoals Frankrijk, Duitsland, Engeland en de VS die met uitgebreide stimuleringspakketten komen. “De overheid zal zelf veel directer moeten investeren in de economie. Daarbij kun je denken aan het naar voren halen van grote investeringen in het spoor, in duurzame energie, energiebesparing en in woningbouw. Daarmee wordt direct werkgelegenheid behouden en gecreëerd”, aldus Irrgang.

Daarnaast kan er volgens Irrgang meer gedaan worden om de kredietverlening aan gezonde bedrijven op peil te houden. Bedrijven klagen sinds eind vorig jaar over de weigerachtige houding van banken. Ook het afsluiten van kredietverzekeringen is veel moeilijker geworden. Irrgang wil daarom dat minister Bos een spoedprocedure bij de financiële ombudsman instelt voor ondernemers die vinden dat hun krediet of kredietverzekering om onduidelijke redenen geweigerd is.

Wat Irrgang betreft moet het kabinet bij het bestrijden van de recessie minstens zoveel daadkracht tonen als bij het ondersteunen van de banken. “Het is tijd voor een pakket maatregelen met tanden. Kabinet, open de ogen en haal die hand van de handrem!” aldus Irrgang.

Hieronder de gehele bijdrage van Irrgang:

Mevrouw de voorzitter! ‘Slome Henkie van Europa’ ‘Druppels op een gloeiende plaat.’ ‘Crisismaatregelen op kousenvoeten.’ ‘Met de handrem erop.’ ‘Een pakket waaruit blijkt dat kabinet blind is voor breedte en diepte van de crisis.’

Het zijn enkele van de kwalificaties voor de anti-crisis maatregelen die vrijdag door het kabinet zijn aangekondigd. Het overslaan van de kredietcrisis naar Nederland is een paar maanden oud. De financiële crisis lijkt zich in een razend tempo in een economische crisis van ongekende omvang te transformeren. De Europese Commissie verwacht voor Nederland een economische krimp die sinds de jaren dertig niet meer is gezien. De minister van Sociale Zaken voorspelt massawerkloosheid. President Obama komt met een New Deal. Frankrijk, Engeland, Spanje en recentelijk ook Duitsland komen eveneens met grote stimuleringspakketten.

Maar dit kabinet komt met een losse flodder, een muggescheet. Dit najaar zagen we van minister Bos een daadkrachtig ingrijpen maar dat daadkrachtige optreden ontbreekt hier ten ene male. Snelle Wouter is nu slome Wouter. Waar blijft het grote stimuleringspakket naar Amerikaans of Europees voorbeeld? En daarbij kan de bestrijding van de economische crisis natuurlijk niet wachten op de oplossing van de financiële crisis, zoals minister Bos gisteren in Brussel suggereerde.

Waar blijft het kabinetsplan om investeringen naar voren te halen zoals gevraagd in de motie Slob? In spoor, duurzame energie, energiebesparing, woningbouw en ga zo maar door. De SP-fractie pleitte er voor de jaarwisseling al voor en er is weinig tijd meer te verliezen. En als van dat stimuleringspakket voldoende stimulerend effect wil uitgaan dan moeten de knellende banden van de begrotingsregels geen belemmering zijn. Nood breekt wet. En ook begrotingsregels. Graag een reactie van de minister van Financiën hierop. Of gaan we vandaag door met discussiëren over al dan niet bezuinigen terwijl de rest van de wereld praat over het stimuleren van de economie?

Mevrouw de voorzitter,

De SP-fractie is ronduit teleurgesteld over de voorgestelde uitbreiding van de exportkrediet verzekeringen door de staat. Het kabinet pakt daarmee slechts een klein deel van de problemen bij de kredietverzekeringen aan. Kredietverzekeraar Atradius heeft eind vorig jaar de maximale dekking voor grote EU landen als Frankrijk, Spanje en Italië fors verlaagd, in sommige gevallen met twintig tot dertig procent. Dat zijn alle drie grote economieën en belangrijke exportlanden voor Nederland. Staatssecretaris Heemskerk kan de halve wereld afreizen op handelsmissies maar laat hij om te beginnen hier eens iets aan doen. Wat uitblijft, is een algemene aanvullende publieke kredietverzekering waar de markt is opgehouden te bestaan. De SP fractie pleitte al eerder voor een regeling naar Frans voorbeeld, en we doen dat nu opnieuw, waarom wordt daar nu geen werk van gemaakt?

Eind vorig jaar was al bekend dat sommigen banken zeggen niet bekend te zijn met de BBMKB (Besluit Borgstelling MKB Kredieten). De minister van Economische Zaken heeft toegezegd de banken daarop aan te spreken. Is dat ook gebeurd en waar heeft dat toe geleid? Want als banken niet meewerken, heeft uitbreiding van de BBMKB geen zin. Er is veel onbegrip bij bedrijven en ondernemers over weigerachtige banken. Wat vindt de minister van Financien van het voorstel om een spoedprocedure bij de financiële ombudsman op te tuigen voor ondernemers die vinden dat hun krediet of kredietverzekering om onduidelijke redenen is geweigerd? Of er geweigerd wordt om gebruik te maken van de BBMKB of groeifaciliteit. In Frankrijk bestaat iets dergelijks al.

Voorzitter,

De minister van Sociale Zaken verlengt nu de regeling voor tijdelijke werktijdverkorting. Een verlenging waar hij eind vorig jaar nog mordicus op tegen was. We verwelkomen dat maar waarom ook niet het omzetcriterium versoepelen? Waar u destijds even mordicus tegen was!

Een meer permanente regeling is volgens de SP nodig al dan niet in de vorm van een deeltijd WW. In Duitsland bestaat een dergelijke permanente regeling al. Als onderdeel van het Duitse stimuleringspakket is ook geld gereserveerd om tijdelijk een belang te nemen in noodlijdende bedrijven met perspectief. Is het kabinet bereid om die mogelijkheid ook voor Nederland te onderzoeken? Daarmee zou een vorm van steun aan bedrijven kunnen worden gegeven waar de overheid ook iets voor terugkrijgt in de vorm van gedeeltelijk eigendom. Graag een reactie.

Tot slot.

De SP fractie verwacht dat het kabinet nu daadkracht toont in plaats van dit slappe tandeloze pakket. Kabinet open de ogen, en haal die hand van de handrem.