Ulenbelt: Open grenzen zorgen voor nog meer mensonterende toestanden
“Het aantal buitenlandse werknemers dat woont onder levensgevaarlijke en mensonterende omstandigheden zal toenemen als de regering het systeem van tewerkstellingsvergunningen afschaft.” Dat is de conclusie van SP-Kamerlid Paul Ulenbelt, na een rondleiding door verschillende wijken in Den Haag door medewerkers van Bouw- en Woningtoezicht.
Tot op heden moet een werkgever die Oost-Europese arbeiders in dienst wil nemen bij het Centrum voor Werk en Inkomen opgeven waar die worden gehuisvest. Het CWI geeft dat door aan de gemeente Den Haag, die de woonomstandigheden en brandveiligheid controleert en bij overbewoning het pand sluit. Na controle door Bouw- en Woningtoezicht bleek dat in ongeveer de helft van de gevallen de woonomstandigheden niet deugden. In een derde van de gevallen waren de omstandigheden zo extreem dat tot onmiddellijke sluiting moest worden overgegaan. Elk jaar vallen er doden door koolmonoxide vergiftiging. Ulenbelt: “Ze lieten me een kleine woning zien waar iedere kamer, de kast onder de trap en zelfs het schuurtje volgestouwd was met matrassen. Daar leefden twaalf mensen. De woning was net ontruimd. Alles stond nog precies zoals het was aangetroffen.”
De gemeente Den Haag en de andere grote steden vinden dat het systeem van tewerkstellingsvergunningen moet blijven, omdat ze anders helemaal geen controle meer hebben. Door de opgave van het CWI hebben ze op dit moment een middel om na te gaan hoe de buitenlandse werknemers worden gehuisvest. Zou dit niet meer gebeuren dan kunnen ze niet, of veel moeilijker ingrijpen in het malafide circuit van illegale kamerverhuur en huisjesmelkerij. De grote vier steden (G4) hebben daarover een brief aan de Tweede Kamer geschreven. Ze willen dat Donner de tewerkstellingsvergunning handhaaft, en niet de grenzen ongecontroleerd opent.
De SP heeft al langer actie gevoerd tegen het openen van de grenzen, mede vanwege het feit dat de buitenlandse werknemers a-sociaal worden behandeld. Ulenbelt: “De buitenlandse arbeiders worden twee keer uitgebuit. Op het werk en in hun woning. Ze worden vaak onderbetaald en maken lange dagen. Voor een matras betalen ze per persoon 200 euro per maand. Met zijn tienen in een woning die normaal 350 euro aan huur zou kosten. Tel uit je winst. De woningen zijn vaak het eigendom van het uitzendbureau dat ook het werk regelt.”
De SP verlangt van minister Donner dat hij het systeem van tewerkstelling handhaaft en werkgevers verplicht om voor fatsoenlijke huisvesting van buitenlandse arbeiders zorg te dragen. Werkgevers die zich misdragen zouden voortaan geen vergunningen meer mogen krijgen.