Burgemeesters mogen agressieve partners 30 dagen uit huis zetten

‘Met deze wet wordt een hardnekkig taboe doorbroken. Als achter de voordeur binnen een relatie onacceptabele dingen gebeuren, moet de overheid, ook ongevraagd, kunnen handelen.’Aldus SP-senator Nanneke Quik-Schuit over de wet ‘Tijdelijk huisverbod’.

Dát de mogelijkheid moet worden geschapen om mensen (meestal mannen) een tijdje uit huis te zetten omdat ze zich in hun eigen huis zo agressief gedragen tegenover huisgenoten dat voor hen ‘onmiddellijk en ernstig gevaar’ dreigt, daarover was de Eerste Kamer het dinsdag volledig eens met de ministers Hirsch Ballin (Justitie) en Ter Horst (Binnenlandse Zaken). Tenslotte vinden er in Nederland naar schatting jaarlijks zo’n 450.000 incidenten ‘achter de voordeur’ plaats en staat huiselijk geweld (na het verkeer) als tweede op de lijst van dodelijke slachtoffers met een onnatuurlijke oorzaak.

Maar of de burgemeester degene moet zijn die de bevoegdheid krijgt (zoals het wetsvoorstel wil), om iemand voor maximaal 30 dagen – zonder rechterlijke uitspraak – uit huis te plaatsen, daarover werd urenlang gedebatteerd.

Veel senatoren hadden er bedenkingen tegen. Nederland neemt met deze wet immers een uitzonderingspositie in Europa in, want hoewel er meer landen zijn waar een tijdelijk huisverbod is ingevoerd, de bevoegdheid is overal elders bij Justitie gelegd. Daarnaast hebben de burgemeesters de laatste tijd steeds meer bevoegdheden gekregen in de sfeer van openbare orde en veiligheid, zoals straat- en samenscholingsverboden.

De beide ministers bleven echter bij hun mening dat de burgemeester de meest aangewezen figuur is om hier handelend en snel op te treden. Overigens kan de burgemeester de bevoegdheid desgewenst overdragen aan een hulp-Officier van Justitie.

In reactie op de bezwaren van de toenemende werkdruk voor de burgemeesters kondigde minister Ter Horst aan dat ze nog dit najaar een visie over de toekomstige aard en omvang van de bevoegdheden van de burgemeester naar het parlement zal sturen. Voor de meerderheid was die toezegging voldoende.

Per 1 januari 2009 zullen de burgemeesters dus gebruik kunnen maken van hun nieuwe bevoegdheid. Volgens de regering zal het gaan om circa duizend uithuiszettingen per jaar, maar uit Rotterdamse berekeningen blijkt dat het wel eens een veelvoud zou kunnen worden.

Senator Quik-Schuit maakte zich in dat verband ernstig zorgen of er per 1 januari al voldoende hulpverleningsaanbod beschikbaarheid zal zijn. ‘We moeten het natuurlijk niet hebben dat een uit huis geplaatste man straks in de tuin of voor de voordeur van zijn eigen huis gaat slapen’. De beide ministers wuifden die bezwaren weg: ‘Het is afgesproken met de gemeenten dat het per 1 januari in werking treedt en er is al een lange aanlooptijd aan vooraf gegaan’, aldus Ter Horst.