RVZ sluit ogen voor gevolgen marktwerking in zorg
De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) houdt zich Oost-Indisch doof voor de negatieve gevolgen van de marktwerking in de Nederlandse gezondheidszorg. Dat zegt SP-Kamerlid Henk van Gerven in reactie op het negatief advies van de RVZ over de invoering van een maatschappelijke toets op fusies van zorginstellingen. “Dit is geen advies van een onafhankelijke raad, dit lijkt een lobby van een liberaal bolwerk.”
Marktwerking en fusies hebben de kwaliteit en bereikbaarheid van de zorg nooit achteruit doen gaan, zegt bestuurslid Rien Meijerink van de RVZ in de Volkskrant woensdag. “Dat moet hij ook eens met droge ogen beweren in Vlissingen. Daar staat het enige ziekenhuis op Walcheren, een eiland met honderdduizend inwoners en in de zomer honderdduizenden bezoekers. De Raad van Bestuur van dat streekziekenhuis heeft besloten samen te gaan met het ziekenhuis in Goes waardoor heel Walcheren zonder ziekenhuiszorg komt te zitten. En hij mag het van ons ook uitleggen aan de inwoners van Harlingen die hun goed functionerende ziekenhuis zagen verdwijnen en die nu voor een groot deel van de zorg 30 kilometer verderop naar Leeuwarden moeten.”
Dus wil de SP een maatschappelijke toets op fusies. Wat houdt die in? “De afgelopen jaren is de overheid langzaam de greep op de zorg kwijtgeraakt. De SP is van mening dat die invloed teruggepakt moet worden. Het is niet aan artsen of een Raad van Bestuur om te bepalen waar een ziekenhuis of een andere zorginstelling mag staan en waar niet. Dat is aan de overheid. Met een maatschappelijke toets houdt de overheid een vinger in de pap bij fusies, kan zij zich een oordeel vormen over de wenselijkheid van een fusie en die blokkeren als de gevolgen bijvoorbeeld de bereikbaarheid van zorg in gevaar brengen.”
Maar volgens Meijerink kan een groter ziekenhuis betere specialistische zorg geven. “Wij hebben niets tegen de grote specialistische ziekenhuizen en de academische ziekenhuizen. Het is heel goed dat die er zijn. Het is ook absoluut niet zo dat ieder streekziekenhuis een transplantatie moet kunnen uitvoeren. Maar basisziekenhuiszorg op een acceptabele afstand is net zo belangrijk.”
De Tweede Kamer keert zich, onder invloed van de SP, langzaam tegen marktwerking in de zorg, zegt Meijerink. En dat is een slechte zaak, vindt hij. “Het is in ieder geval een groot compliment voor de SP, maar die invloed zou wel groter mogen. Meijerinks opmerking geeft aan dat de RVZ ieder contact met de werkelijkheid kwijt is. Iedereen ziet dat marktwerking heeft geleid tot meer bureaucratie, verschraling en ontmenselijking in de zorg. Er tekent zich een tweedeling af tussen mensen die goede zorg kunnen betalen en mensen die het met minder moeten doen. Maar de RVZ zegt 'doorgaan met die marktwerking'. Dat is onbegrijpelijk."
Maar hoe moet het dan? “De SP heeft nog steeds het idee dat zorginstellingen ook tot verbetering kunnen komen door gewoon samen te werken in plaats van te concurreren. En ja het klopt dat er meer geld en meer goed opgeleide artsen en verpleegkundigen nodig zijn om bijvoorbeeld een streekziekenhuis open te houden, maar een beschaafd land heeft daar ook geld voor over.”
Op 9 mei werd bekend dat de Nederlandse mededingingsautoriteit NMa heeft bepaald dat het ziekenhuis St. Lucas in Winschoten en het ziekenhuis Delfzicht in Delfzijl geen vergunning nodig hebben om te fuseren. De fusietrein dendert daar door, terwijl bekend is dat kleine ziekenhuizen vaak beter presteren dan grote ziekenhuizen. De SP zal daarom aanstaande dinsdag in de Tweede Kamer een fusiestop voor de zorg voorstellen. Dit moratorium moet voorkomen dat er nog fusies zoals in Oost-Groningen of Zeeland plaatsvinden. Totdat de Kamer met minister Klink heeft gedebatteerd over de invoering van een maatschappelijke fusietoets en de aanscherping van de Wet toelating zorginstellingen. Ondeugdelijke wetgeving mag er niet toe leiden dat belangrijke streekziekenhuizen verdwijnen.
