Raad van Europa: onderhandelingen Kosovo niet stoppen

De internationale gemeenschap en de betrokken partijen moeten hun inspanningen doorzetten om tot een onderhandelde oplossing voor de toekomstige status van Kosovo te komen. De parlementaire assemblee van de Raad van Europa steunde na een lang debat deze week een motie met die strekking. Die ging in tegen het oorspronkelijke voorstel dat concludeerde dat er via voortgezette onderhandelingen geen oplossing meer te vinden zou zijn en alle mogelijkheden uitgeput zouden zijn.

SP-senator Kox, voorzitter van de linkse fractie in de assemblee en mede-indiener van de motie, was erg blij met de steun van de meerderheid van de parlementariërs uit de 47 lidstaten van de Raad van Europa: “Het originele voorstel gooide de handdoek in de ring en noemde verder onderhandelen zinloos. Dat zette de deur open naar een eenzijdig uitroepen van de onafhankelijkheid door de regering van Kosovo. Volgens velen, onder wie ik, wordt daarmee ook de doos van Pandora geopend. Als Kosovo zich eenzijdig onafhankelijk mag verklaren, zullen andere gebieden dat voorbeeld willen volgen, met alle ernstige gevolgen. Door in te zetten op dooronderhandelen, hoe moeilijk dat ook is, toont de Raad van Europa op dit belangrijke moment wijsheid, op een moment dat vooral een aantal landen in de Europese Unie en de Verenigde Staten opmerkelijk veel haast willen maken. Haastige spoed is zelden goed, en zeker niet in de internationale politiek.”

Naast de toekomst van Kosovo sprak de assemblee over de recente verkiezingen in Rusland en Georgië. Waarnemers van de assemblee noemden de Russische parlementsverkiezingen ‘vrij maar niet fair’ en de Georgische presidentsverkiezingen ‘competitiever dan ooit maar ook slechter dan verwacht’. Namens de linkse fractie riep senator Kox de regeringen van beide landen op om beter te presteren bij de komende verkiezingen, voor het Russische presidentschap en het Georgische parlement. Kox zal namens de Raad van Europa waarnemer zijn bij de presidentsverkiezingen in Rusland. De Georgische president Sakaasvilli kon hij in de assemblee rechtstreeks aanspreken op de afgelopen en komende verkiezingen. Kox: “Bij uw eerste optreden hier, na uw eerste verkiezing als president, was u hier ons aller held; de tweede keer toen u sprak over uw vredesplannen met uw opstandige gebieden in Abchazië en Zuid-Ossetië, applaudiseerden we voor u. Maar deze keer, na uw herverkiezing, is het tijd om onze zorgen duidelijk te maken, u kritische vragen te stellen en u te vragen hoe uw tweede presidentsperiode anders en beter zal presteren op punten als democratie, de sociale omstandigheden en de aanpak van de zogenoemde ‘bevroren conflicten.” Sakaasvilli verdedigde zich door te wijzen op de grote economische groei, de afgenomen corruptie en de omvangrijke buitenlandse investeringen in zijn land. Hij sprak de hoop uit dat hij na zijn tweede periode opnieuw de held zou zijn van de inwoners van zijn land, die nu voor een deel in hem teleurgesteld zijn. De assemblee besloot de periode waarin Georgië beoordeeld wordt op het nakomen van zijn verplichtingen jegens de waarden en normen van de Raad van Europa, met twee jaar te verlengen, en in ieder geval totdat er zichtbare vooruitgang is op terreinen als democratie en armoedebestrijding. Naast kritiek had Kox overigens ook complimenten, voor de medewerking van Georgië aan een groot aantal conventies van de Raad van Europa, voor de toename van de welvaart en voor de zichtbare afname van de corruptie in de voormalige Sovjet-republiek.

De Slowaakse minister-president Fico nam op opmerkelijke wijze stelling tegen de betrokkenheid van zijn buurland Tsjechië en Polen bij de Amerikaanse plannen om op hun grondgebied een zogenaamd anti-raket-schild te bouwen. In oktober weigerde een meerderheid van de assemblee nog een door de linkse fractie gevraagd spoeddebat over deze kwestie toe te staan. Nu liet de Slowaakse premier onomwonden weten dat hij de Amerikaanse plannen onnodig en onzinnig vond en er nooit medewerking van Slowaakse kant voor zou komen. Hij riep de Europese landen op afstand te nemen van het Amerikaanse plan, dat met name de Russen erg verontrust. Waar de Amerikanen zeggen dat het schild zich uitsluitend richt tegen zogenaamde schurkenstaten, vrezen de Russen dat het ook tegen hen gericht kan worden. De Nederlandse regering weigert tot dusver om stelling te nemen tegen het Amerikaanse plan.

De Assemblee nam afscheid van René van der Linden (CDA) als voorzitter. Van alle kanten werd hem lof toe gezwaaid. Ook door de linkse fractie. Kox: “We waren het over heel veel zaken politiek oneens. Maar we waren het steeds eens dat de assemblee van de Raad van Europa als forum voor mensenrechten en democratie een belangrijker plek van ontmoeting en debat in Europa is dan in veel van onze lidstaten wordt begrepen. In de afgelopen jaren is ‘Us Reneeke’ uit Limburg ook ‘Our René’ gebleken!”

Later in de week kreeg Kox steun van de Hongaarse minister-president Gyurcsany voor zijn oproep om niet langer te snijden in de financiële middelen van de Raad van Europa. De Hongaarse regeringsleider verklaarde zich bereid initiatieven tot verbetering van de situatie te steunen. Daarop verzocht Kox de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa, de Brit Terry Davis (Labour) nu snel het initiatief te nemen tot vorming van een ‘coalition of the willing’: een coalitie van landen die bereid zijn het werk van de Raad van Europa, het Europees Hof voor de Rechtren van de Mens, de Europese mensenrechtencommissaris en de parlementaire assemblee te steunen. Die oproep sloot aan bij de toespraak van Frans Timmermans (PvdA), staatssecretaris voor Europese Zaken eerder in de week. Daarin erkende de Nederlandse bewindsman het grote belang van de Raad van Europa en het daarbij horende recht op fatsoenlijke financiering. Timmermans gaf aan op welke terreinen de Nederlandse regering in ieder geval al extra bijdraagt aan de Raad van Europa en nodigde andere landen uit dat voorbeeld te volgen.

Na een toespraak van UEFA-voorzitter en voormalig Europees voetballer Michel Platini, riep SP-senator Tuur Elzinga, die Anja Meulenbelt heeft opgevolgd in de assemblee, zijn collega-parlementariërs op het internationale vakbondsinitiatief te steunen dat aandacht vraagt voor de werkomstandigheden van werknemers die betrokken zijn bij het commerciële circus rondom de Olympische Spelen van Bejing deze zomer. Elzinga herinnerde eraan dat de enige topsport die deze werknemers bedrijven, hun eigen werk is, veel te veel uren tegen een veel te laag loon. Hij vroeg zich ook af hoeveel dagen een werknemer in China moet werken voordat hij een kaartje voor één wedstrijd van de Olympische Spelen zou kunnen kopen. Dat het antwoord daarop uitbleef gaf aan dat er tussen de Olympische gedachte van fair play en de Olympische werkelijkheid van nu een groot gap gaapt, dat meer aandacht verdient dat het nu krijgt.