Raad van Europa spreekt zich niet uit over raketschild

De parlementaire assemblee van de Raad van Europa weigert zich vooralsnog uit te spreken over de politieke gevolgen van de aanstaande installatie van een Amerikaanse raketschild in Polen en Tsjechië. Een verzoek tot een spoeddebat van SP-senator Kox werd afgewezen, hoewel de voorzitters van alle politieke fracties steun toegezegd hadden. Kox, voorzitter van de linkse fractie, noemt de blokkade belachelijk: ‘Als dit onderwerp niet urgent is en niet zou behoren tot de core business van de Raad van Europa, welk onderwerp dan wel?’

Het waren met name christendemocraten en liberalen die tegen de wens van hun fractievoorzitters is, het verzoek tot een spoeddebat torpedeerden. Een dergelijk verzoek vereist een tweederde meerderheid. Kox had de kwestie geagendeerd omdat de regering van de Verenigde Staten komende maanden tot definitieve afspraken wil komen met de regeringen van Polen en Tsjechië. In reactie daarop dreigt Rusland nieuwe Iskander-raketten in Kaliningrad, dicht bij de Poolse grens te plaatsen en haar kernwapens weer op Europese doelen te richten. Daarbij lijkt een herleving van de Koude Oorlog en de wapenwedloop aanstaande. Dat te voorkomen hoort kerntaak van de Raad van Europa te zijn, aldus Kox. ‘De Raad van Europa in zijn huidige vorm, waarin alle Europese landen deelnemen, kon alleen tot stand komen dankzij het einde van de koude oorlog. Als we deze ontwikkeling niet kunnen keren, dreigen er nieuwe scheidslijnen in Europa, met alle politieke gevolgen van dien.’

De fractie van Europees Verenigd Links onderzoekt nu de mogelijkheden om langs andere wegen op korte termijn tot een debat in de assemblee te komen. Daarin lijkt ze in ieder geval steun te krijgen van de grootste fractie in de assemblee, de sociaal-democraten.

De assemblee sprak verder met de Servische minister-president Kostunica over Kosovo. Kostunica verklaarde dat zijn regering bereid is de verst mogelijke autonomie aan Kosovo te willen geven, mits de territoriale integriteit van zijn land als zodanig maar in tact blijft. Hij waarschuwde tegen het voornemen van landen als de Verenigde Staten en ook de Europese Unie om eenzijdig een onafhankelijk Kosovo te aanvaarden. ‘Alleen een onderhandeld resultaat kan tot iets blijvends leiden. Andere paden zijn uitermate gevaarlijk.’ Tiny Kox deelde die opvatting en herinnerde eraan dat de linkse partijen in zijn groep zich destijds als enigen tegen de bombardementen op Servië vanwege Kosovo verzet hadden. ‘Met oorlog los je geen problemen op. Maar problemen moeten desalniettemin wél opgelost worden. Een oplossing voor Kosovo hoort tot de verantwoordelijkheid van de Servische regering. We willen graag zien of en hoe dapper die regering in de komende maanden zal durven zijn, om eraan bij te dragen dat niet langer het verleden van Kosovo de toekomst van Servië en Kosovo blokkeert.’

Opmerkelijk was het optreden van de Russische patriarch Aleksej II. Hij sprak voor het eerst in zijn leven een internationaal politiek forum toe en toonde zich gelijk een aartsconservatief die opriep mensenrechten niet te misbruiken voor immoreel gedrag. Daaronder bleek hij ongeveer alles te vatten wat moderne mensen normaal zijn gaan vinden. In reactie kwam er meteen een motie op tafel die de patriarch oproept rechten van homo’s en lesbiënnes te respecteren in plaats van ze te schofferen. Of de kerkvorst zich daar iets van aan zal trekken is echter de vraag. Positief in zijn redevoering was dat hij schande sprak van de toenemende tegenstellingen tussen arm en rijk in Europa.

De fractie van Verenigd Links nam afscheid van SP-senator Anja Meulenbelt. Zij wordt in de assemblee opgevolgd door collega-senator Tuur Elzinga en Tweede Kamerlid Henk van Gerven.