SP en GL in Eerste Kamer tegen liberalisering en privatisering gas en elektriciteit

Een mopperende Eerste Kamer heeft in navolging van de Tweede Kamer ingestemd met een aantal wetswijzigingen die de liberalisering en privatisering van gas en elektriciteit mogelijk maken met ingang van 1 juli 2004 resp. 1 januari 2005. Tot de uiteindelijke tegenstemmers hoorde naast de fractie van de SP ook de senatoren van GroenLinks, die daarmee hun fractie in de Tweede Kamer links passeerden.

Kamerbreed was er forse kritiek op de rommelige regeling die minister Brinkhorst aan de Senaat voorlegde. De VVD-fractie dreigde zelfs lange tijd haar goedkeuring aan de wet te onthouden, maar ging om na een dringende oproep van een zichtbaar geïrriteerde minister om niet anders te stemmen dan de Tweede-Kamerfractie van de liberalen had gedaan. Voor deze interventie van de D66-bewindsman was overigens weinig waardering in de Senaat.

Tijdens het debat verweet minister Brinkhorst SP en GroenLinks in de Senaat dat zij hun zicht op de werkelijkheid lieten benevelen door ’dogmatisme’ en verheerlijking van de tijd toen gas en stroom geproduceerd en gedistribueerd werden door nutsbedrijven. ’U doet het voorkomen of we van het paradijs naar de verdoemenis gaan’, aldus de bewindsman. In reactie daarop stelde SP-fractievoorzitter Tiny Kox beslist vaker dan de minister met spandoeken en pamfletten op de stoep te hebben gestaan van regionale energiebedrijven en hun landelijke koepels, om met en namens de consumenten te protesteren tegen domme bureaucratie, klantonvriendelijk handelen en ondoorzichtige prijsbepalingen. Elk verwijt van de minister over een te rooskleurig beeld van het verleden wees hij dan ook met klem af. ’Wij hebben dat soort ernstige mankementen steeds geconstateerd en hebben ook steeds daartegen actie gevoerd. Maar wij geloven niet dat je die problemen aanpakt en oplost door het publieke oligopolie van nutsbedrijven uit het verleden te vervangen door een privaat oligopolie van particuliere bedrijven.’ Hij verweet de minister voorbij te gaan aan tal van voorbeelden die aangeven dat het goed fout kan lopen voor consumenten op een geliberaliseerde en geprivatiseerde energiemarkt. Ook wees hij erop dat de minister vanaf 1 januari 2005 de regie over eventuele privatisering niet meer in eigen handen heeft. HIj zal voor een groot deel afhankelijk worden van de wensen en eisen van mogelijke kopers en verkopers. Kox wees in dat verband op de gretigheid waarmee in Noord-Brabant de privatisering van o.a. Intergas, Obragas en de BBA ter hand genomen was door lokale en provinciale overheid, tegen de wens van de bevolking in.

Een motie van de SP om in ieder geval duidelijker in de wet vast te leggen tot wanneer zeker niet geliberaliseerd en geprivatiseerd mag worden, kreeg alleen de steun van GroenLinks.