Commissie Nijpels negeert prima alternatief voor ontpoldering
Het advies van de Commissie natuurherstel Westerschelde onder leiding van oud-VVD-minister Ed Nijpels, die de opdracht van minister Verburg (CDA) had om te zoeken naar alternatieven voor de ontpoldering langs de Westerschelde, is een enorme domper voor 80% van de Zeeuwen. Ook de SP is teleurgesteld over het advies, maar de woordvoerders in de Tweede en de Eerste Kamer (Hugo Polderman en Kees Slager) hadden er al voor gewaarschuwd, dat het kabinet via deze commissie toch haar zin zou proberen door te zetten. De boodschap die Nijpels dinsdag bracht voldeed geheel aan die verwachting: de omstreden ontpoldering van de Hertogin Hedwigepolder moet volgens Nijpels doorgaan omdat dat het beste zou zijn om de natuur in de rivier te herstellen. Bovendien moet de eis van de grote meerderheid van de Tweede Kamer dat er geen grond onteigend mag worden voor de ontpoldering, van tafel, zo geeft de commissie ongevraagd als extra advies.
Van alle, in totaal 78 alternatieven die bij haar werden ingediend, heeft de commissie er slechts vijf het predikaat ‘kansrijk’ gegeven en dus als serieus alternatief aangemerkt. Maar die komen vreemd genoeg alle vijf ook neer op ontpoldering. In drie gevallen gaat het om een rechtstreekse ontpoldering (maar dan van andere, nog grotere polders) en in de andere twee om ‘gecontroleerd onder water zetten’ van polders, waarbij er een doorgang in de dijk wordt gegraven en het zoute water via een sluis de polder in loopt. Iets wat je het beste kunt omschrijven met ‘ontpolderen light’.
Het bevreemdt de SP dat de commissie andere, veel interessanter alternatieven, heeft afgewezen. Zo kreeg de commissie op aandringen van de Eerste Kamer ‘carte blanche’ om ook buiten het Westerscheldegebied te zoeken naar alternatieven. Die zoektocht heeft geleid tot de vaststelling dat in het Haringvliet vele honderden hectares estuariene natuur zullen ontstaan als de Haringvlietsluizen op een kier worden gezet. Dat is iets wat ook gaat gebeuren dankzij het zogenaamde “Kierbesluit.” Daardoor komt er weer getijdenwerking in het Haringvliet en verder landinwaarts tot in de Biesbosch. De Kier zou, zo concludeert het rapport Nijpels, “kunnen fungeren als opstap tot verdergaande alternatieven die aanzienlijke oppervlakten schorren en slikken opleveren, die weer nieuwe leefgebieden voor soorten en gunstige omstandigheden voor de vestiging van habitattypen opleveren” . Daar komt nog bij dat in de visie van de Deltacommissie van oud-minister Veerman, de Haringvlietsluizen in de toekomst altijd open zullen staan, waardoor het Haringvliet in feite weer eenzelfde estuarium wordt als de Westerschelde nu is.
Ondanks de positieve bevindingen, wijst de Commissie Nijpels dit alternatief af omdat de maatregel “niet op korte termijn realiseerbaar is”. De SP vind dat een onbegrijpelijk argument, temeer omdat er intussen overeenstemming is bereikt tussen belanghebbenden om de Haringvlietsluizen met ingang van 2010 op een kier te zetten en het advies van de nieuwe Deltacommissie is om die kier groter en permanent te maken. Kortom: hier wordt een prima alternatief, waardoor estuariene natuur buitendijks ontstaat en er dus geen goede poldergrond onder water hoeft te worden gezet, met bedenkelijke argumenten afgeserveerd.
Overigens blijft de SP van mening, dat het probleem van de Westerschelde grotendeels kan worden opgelost door geen toestemming te geven aan Antwerpen om de vaargeul nog verder te verruimen en verdiepen (met alle ecologische nadelen voor de rivier), maar de grote containerschepen aan de kust, in Zeebrugge op te vangen. Dat doet Rotterdam ook op de Maasvlakte en Hamburg in Cuxhaven. De Antwerpse havenlobby eist echter een onbeperkte doorgang over de rivier van steeds grotere en dieper stekende zeeschepen. Het kabinet Balkenende meent kennelijk dat ze als ‘goede nabuur’ verplicht is om daar aan tegemoet te komen en deze kwetsbare rivier voor op te offeren.