Gesthuizen: verplichte toets bij overnamepoging door staatsfonds

Er moet een politieke toets komen als staatsfondsen uit bijvoorbeeld Rusland of China belangrijke Nederlandse bedrijven proberen over te nemen. Dit stelt SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen. “Als staatsfondsen bijvoorbeeld grote Nederlandse mediabedrijven overnemen, zouden buitenlandse overheden grote invloed in Nederland kunnen krijgen.” Amerika kent al een toetsingsysteem en in Duitsland wordt dat momenteel opgezet. De SP heeft minister Van der Hoeven (Economische Zaken) gevraagd er in Nederland ook werk van te maken, maar die wil vooralsnog afwachten.

Van der Hoeven wil de risico’s van staatsfondsen door een expertgroep laten analyseren. Die zijn volgens Gesthuizen echter voldoende bekend: “Het is belangrijk dat we snel in actie komen. De gang van zaken rond private equity heeft laten zien dat je à la minute moet reageren, anders loop je achter de feiten aan.”

Staatsfondsen zijn buitenlandse fondsen die dankzij geld van hun regeringen beschikken over een enorm kapitaal. Deze fondsen kunnen hier grote en voor ons land belangrijke bedrijven overnemen. Dat zou betekenen dat buitenlandse regeringen het dus voor het zeggen krijgen in heel belangrijke sectoren, over bedrijven waar we echt van afhankelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan Shell, of aan de media. Gesthuizen: “Dan is het toch duidelijk dat er per direct getoetst moet worden, voor zo’n fonds een belangrijk bedrijf kan overnemen? Het is niet verstandig om nu achterover te leunen en af te wachten.” In Amerika bestaat al lang een systeem waarmee getoetst kan worden of een overname wel wenselijk is. Ook Duitsland sleutelt op dit moment aan een wet die de politiek meer zeggenschap geeft over overnames door buitenlandse investeerders.

“We willen geen muur om Nederland, we willen slechts dat bij overnames goed gekeken wordt naar het algemeen belang,” stelt Gesthuizen. “Dat is meer dan alleen de belangen van aandeelhouders. Minstens zo belangrijk zijn de rechten van werknemers, consumenten en het functioneren van de democratie. Ook moet geregeld worden dat altijd sprake is van wederkerigheid: wat een ander land hier mag doen, moet Nederland ook in dat land kunnen doen.

Het argument dat we moeten wachten tot Europa het voor ons regelt gaat volgens Gesthuizen niet op. “Ook Duitsland is zelf met dit probleem bezig, waarom zouden wij dan wachten op groen licht vanuit Europa?"