Wel een plan voor oorlog, maar geen plan voor vrede

“U verwijt de SP dat ze geen antwoord heeft op het Afghaanse probleem, maar ik stel vast dat deze regering geen antwoord heeft op mijn vragen. Als het om de missie in Uruzgan gaat dan heeft u wel een plan voor de oorlog daar, maar geen plan voor de vrede.” Die scherpe conclusie trok SP-senator Arjan Vliegenthart vanmiddag aan het einde van een debat met minister Verhagen van Buitenlandse Zaken.

De Eerste Kamer zette vandaag de serie themadebatten over de rol van Nederland in de wereld voort met een debat met de ministers van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en van Defensie over de zogenaamde ‘drie D-benadering’, waarbij de D’s staan voor ‘diplomacy, defence en development’, een concept dat volgens minister Van Middelkoop vandaag voor het eerst in het Nederlandse parlement als zodanig onderwerp van debat was. Het ontstond na de aanslagen van 11 september en is gebaseerd op de overtuiging, dat veiligheid nooit alleen met militaire middelen kan worden afgedwongen, maar in samenhang gezien moet worden met ontwikkelingssamenwerking en diplomatie. “We praten de hele dag over de ‘drie D-benadering’, maar waar is de diplomatie?”, vroeg Vliegenthart aan Verhagen. De minister had weinig zin om daar volledige openheid over te verschaffen: ‘Wat ik doe is minder zichtbaar, maar ik werk wel degelijk achter de schermen. Wij steunen president Karzai in zijn verzoeningspogingen maar daar zijn grenzen aan.Wij geven geld aan de Afghaanse regering om delen van de Taliban los te weken en zover te krijgen dat ze geweld afzweren. Maar we gaan niet praten met terroristen, die het geweld niet eerst afzweren.”

Verschillende senatoren vonden dat niet ver genoeg gaan. Ook Klaas de Vries (PvdA) en Britta Böhler (GroenLinks) wezen erop, dat de geschiedenis heeft geleerd dat onderhandelen zonder voorwaarden vooraf met gewelddadige tegenstanders (bijvoorbeeld de IRA in Noord-Ierland) uiteindelijk tot vrede kan leiden. Ook senator Frank van Kappen (VVD) vond dat de regering bereid moet zijn om te onderhandelen met ‘ krijgsheren en schurken die de orde van de dag bepalen in fragiele staten.’ Ook volgens hem maakt dat soort diplomatieke initiatieven juist deel uit van een ‘drie D-benadering’.

Maar Verhagen zag dat anders. Met een rebellenleider in Afrika zou nog te praten zijn, maar met terroristische organisaties als Taliban, Hamas of Hezbollah wenst deze regering niet te praten, ook niet via de ‘drie D-benadering’.

En dat bracht Vliegenthart tot de conclusie dat de Nederlandse regering geen werkelijk plan heeft dat tot een definitieve oplossing van het Afghaanse probleem kan leiden. Ofwel: geen plan voor een blijvende vrede.